رئیس سازمان انرژی اتمی با هشدار به نقضكنندگان برجام، از توانایی جمهوری اسلامی ایران برای ازسرگیری غنیسازی 20 درصدی تا حداكثر 5 روز در فردو خبر داد.
لی اكبر صالحی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما با اشاره به هشدار اخیر رئیس جمهور به امریكا در صحن علنی مجلس درباره نقض برجام و از سرگیری برنامه هسته ای تاكید كرد: این هشداری نیست كه در خلاء باشد، هشدار بدون پشتوانه نیست این ها براساس داده هایی است كه آقای رئیس جمهور دارد.
وی گفت: رئیس جمهور و مجموعه نظام از مجموعه فعالیت های سازمان انرژی اتمی مطلعند ما وظیفه داریم فعالیت های سازمان را به اطلاع مسئولان بالادست برسانیم و آمادگی های لازم را اعلام كنیم تا اگر خواستند تصمیمی بگیرند بدانند كه شرایط به چه صورت است.
صالحی افزود: سخنان آقای روحانی مبتنی بر پشتوانه آمادگی هایی است كه ایجاد شده است.رئیس سازمان انرژی اتمی، حفظ تاسیسات فردو را از قوت های برجام دانست و افزود: این در حالی است كه آنان می خواستند فردو از اساس نباشد و می گفتند باید آن را ببندیم.
وی گفت: قرار است خبرنگاران از جاهای مختلف این مركز هسته ای دیدن كنند. اگر تصویری از گذشته داشته باشید و تصویر كنونی آن را ببینید خواهید دید كه چقدر تفاوت كرده است و چقدر فعالیت انجام می شود، به خصوص در زمینه ایزوتوپ های پایدار و آزمایشگاه های مختلفی آن.
صالحی افزود: فردو را به نحوی در برجام تثبیت كردیم كه اگر اراده كنیم تا پنج روز می توانیم غنی سازی 20 درصد را آغاز كنیم.
وی گفت: این درحالی است كه برخی می گویند صنعت هسته ای متوقف شده است، بستند و بردند؛ قسم جلاله هم بخورید فایده ای ندارد. به این علت تصمیم گرفتیم تصاویر راكتور مدرن اراك منعكس شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: كسانی كه با ارائه تصاویر فتوشاپی از چاله ای كه با سیمان پر شده بود مدعی شدند در قلب رآكتور اراك سیمان ریخته اند عذرخواهی یا استغفار كنند زیرا افكار عمومی را نابجا مشوش كردند.
صالحی گفت: این درحالی است كه در برخی لوله های این رآكتور به قطر چند سانت و به طول مثلا دو سه متر سیمان ریخته شد نه در راكتور، در لوله هایی كه بیرون از راكتور است.
وی افزود: فرض كنیم به ما دستور بدهند كه برگردیم به راكتور سابق و همان طراحی سابق را جلو ببرید كه اصلاً طراحی مناسبی نبود و مربوط به 40 - 50 سال پیش بود؛ سر و ته لوله های كنونی را برمی داریم و لوله های جدید می گذاریم این چند ماه بیشتر طول نمی كشد.
صالحی اضافه كرد: این همه سر و صدا كردند، ما هم مظلومانه چیزی نگفتیم یا اگر گفتیم صدای ما به جایی نرسید به این علت تصمیم گرفتیم تصاویر این رآكتور منعكس شود.
وی تاكید كرد: اگر اراده كنیم در فردو حداكثر تا پنج روز می توانیم غنی سازی 20 درصدی را آغاز كنیم و این خیلی معنی دارد. این اقدام از نظر فنی و حرفه ای پیام های گوناگون دارد و طرف مقابل پیام آن را می فهمد.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: پیش بینی های دیگری انجام دادیم كه اكنون قابل اعلام نیست اما هرگاه هیئت نظارت بر برجام تصمیم بگیرد و به سازمان انرژی اتمی اعلام كند كه چه اقداماتی كنیم ملت عزیز مطلع می شوند.
صالحی تاكید كرد: بدانید كه 6 ماه چهره سازمان انرژی اتمی عوض می شود ، گرچه سازمان فعالیت خود را طبق روال پیش می برد اما اگر قرار بر مقابله باشد و چالشی بخواهیم وارد میدان شویم این مدت برای ما وقت زیادی است و قطعاً آنان را غافلگیر خواهیم كرد.
