علی رغم وعده‌ای كه از سوی مسئولان به منظور حذف ضامن برای وام‌های خرد داده شده بود، بررسی میدانی نشان می‌دهد برای دریافت وام از بانك‌های دولتی باید ضامن داشته باشید.
نیمه اول شهریور ماه سخنگوی دولت خبر از حذف ضامن برای اخذ وام‌های 100 میلیون تومانی داد، بهادری جهرمی با اشاره به اینكه وام‌های خرد زیر 100 میلیون تومانی نیاز به ضامن ندارد، گفت: اگر برای چنین وام‌هایی بانك‌ها ضامن خواستند، مشكل را به معاونت نظارت بانك مركزی گزارش دهید.
دولت سیزدهم در ابتدای سكان داری خود طرحی را ارائه داد كه حقوق بگیران می‌توانند بدون گذاشتن ضامن از بانكی كه حقوق دریافت می‌كنند وام بگیرند اما در یك بررسی میدانی كه برای دومین بار توسط خبرنگار مهر صورت گرفته است مشاهده شده است كه هنوز بانك‌های دولتی برای دادن وام نیازمند ضامن هستند و به تبع بانك‌های خصوصی نیز همین شرایط را دارند.
در گزارش قبلی میدانی خبرنگار مهر كه با عنوان وام برای پولدارها؛ مردم از دریافت وام فوری محروم هستند از عدم دریافت وام فوری سخن گفتیم، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد بعد از 3 ماه از نگارش گزارش قبلی وضعیت تسهیلات دهی بانك‌ها كمی بهتر شده است، هرچند كه باید گفت 2 بانك ملی و ملت شرایط را برای دریافت وام فوری تسهیل كرده اند اما هنوز 2 بانك صادرات و تجارت بر رویه قبلی یعنی میانگین موجودی اصرار دارند.
ناگفته نماند كه برای دریافت وام از هر بانك دولتی نیاز به ضامن دارید و هنوز مانع بزرگ ضامن بانكی در كشور حل نشده است.
گرفتن وام بدون ضامن از بانك ملی
برای پیگیری موضوع ابتدا به بانك ملی مراجعه كرده و شرایط اخذ وام را از مدیر اعتبارات یكی از شعبه‌های این بانك جویا شدم، مدیر اعتبارات این شعبه به خبرنگار مهر گفت: برای گرفتن وام در بانك ملی ابتدا باید 6 ماه یك دهم پولی كه نیاز دارید را در بانك مسدود كنید كه این شرط نخست برای گرفتن وام از بانك ملی است.
وی ادامه داد: برای گرفتن وام 100 میلیون تومانی، یك ضامن با دریافت حقوق بالای 15 میلیون تومانی كفایت می‌كند اما اگر ضامن شرایط مورد نیاز بانك را نداشته باشد باید حتماً برای گرفتن وام 100 میلیون تومانی دو ضامن معرفی كنید.
وی با اشاره به اعطای وام 50 میلیون تومانی بدون ضامن گفت: برای گرفتن این وام شركت‌های خصوصی معتبر كه بانك تشخیص می‌دهد می‌توانند با بانك تفاهم نامه امضا كنند كه در قالب این تفاهم نامه وام به كارمندان شركت‌های خصوصی داده می‌شود كه معمولاً كمتر شركت‌های خصوصی دست به این كار می‌زنند بنابراین برای گرفتن وام 100 میلیون تومانی به جای اینكه دنبال وام‌های بدون ضامن باشید بهتر است ضامن مناسب پیدا كنید تا بتوانید وام مورد نیاز خود را اخذ كنید.
وام بانك ملت چگونه پرداخت می‌شود
این بانك همه كارهای وام را به صورت اینترنتی انجام می‌دهد، اگر كارمند یك شركت خصوصی هستید برای این كه از بانك ملت وام بگیرید ابتدا نیاز هست كه این شركت با بانك تفاهم نامه داشته باشد و جدای آن باید حداقل یك ضامن نیز به بانك معرفی كنید.
