محققان دیرینه شناسی می‌گویند سیاره زمین در حال حاضر در بحبوحه هفتمین انقراض گسترده جانداران قرار دارد و هر ساله هزاران گونه زیستی را از دست می‌دهد.
به گزارش رادیو پیام از «سای تك دیلی»، یك انقراض گسترده حیوانات حدود 550 میلیون سال پیش روی داد كه ناشی از كاهش اكسیژن بوده است و این تاكیدی بر تهدید حیات روی زمین در هر زمانی بر اثر تغییرات زیست محیطی است و لذا انقراض جاری كنونی شاید انقراض هفتم باشد.
تحقیقات جدید حاكی است تغییرات زیست محیطی اولین پدیده از این نوع (انقراض) را در تاریخ پدید آورد كه میلیون‌ها سال پیش از تصور قبلی دانشمندان روی داده است.
بیشتر دایناسورها 66 میلیون سال پیش ناپدید شدند و پیش از آن اكثریت موجودات روی زمین حدود 252 میلیون سال پیش از بین رفتند. به لطف تلاش‌های محققان در دانشگاه كالیفرنیا، ریورساید و ویرجینیا، اكنون معلوم شده است كه یك انقراض مشابه نیز 550 میلیون سال پیش در دوره «ادیاكاران» (Ediacaran) روی داده است. هر چند روشن نیست كه آیا این هم یك «انقراض گسترده» واقعی بوده است، اما درصد ارگانیسم‌های از دست رفته مشابه رویدادهای دیگر از جمله رویداد جاری حال حاضر بوده است.
محققان اعتقاد دارند كه تغییرات زیست محیطی مسبب و مقصر از دست رفتن حدود 80 درصد از موجودات در دوره ادیاكاران بوده است كه اولین اشكال حیات پیچیده و چند سلولی روی سیاره زمین بودند. «چنیی تو» از دست اندركاران این تحقیق گفت: سوابق ژئولوژیك نشان می‌دهد اقیانوس‌های جهان در آن دوره اكسیژن زیادی از دست دادند و گونه‌های اندكی كه نجات پیدا كردند بدن‌هایی داشتند كه با محیط اكسیژن دار تطبیق یافته بودند. بر خلاف رویدادهای بعدی، مستند كردن این رویداد اولیه دشوارتر بوده است؛ زیرا موجوداتی كه از بین رفتند بدن‌های نرم داشتند و در سوابق فسیلی بخوبی حفظ نشده‌اند.
كره زمین در میانه هفتمین انقراض انبوه جانداران
«راجل سورپرنانت» دیرینه شناس دانشگاه ریورساید (UCR) و از تهیه‌كنندگان این گزارش تحقیقی گفت: ظن چنین رویدادی را داشتیم، اما برای ثابت كردن آن باید پایگاه داده عظیمی از مدارك را جمع‌آوری می‌كردیم. این تیم تحقیقاتی تقریبا محیط زیست، اندازه جثه، رژیم غذایی و توانایی حركتی هر حیوان شناخته‌شده‌ای را در دوره ادیاكاران مستند سازی كرد.
این محققان درصدد ابطال این نظر بودند كه نابودی حیوانات در پایان دوره ادیاكاران نتیجه چیزی بجز انقراض بوده است. برخی در گذشته بر این باور بودند كه شاید بتوان آن رویداد را با مساله‌ای مانند ورود درندگان توضیح داد.
حیوانات دوره ادیاكاران بر اساس معیارهای امروز عجیب بوده‌اند؛ بسیاری از آنها قادر به حركت بودند، اما شباهتی با حیوانات امروز نداشتند. این حیوانات اولین تجربه تكاملی روی زمین بودند، اما تنها حدود 10 میلیون سال دوام داشتند كه از لحاظ تكاملی مدت طولانی نیست.
هر چند معلوم نیست چرا سطح اكسیژن در پایان آن دوره كاهش پیدا كرد، اما روشن است كه تغییرات محیط زیستی می‌تواند در هر زمانی حیات روی زمین را دچار بی‌ثباتی كرده و نابود سازد. چنین تغییراتی عامل همه انقراض‌های گسترده از جمله انقراضی است كه هم اكنون در حال روی دادن است.
«فیلیپ بون» زمین‌شناس (ژئولوژیست) دانشگاه ریورساید گفت: یك نسبت و ارتباط قوی بین موفقیت ارگانیسم‌ها و به قول «كارل ساگان»، «نقطه آبی كم رنگ» ما وجود دارد.
وی افزود: هیچ چیز در برابر انقراض مصونیت ندارد. ما می‌توانیم تاثیرات تغییرات آب و هوایی را روی اكوسیستم‌ها ببینیم و برای برنامه‌ریزی‌های آینده باید این تاثیرات نابودكننده را در نظر داشته باشیم.
نقطه آبی كمرنگ نام نگاره‌ای است كه در سال 1990 میلادی توسط فضاپیمای كاوشگر وویجر یك و از فاصله 6 میلیارد كیلومتری از كره زمین به عنوان بخشی از مجموعه تصاویر منظومه شمسی گرفته شده است. در این نگاره كره زمین به شكل یك «نقطهٔ آبی كوچك رنگ‌پریده» در برابر عظمت فضا دیده می‌شود.