وی گفت: غربی ها می دانند و می گویند فلانی هروقت حرفی زده درست گفته، البته ما علاقمند نیستیم كه چنین اتفاقی بیفتد ما برای برجام خیلی زحمت كشیدیم و آن را به آسانی به دست نیاوردیم كه به آسانی از دست بدهیم، ما برجام را قبول داریم به آن پای بندیم، می خواهیم بماند و این را در چارجوب مصالح و منافع ملی، منطقه ای، ان پی تی و بین المللی می دانیم.
صالحی هشدار داد: اگر برجام را به هم بزنند كره شمالی به آنان می گوید كه شما اصلاً به قولتان عمل هم وفادار نیستید، فرض كنیم كه بخواهند موضوع آن كشور را به شكل سیاسی و علمی حل و فصل كنند اگر برجام را به هم بزنند كره شمالی می گوید شما با ایران توافق كردید و ایران هم اصرار دارد كه پابرجا بماند پس چرا آن را بر هم زدید.
وی افزود: در آن صورت كره ای ها می گویند فرض كنیم در مذاكرات به نتیجه برسیم چه ضمانتی هست كه پایدار بماند.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در صورت بر هم خوردن برجام همه چیز به هم می خورد و اصلاً منطق سیاست بین المللی به هم می ریزد. اعتبار كشورها مانند امریكا به هم می خورد و این پرسش مطرح می شود كه چرا تعهد دادند و ملتزم شدند و زیر تعهدشان زدند.
صالحی افزود: در صورت برهم زدن برجام، اعتبار سیاسی امریكا مخدوش می شود گرچه این كشور از منظر ما اعتبار سیاسی ندارد اما از منظر دیگرانی كه هنوز معتقدند اعتبار سیاسی دارد بی اعتماد می شوند.
وی با تبیین اولویت های سازمان انرژی اتمی در آغاز دور جدید مسئولیتش گفت: بزرگترین اولویت ما حفظ برجام است البته نه به هر قیمتی، اگر طرف مقابل با برجام همراهی كرد، بهتر؛ ما نیز همراهی می كنیم اما اگر خواستند خدشه ای به آن وارد كنند اخطار و انذار دادیم، امیدواریم چنین روزی نیاید وگرنه كاری می كنیم كه شگفت زده شوند.
صالحی افزود: برنامه ها و فعالیت های صنعت هسته ای كشور در جریان است، دو نیروگاه جدید را در حال ساخت داریم كه روسیه در بوشهر ایجاد می كند و حجم مالی آن حدود هشت میلیارد و چهارصد میلیون یورو است و كارها به خوبی پیش می رود.
وی گفت: در اكتشاف و استخراج نیز كارها خیلی خوب پیش می رود كه البته وقتی نتایج آن مطابق با پیش بینی ها شد اطلاع رسانی می كنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: در تحقیق و توسعه هم كار به خوبی جلو می رود همچنان كه سانتریفیوژ آی آر 8 آزمون مكانیكی اش را به خوبی پس داده است و فوق تصور ما بود فكر نمی كردیم كه این آزمایش های مكانیكی را به خوبی سپری كند.
وی گفت: درباره پیشران هسته ای نیز قدم های بلندی برداشتیم البته این پروژه بلند مدتی است كه 10 تا 15 ساله باید به آن نگاه كرد اما به طور جدی روی آن كار می كنیم و این گونه نیست كه بتوانیم آن را به سرعت به نتیجه برسانیم.
صالحی افزود: فقط چهار - پنج كشور دنیا از این فناوری برخوردارند و یگانه كشور در حال توسعه كه اخیراً توانست پیشران هسته ای خود را به نتیجه برساند هند است كه آن هم پس از حدود 20 سال با همكاری روسیه آن را به سرانجام رساند.
وی گفت: گزارش اولیه مربوط به پیشران هسته ای را ارائه كردیم و به زودی گزارش مبسوط تری را به مسئولان مافوق ارائه می كنیم . تمام مقدماتش فراهم شده است و كار به خوبی جلو می رود.
صالحی افزود: اقدامات مربوط به صنعت هسته ای در حوزه های كشاورزی، صنعت و سلامت نیز به خوبی جلو می رود و در این وادی هم قدم های بلندی برداشتیم كه گزارش های آن از رسانه ملی پخش شده است.
اخطار صالحی به امریكا: در صورت نقض برجام، كاری می كنیم شگفت زده شوند
رئیس سازمان انرژی اتمی تاكید كرد: بزرگ ترین اولویت ما حفظ برجام است اما نه به هر قیمتی، اگر طرف مقابل با برجام همراهی كند، بهتر، ما نیز همراهی می كنیم، اما اگر خواست خدشه ای به آن وارد كند، اخطار و انذار دادیم، امیدواریم چنین روزی نیاید وگرنه كاری می كنیم كه شگفت زده شوند.
