تصاویر اختصاصی از ماهوارههای بینالمللی و ماهواره خیام از نقاط مختلف بالادست هیرمند اعم از سد كجكی و سد كمالخان، مقادیر قابل توجهی آب پشت این سدها را نشان میدهد و ادعای اخیر حاكمان افغانستان را رد میكند.
به گزارش رادیو پیام از خبرگزاری فارس رئیس جمهور روز پنجشنبه هفته گذشته در سفر به استان سیستان و بلوچستان یك اخطار مهم به حاكمان افغانستان درباره رعایت حقابه هیرمند داد. حقابهای مبنای آن موافقتنامه سال 1351 میان ایران و افغانستان است، اما سالها است كه به آن عمل نمیشود و نتیجه آن وضع نابسامان آب شرب و كشاورزی مناطق مهمی از استان سیستان و بلوچستان و اكوسیستم در تالاب هامون است.
سخنان قاطع رئیس جمهور با استقبال زیادی در سطح ملی و استانی مواجه شد، اما در سمت افغانستان، بیانیهای منتشر شد كه در آن ضمن تأكید چند باره بر تعهد به رعایت موافقتنامه حقابه هیرمند، گفته شده بود خشكسالی و كمبود آب در افغانستان موجب شده افغانستان نتواند به تعهد خود عمل كند؛ این در حالی است كه رئیس جمهور هم در سخنان خود تأكید كرده بود میزان آب در سمت افغانستان باید به وسیله كارشناسان بررسی شود.
اما در حالی كه پیگیریها برای اعزام كارشناسان و بازدیدهای فنی در جریان است و انتظار میرود طرف افغانستانی برای نشان دادن حسن نیت و صداقت خود باید هر چه سریعتر زمینه این بازدید را فراهم كند، زیرا تصاویر ماهوارهای به خصوص ماهواره پیشرفته خیام نیز حاوی حقایق مهمی است.
80 درصد ظرفیت سد كجكی پر آب است
بر اساس بررسی تصاویر ماهوارهای، در حال حاضر در مخزن سد كجكی در حد خوبی آب وجود دارد و طبق ارزیابی دادهها با استفاده از نرمافزارهای بینالمللی، سطح آب موجود در پشت سد حدود 80 درصد ظرفیت سد را پر كرده است.
در عین حال، براساس تصاویر ماهوارهای و با ارزیابی دقیق انجام شده، در مسیر سد كجكی تا سد كمالخان، اراضی متعدد كشاورزی وجود دارد كه این اراضی عموماً عمده آب مورد نیازشان از طریق آب رهاسازی شده از سد كجكی تامین میشود.
در مورد سد كمالخان نیز، وجود آب در مخزن سد، نشانگر این است كه آب رهاسازی شده از سد عظیم كجكی، به این سد رسیده و این میزان آب توانسته علاوه بر تامین آب مورد نیاز اراضی كشاورزی در مسیر سد كمالخان، مخزن سد را هم دربربگیرد.
تصاویر ماهواره خیام ضمن اثبات وجود آب در مخزن سد كمالخان، نشان میدهد كه بعضاً دریچههای این سد به سمت ایران باز شده است، اما میزان آبی كه از این سد به سمت ایران روانه شده، چندین كیلومتر جلوتر توسط دو كانال دستساز مجدداً به داخل خاك افغانستان منحرف شده و عملاً هیچ آبی به داخل ایران وارد نمیشود.
تصاویر ماهواره خیام نشان میدهد كه اندك آب رهاسازی شده از سد كمالخان، جهت مصارف كشاورزی در داخل خاك افغانستان استفاده شده و اتفاقاً مزارعی هم در همان مناطق طبق تصاویر ماهوارهای وجود دارد.
درباره منطقه بیابانی و شورهزار گودزره نیز این نكته قابل توجه است كه این منطقه در ادوار مختلف از طریق مسیر جانبی ایجاد شده در حاشیه سد كمالخان، مورد توجه مقامات افغانستانی بوده و در حال حاضر نیز طبق تصاویر ماهواره خیام و ماهوارههای بینالمللی این منطقه دارای آب است، به این معنا كه آب شیرین پشت سد كمالخان كه در واقع سر ریز سد بوده، در شورهزار جنوب سد نیز رهاسازی شده و عملا آب از بین رفته است.
این دادهها و اطلاعات بر اساس تصاویر ماهوارهای و ارزیابی دادهها، تهیه شده و قطعاً حضور میدانی كارشناسان وزارت نیرو و بررسی وضعیت سدها و رودخانهها، میتواند این گزارش را دقیقتر كند، اما این تصاویر كه مرجع آن سازمان فضایی ایران به عنوان یك سازمان علمی و تخصصی است كه مبتنی بر دادههای فضاپایه گزارشهای تخصصی تولید میكند، در مذاكرات و بازدیدهای میدانی نیز تا حد زیادی میتواند به كارشناسان كشورمان كمك كند.