این بانك برای دادن وام اعتبار فرد وام گیرنده را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد به طوریكه برای گرفتن وام 100 میلیون تومانی اگر نهاد دولتی و یا نهادهای عمومی غیر دولتی و یا بخش خصوصی معتبر با بانك تفاهم نامه داشته باشد این بانك بدون ضامن وام می‌دهد اما اگر وام گیرنده به طور مستقل بخواهد تسهیلات بگیرد اعتبار فرد سنجیده می‌شود اگر وام كمتر از 50 میلیون تومان بخواهد بدون ضامن و اگر وام 100 میلیون تومانی بخواهد باید یك ضامن معتبر داشته باشد.
برای گرفتن وام از بانك تجارت حتماً نیازمند ضامن هستید
برای پیگیری موضوع اخذ وام از بانك‌های دولتی به سراغ بانك تجارت می‌روم و شرایط وام خرد زیر 100 میلیون تومان را جویا می‌شوم، متصدی اعتبارات می‌گوید تنها راه گرفتن وام خرد (به غیر از تسهیلات تكلیفی مانند ازدواج، فرزندآوری و ودیعه مسكن) طرح حامی بانك تجارت است.
در توضیحات این طرح آمده است: وام به اشخاص حقیقی بر مبنای سپرده‌گذاری در حساب قرض‌الحسنه جاری و بر اساس میانگین حساب، با نرخ سود ترجیحی برای رفع نیازهای ضروری پرداخت می‌شود كه البته اگر سپرده گذار و وام گیرنده بخواهد استفاده از این فرصت را به دیگری واگذار كند می‌تواند بستگان درجه یك را به بانك معرفی كند و از اعتبار خود برای آنها استفاده كند.
همانطور كه در جدول بالا مشاهده می‌شود برای گرفتن وام از بانك تجارت نیاز مند سپرده گذاری هستید و در كنار آن حتماً باید 2 ضامن معتبر نیز به بانك معرفی كنید.
متصدی اعتبارات یكی از شعب بانك تجارت در پاسخ به این سوال كه مگر قرار نبود وام‌ها بدون ضامن باشد به خبرنگار مهر می‌گوید: حرف‌های رسانه‌ها و مسئولان را درباره وام بدون ضامن باور نكنید!
بانك صادرات هم ضامن می‌خواهد
برای تكمیل گزارش به سراغ یكی از شعب بانك صادرات رفتم تا شرایط اخذ وام خرد را نیز از این بانك جویا شوم متصدی اعتبارات این شعبه از بانك گفت: تنها راه گرفتن وام خرد 100 میلیون تومانی، طرح سنا است. در این طرح هم باید 2 ماه پول را بلوكه كرد و هم باید ضامن داشت.
وی ادامه می‌دهد: ابتدا باید یك حساب كوتاه مدت باز كنید پس از آن میانگین حساب شما مورد بررسی قرار می‌گیرد اگر میانگین قابل قبولی داشته باشید آنگاه با معرفی 2 ضامن می‌توانید وام 100 میلیون تومانی دریافت كنید.
به گفته وی بانك صادرات طرح دیگری برای اعطای وام ندارد.
راهكار حذف ضامن در بانك‌ها چیست؟
مهمترین راهكار حذف ضامن در بانك‌ها، شماره حساب دریافت حقوق فرد درخواست كننده وام گیرنده است، بانك می‌تواند با دریافت شماره حساب فرد، اگر فرد مورد نظر تا 2 ماه قسط را واریز نكرد، به صورت خودكار از شماره حساب وی برداشت كند، این نوع پرداخت وام در كشورهای پیشرفته اقتصادی در حال اجرا است و هیچ فردی نمی‌تواند از پرداخت اقساط فرار كند.
شماره بیمه فرد و اطلاعات دیگر برای بانك وام گیرنده ارسال می‌شود و حتی اگر فرد دچار بیكاری شود از بیمه بیكاری وی اقساط كسر می‌شود و تا زمانی كه اقساط را با بانك تسویه نكند حق ارائه خدمات بیمه را نخواهد داشت. برای وام‌های كلان نیز باید حساب‌های فرد گیرنده وام در رصد بانك باشد و از لحاظ قانونی بتواند بعد از 2 ماه به صورت خودكار مطالبات خود را وصول كند.