علی اكبر صالحی با تبیین اولویت های این سازمان در آغاز دور جدید مسئولیتش گفت : برنامه ها و فعالیت های صنعت هسته ای كشور در جریان است ، دو نیروگاه جدید را در حال ساخت داریم كه روسیه در بوشهر ایجاد می كند و حجم مالی آن حدود هشت میلیارد و چهارصد میلیون یورو است و كارها به خوبی پیش می رود.
صالحی افزود : در اكتشاف و استخراج نیز كارها خیلی خوب پیش می رود كه البته وقتی نتایج آن مطابق با پیش بینی ها شد اطلاع رسانی می كنیم .
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت : در تحقیق و توسعه هم كار به خوبی جلو می رود همچنانكه سانتریفیوژ آی آر 8 آزمون مكانیكی اش را به خوبی پس داده است و فوق تصور ما بود فكر نمی كردیم كه این آزمایش های مكانیكی را به خوبی سپری كند .
وی افزود : درباره پیشران هسته ای نیز قدم های بلندی برداشتیم البته این پروژه بلند مدتی است كه 10 تا 15 ساله باید به آن نگاه كرد اما به طور جدی روی آن كار می كنیم و اینگونه نیست كه بتوانیم آن را به سرعت به نتیجه برسانیم .
صالحی اضافه كرد : فقط چهار - پنج كشور دنیا از این فناوری برخوردارند و یگانه كشور در حال توسعه كه اخیراً توانست پیشران هسته ای خود را به نتیجه برساند هند است كه آن هم پس از حدود 20 سال با همكاری روسیه آن را به سرانجام رساند.
وی گفت : گزارش اولیه مربوط به پیشران هسته ای را ارائه كردیم و به زودی گزارش مبسوط تری را به مسئولان مافوق ارائه می كنیم . تمام مقدماتش فراهم شده است و كار به خوبی جلو می رود .
صالحی افزود : اقدامات مربوط به صنعت هسته ای در حوزه های كشاورزی ، صنعت و سلامت نیز به خوبی جلو می رود و در این عرصه نیز قدم های بلندی برداشتیم كه گزارش های آن از رسانه ملی پخش شده است .
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره محدوده فعالیت های این سازمان در عرصه تحقیق و توسعه با وجود محدودیت های ایجاد شده در برجام گفت: هیچ محدودیتی در تحقیق و توسعه نداریم و طبق برجام می توانیم در عرصه سانتریفیوژهای پیشرفته كار تحقیقاتی كنیم در حالی كه ابتدا مایل نبودند اجازه دهند تحقیقات مربوط به سانتریفیوژ آی آر 8 را پیش ببریم.وی افزود: اكنون دو سانتریفیوژ بسیار پیشرفته داریم یكی آی آر 6 و دیگری آی آر 8 كه آن را با جدیت جلو می بریم.
صالحی ظرفیت غنی سازی سانتریفیوژ آی آر 6 را 10 سو و آی آر 8 را 24 سو دانست و اضافه كرد: این ظرفیت سانتریفیوژ آی آر وان حدود " یك سو " است در حالی كه ظرفیت سانتریفیوژهای جدید یكی 10 برابر و دیگری 24 برابر آی آر وان است .
وی گفت : محدودیت ها فقط مربوط به تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته و در حال تحقیق است كه این تعداد در بازه زمانی 8 تا 10 ساله، آبشارهای 180 تایی نخواهد بود بلكه 80 تایی است كه منظور ما را تامین می كند و اینطور كه حتما باید آبشار بزرگی از این سانتریفیوژ ها داشته باشیم تا بتوانیم داده های فنی را استخراج كنیم.
صالحی افزود : به نحوی حركت می كنیم كه با داده های استخراج شده از تحقیقات سانتریفیوژ های نسل جدید به مرحله تولید صنعتی برسانیم و این حدود 10 سال طول می كشد همچنانكه بهترین شركت تولیدكننده سانتریفیوژ پیشرفته مانند یورنكو نیز از زمان طرح یك ایده جدید برای هر سانتریفیوژ تا مرحله تولید انبوه ، حدود 8 سال طول می كشد .وی گفت : تحقیقات سانتریفیوژ آی آر 8 از سه سال پیش آغاز شده است و هنوز آزمایش مكانیكی آن ادامه دارد . آزمایش های مختلف به روش های مختلف انجام می شود تا طبق داده های مد نظر ، ضعف و قوت های آن مشخص شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین درباره تصمیمات اخیر هیئت نظارت بر برجام برای مقابله با اقدامات امریكا گفت : یكی از تصمیمات عمده ، همكاری مجموعه نهادهای ذی ربط با مجلس شورای اسلامی در خصوص طرحی بود كه به تصویب رسید.
