افزایش چندباره نرخ بهره آمریكا در كنار عواملی مثل كاهش درآمد ارزی از صادرات غیرنفتی و گردشگری باعث افت 40 درصدی ارزش پوند مصر، پوند لبنان و لیر تركیه در سال 2022 شده است.
به گزارش رادیو پیام از ایرنا، بسیاری از پول‌های ملی خاورمیانه تحت تاثیر تحولات داخلی و بین‌المللی در سال 2022 با فشار كم سابقه‌ای مواجه شدند. افزایش چند باره نرخ بهره در آمریكا كه باعث رشد ارزش دلار به بالاترین رقم طی دو دهه گذشته در بازارهای جهانی شد فشار تورمی زیادی را به پول‌های ملی در دنیا و به ویژه خاورمیانه وارد آورد كه تا حد زیادی به واردات انواع كالاها وابسته هستند.
كشورهای نفتی عربی در منطقه كه از درآمد سرشار نفتی و جمعیت كم برخوردار هستند با عرضه دلارهای نفتی در بازار توانستند مانع ریزش ارزش پول ملی خود در این سال شوند اما در دیگر كشورها شاهد تورم فزاینده و افت قابل توجه ارزش پول ملی بوده‌ایم. به طوری كه ارزش پوند مصر، پوند لبنان و لیر تركیه در این سال بیش از 40 درصد كاهش یافت. دینار عراق و شیكل رژیم صهیونیستی نیز در این سال نوسان زیادی داشته‌اند.
كاهش درآمد ارزی ناشی از صادرات كالاهای غیرنفتی، كاهش گردشگری، افت درآمد نیروی كار اعزام شده به خارج در اثر ركود فعالیت‌های اقتصادی و همچنین كاهش جریان ورود سرمایه‌های خارجی از دیگر عوامل تضعیف پول‌های ملی در خاورمیانه طی سال 2022 بوده است.
پوند مصر؛ ضعف بیشتر در راه است
پوند مصر تحت تاثیر مجموعه‌ای از شرایط اقتصاد كلان و ژئوپلتیك به روند نزولی خود در برابر دلار ادامه داده و در حالی كه قاهره در تلاش است شروط صندوق بین‌المللی پول برای دریافت وام‌های جدید را برآورده كند انتظار می‌رود افت ارزش پوند ادامه یابد.
ارزش پوند مصر در 4 ژانویه امسال 8 درصد كاهش یافت كه بیشترین افت یك روزه ارزش این پول در برابر دلار آمریكا بوده است. هر دلار آمریكا در این روز به 26.5 پوند رسید. بانك‌های مصری در واكنش به این سقوط نرخ بهره برای پس‌اندازهای یك ساله را به 25 درصد افزایش دادند.
پول ملی مصر طی سال 2022 در مجموع 40 درصد از ارزش خود را از دست داده و یكی از بیشترین افت ارزش‌ها را در میان پول‌های ملی كشورهای درحال توسعه در این سال داشته است.
كارشناسان انتظار دارند پول ملی مصر 5 درصد دیگر از ارزش خود را از دست بدهد و به 28 پوند در برابر هر دلار برسد.
دولت مصر امیدوار است با جذب 10 میلیارد دلار كمك مستقیم خارجی از سوی صندوق بین‌المللی پول و منابع دیگر مثل سرمایه‌های ورودی از كشورهای حاشیه خلیج فارس به تقویت پوند كمك كند.
پوند لبنان؛ ركوردشكنی‌های نگران كننده
كشور لبنان با ركوردهای پی در پی در كاهش ارزش پول ملی خود در سال 2022 مواجه شده است به طوری كه ارزش هر دلار آمریكا به ركورد 38 هزار پوند رسیده است.
بحران اقتصادی افراد بسیاری را در این كشور به كام فقر كشیده و باعث كمبود كالاهای ضروری مثل آب سالم، برق و دارو شده است.
بر اساس آمار رسمی، نرخ تورم در لبنان طی 11 ماهه 2022 به 189.4 درصد رسیده است. موسسه فیچ انتظار دارد لبنان پس از سودان دومین نرخ تورم بالا را در جهان طی سال 2022 داشته باشد.