صالحی افزود: در این طرح دو موضوع مربوط به سازمان انرژی اتمی مطرح شده، یكی اكتشاف ، استخراج و فرآوری است و مقرر شد بودجه ای هم برای آن پرداخت شود.
وی ، تسهیل در اكتشاف ، استخراج و فرآوری را بسیار مهم دانست و گفت : یكی از گلوگاه های صنعت هسته ای و راهبردی ترین بخش آن تامین مواد اولیه است به نحوی كه اگر مواد اولیه مانند اورانیوم نداشته باشیم هر قدر هم صنعت پیشرفته داشته باشیم كارآیی نخواهیم داشت مانند خودرویی كه بنزین نداشته باشد .
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود : مجلس بر استخراج، اكتشاف و فراوری خیلی تاكید كرد و این به طرف مقابل پیام می رساند و اقدام دیگر ، پیشران هسته ای است كه كاربردهای مختلف نظامی و تجاری می تواند داشته باشد و ما به شدت در این زمینه فعالیت می كنیم و مجلس بر آن تاكید دارد.
صالحی گفت : تصمیمات دیگری هم گرفته شده است كه اكنون زمان مناسبی برای اعلام آن نیست اما متناسب با اقدام طرف مقابل برنامه داریم . همینقدر بگویم كه اقداماتشان را رصد می كنیم تا ببینیم چه قدم هایی بر می دارند و متناسب با آن پیش بینی های لازم را كردیم.
وی افزود: همه هم و غم نهادهای ذی ربط اعم از وزارت خارجه، سازمان انرژی اتمی و دولت به صورت مجموعه به ویژه رئیس جمهور این است كه برجام پابرجا بماند زیرا منافع ملی ، منافع منطقه و منافع بین المللی را تامین می كند در غیر این صورت همه متضرر خواهند بود .
صالحی اضافه كرد: امیدواریم چنین اتفاقی نیفتد، اما هر قدم ایذایی بخواهند بردارند بی تفاوت نیستیم اما اقداماتمان حساب شده و سنجیده خواهد بود و احساساتی تصمیم نمی گیریم بلكه تصمیمات كاملا مطالعه شده است كه فعلا قابل اعلام نیست.
رئیس سازمان انرژی همچنین درباره اقدام ترامپ در تعیین تیم ویژه ارزیابی برجام گفت : طبق آنچه در رسانه ها منعكس شده ، دولت جدید امریكا دچار سردرگمی در راهبرد سیاسی شده است و برخی دولت های منطقه نیز بر این سردرگمی افزوده اند.
وی افزود : می بینیم كه مشاوران و همكاران نزدیك آقای ترامپ كنار می روند . آخرینشان آقای بنن بود كه استراتژیك مهمی برای آقای ترامپ تلقی می شد . داماد رئیس جمهور امریكا نیز كه شخص مهم و بانفوذی است و در تدوین سیاست های خارجی این كشور نقش دارد در موضوع تماس با روس ها با مشكل مواجه شده است .
صالحی گفت : آنها در راهبردهای حوزه سیاست خارجی دچار سردرگمی هستند و این مانع از پیش بینی اقداماتشان می شود با این حال وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی ، اقداماتشان را رصد می كنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاكید كرد : برای هر سناریوی آنان آمادگی های لازم را ایجاد كرده ایم. اصلا وظیفه ستاد نظارت بر برجام همین است . ما در بعد فنی و وزارت خارجه در بعد حقوقی و دیپلماسی باید پیش بینی های لازم را می كردیم به این علت آمادگی های لازم را برای بدترین سناریوها در نظر گرفته ایم و اینطور نیست كه غافل گیر شویم.
وی افزود: به مردم می گویم بحث غافلگیری برای ما اصلا مطرح نیست اما اینكه كدام سناریو را ممكن است انتخاب كنند در اختیار آنان است گرچه امیدواریم با عقلانیت و حكمت سیاسی پیش بروند و به نحوی عمل كنند كه امور به هم نریزد.