بانك جهانی بحران اقتصادی كنونی در لبنان را وخیم‌ترین بحران اقتصادی در تاریخ مدرن این كشور دانسته است. دولت لبنان تاكنون نتوانسته است اصلاحات ساختاری و مالی مورد نظر صندوق بین‌المللی پول برای دریافت كمك 3 میلیارد دلاری از سوی این نهاد را انجام دهد.
ارزش پول ملی لبنان در سال 2022 بیش از 40 درصد كاهش یافته است. اقتصاد لبنان پس از آن فرو ریخت كه در مارس 2020 اعلام كرد از عهده بازپرداخت 31 میلیارد دلار اوراق قرضه یورو برنمی‌آید. ارزش پوند در آن زمان در بازار سیاه 90 درصد سقوط كرد.
دینار عراق؛ تحریم‌ها ضربه می‌زند
ارزش دینار عراق در پی اقدامات تحریمی آمریكا علیه این كشور و قرار دادن چندین بانك عراقی در لیست سیاه خود كاهش یافته است. این تحریم‌ها باعث كمبود اسكناس دلار در بازار عراق شده است.
هر دلار آمریكا در برابر 1580 دینار در خیابان‌های عراق معامله می‌شود. نرخ رسمی دلار در این كشور 1470 دینار است.
بانك مركزی عراق برای اطمینان خاطر فعالان اقتصادی در این كشور تاكید كرده است كلیه نیازهای این كشور در تجارت خارجی را با قیمت رسمی ارز تامین می‌كند.
این بانك اقداماتی را برای ثبات بخشیدن به پول ملی عراق به كار بسته است كه از آن جمله كاهش نرخ ارز برای سفرهای خارجی و عرضه دلار با نرخ رسمی در بازار است.
ارزش دینار طی سال‌های اخیر نوسان چندانی نداشته و طی یك سال گذشته حدود 8 درصد كاهش داشته است اما طی هفته‌های اخیر فشار زیادی را تحمل كرده و شاهد فاصله گرفتن نرخ بازار آزاد از نرخ رسمی ارز بوده‌ایم.
شیكل رژیم صهیونیستی؛ نگرانی از تورم
ارزش شیكل رژیم صهیونیستی در سال گذشته میلادی بیش از 12 درصد كاهش یافته و با توجه به رشد 5.3 درصدی تورم در این رژیم در ماه نوامبر انتظار نمی‌روند روند نزولی ارزش شیكل به‌زودی متوقف شود. نرخ تورم در این رژیم به بالاترین رقم طی 15 سال گذشته رسیده است.
تورم قدرت خرید مصرف‌كننده‌ها را كاهش می‌دهد و باعث افت ارزش شیكل می‌شود. رئیس بانك مركزی این رژیم اذعان كرده است كه شیكل بسیار نوسانی شده و به ویژه در سه ماهه چهارم 2022 بی ثباتی زیادی داشته است. وی گفت برای افزایش ارزش شیكل نرخ بهره را افزایش خواهد داد. هر دلار آمریكا هم اكنون در برابر 3.52 شیكل معامله می‌شود.
لیر تركیه؛ افت 40 درصدی در سال 2022
ارزش لیر تركیه در برابر دلار طی سال 2022 بیش از 40 درصد كاهش یافته است. این در حالی است كه لیر تركیه در سال 2021 نیز 77 درصد از ارزش خود را از دست داده بود. بدین ترتیب طی دو سال ارزش پول ملی تركیه به كمتر از نصف رسیده است.
هر دلار آمریكا هم اكنون در برابر 18.55 لیر معامله می‌شود. دولت قصد دارد با سیاست‌هایی ازجمله دلارزادیی از اقتصاد تركیه و ترویج استفاده از لیره به تقویت این پول كمك كند.
بانك مركزی تركیه گفته است قصد دارد سهم لیر از سپرده‌های كل نظام بانكی این كشور را طی شش ماه آینده به 60 درصد برساند.
اما تورم فزاینده مانعی در راه مهار كاهش ارزش لیر در تركیه است. نرخ تورم در این كشور در سال 2022 به 64.3 درصد رسید كه بالاترین نرخ تورم در این كشور طی 75 سال گذشته است.