صالحی همچنین درباره اظهارات اخیرش مبنی بر امكان ادامه اجرای برجام بدون حضور امریكا با وجود سیاست های خصمانه این كشور گفت : براساس آنچه تاكنون رخ داده و مسئولان عالی مقام 1+5 مانند خانم موگرینی ابراز كرده اند آنان همواره بر پایبندی به برجام تاكید كرده اند .
وی افزود : به صراحت اعلام كرده اند كه اگر امریكا نقض فاحش برجام كند این كشور را همراهی نمی كنند و حتی شنیدم از جانب اتحادیه اروپا گفته اند كه در این صورت به سازمان تجارت جهانی شكایت می كنند ، روسیه و چین هم كه مشابه همین مواضع را گرفته اند.
صالحی گفت: امریكا به هر علت مثلا آشفتگی استراتژی سیاسی در این كشور و به دور از عقلانیت سیاسی ممكن است چنین تصمیمی بگیرد همچنانكه از توافق نامه آب و هوا بیرون آمد اما این توافق سرجایش ماند .
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود : اگر قرار باشد امریكا به تنهایی بیرون بیاید این بار به جای 1+5 این مجموعه به 7 منهای 1 تبدیل می شود زیرا كل دنیا پایبند به برجام است.
وی در عین حال تصمیم گیری درباره نحوه مواجهه با نقض برجام را در حیطه اختیارات هیئت نظارت بر برجام دانست و گفت: در نهایت نظام تصمیم می گیرد كه چه موضعی داشته باشیم اما اگر امریكا واقعا بدون عقلانیت سیاسی بخواهد نقض برجام كند و دیگران همچنان به آن پایبندی باشند ،مسئولان نظام تصمیم می گیرند كه چه اقدامی كنیم.
صالحی افزود: زمانی امریكایی ها تلاش كردند ایران را منزوی كنند اما اگر هوشمندانه و با انسجام ملی عمل كنیم این بار ما می توانیم كاری كنیم كه آنان منزوی شود . البته امریكا قدرت اقتصادی نظامی است اما حداقل از بعد سیاسی می توانیم شرایط انزوای سیاسی آن را از این طریق فراهم كنیم و آنان باید پاسخگو باشند نه ما.
وی همچنین درباره كارشكنی انگلیس در واردات اورانیوم از قزاقستان گفت : این موضوع در حال پیگیری است ، این موضوعی نیست كه آن را به فراموشی سپرده باشیم .
صالحی افزود : در این خصوص توافق اولیه شده بود و هر 6 كشور عضو 1+5 توافق كرده بودند اما لحظات آخر درست مصادف شده بود با آمدن آقای ترامپ و انگلیس كه در حال خروج از اتحادیه اروپا بود به علل سیاسی می خواست اظهار لطفی به امریكا كند متأسفانه چنین اقدامی كرد.
وی اضافه كرد: موضوع در حال پیگیری است و علایم خوبی می بینیم اما چون فعلاً به نتیجه نهایی نرسیده ایم ضرورتی به بیان جزئیات نیست.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به پیگیری این موضوع در كمیسیون مشترك برجام تاكید كرد : این از توافقاتی بود كه در مونیخ انجام شد و نمی شود آن را بر هم زد و سنگ اندازی كرد . این خواسته ماست و بحث امیدواری در این خصوص مطرح نیست بلكه باید تحقق یابد ، باید فشار لازم را بیاوریم ، تلاش می كنیم كه به نتیجه برسد.
صالحی همچنین درباره علت تأخیر در عضویت ایران در پروژه بین المللی گداخت هسته ای «ایتر» گفت: ما قرارداد خیلی خوبی با یورو اتم بستیم. یورو اتم مجموعه ای از كشورهای اروپایی است كه در زمینه هسته ای همدیگر دارند و ما نیز وارد این كلوپ شده ایم و ما هم می توانیم بهره مند شویم.
وی افزود: توافق نامه اولیه عضویت در ایتر امضا شده است اما لحظه آخر ، امریكایی ها كارشكنی كردند كه البته این موضوع هم پیگیری می كنیم و كار متوقف نشده است . در قرارداد رسمی عضویت در ایتر ، یكی دو امضا شده اما امضای نهایی هنوز انجام نشده است .
صالحی گفت : اگر امضای نهایی شود مكلفیم سالانه مبلغی كه رقمش حدود 10 میلیون دلار است پرداخت كنیم ، البته همكاری ما در سطوح پایین تر درحال انجام است.