سایروس امیرآبادی كارشناس اقتصادی درباره شرایط وام در كشورهای پیشرفته اقتصادی به مهر می‌گوید: در كشورهای مدرن سیستم بانك داری پول را از مردم عادی می‌گیرد و آن را در قالب تسهیلات مختلف بانكی به كسانی كه به دنبال تولید، اكتشاف، اختراع، تحصیل، خرید خودرو و خرید مسكن هستند، می‌دهند.
امیرآبادی افزود: در اكثر كشورهای پیشرفته اقتصادی بانك‌ها از شیوه‌های مختلف از شما تقاضا می‌كنند كه از بانك وام بگیرید و نیازی به ضامن نبوده و مدارك دریافتی حقوق، رتبه اعتباری فرد و شماره حساب دریافت حقوق و عدم بدهی مالیاتی برای گرفتن وام كفایت می‌كند.
به گزارش خبرنگار مهر، امتیاز اعتباری متقاضی وام در كشور آمریكا یكی از مهمترین عواملی است كه وام دهنده هنگام ارزیابی درخواست وام در نظر می‌گیرد. امتیازات اعتباری بین 300 تا 850 است و بر اساس عواملی مانند سابقه پرداخت، میزان بدهی معوق و طول تاریخ اعتبار داده می‌شود. بسیاری از وام دهندگان برای واجد شرایط بودن از متقاضیان می‌خواهند حداقل نمره حدود 600 داشته باشند، اما برخی از وام دهندگان بدون هیچ سابقه اعتباری به متقاضیان وام می‌دهند.
علاوه بر رتبه اعتباری برای گرفتن وام در كشور آمریكا باید مستندات درآمدی خود را نیز ارائه دهید، شواهد درآمد ممكن است شامل اظهارنامه مالیاتی اخیر، صورت‌حساب بانكی ماهانه، برگه حقوق و نامه‌های امضا شده از كارفرمایان باشد. متقاضیان خود اشتغال می‌توانند اظهارنامه مالیاتی یا سپرده بانكی ارائه دهند.
وام دهندگان الزامات درآمدی را بر وام گیرندگان را در نظر گرفته تا از پرداخت اقساط مطمئن شوند، حداقل درآمد مورد نیاز بر اساس وام دهنده متفاوت است. به عنوان مثال بانك SoFi حداقل حقوق مورد نیاز 45000 دلار در سال را نیاز دارد. حداقل درآمد سالانه مورد نیاز مؤسسه مالی آوانت فقط 20000 دلار است یعنی با درآمد ماهیانه 1600 دلار می‌توانید وام بگیرید، درآمد ماهیانه 1600 دلار در آمریكا را بسیاری از شاغلان كسب می‌كنند.
در كشور آمریكا یك نسبت برای دریافت وام به نام نسبت بدهی به درآمد وجود دارد، نسبت بدهی به درآمد (DTI) به صورت درصد بیان می‌شود و نشان دهنده بخشی از درآمد ناخالص ماهانه وام گیرنده است كه به سمت خدمات بدهی ماهانه وی می‌رود. وام دهندگان از DTI برای پیش بینی توانایی وام گیرنده بالقوه برای پرداخت بدهی‌های جدید و جاری استفاده می‌كنند. به همین دلیل، DTI كمتر از 36٪ ایده آل است، اگرچه برخی از وام دهندگان متقاضی بسیار واجد شرایط را با نسبت تا 50٪ تأیید می‌كنند.
در وام‌هایی با مبالغ بالا نیز وثایقی در قانون وام آمریكا پیش بینی شده است اگر شخصی به دنبال وام‌هایی با مبالغ بالا باشد، وام دهنده از وی می‌خواهد كه دارایی‌های ارزشمند یا وثیقه را تعهد كند. در مورد وام برای خانه یا وسایل نقلیه، وثیقه معمولاً با هدف اساسی وام مرتبط است. با این حال، وام‌های شخصی تضمین شده را می‌توان با سایر دارایی‌های ارزشمند، از جمله حساب‌های نقدی، حساب‌های سرمایه گذاری، املاك و مستغلات و اموالی مانند سكه و طلا وثیقه كرد.
در ایران نیز اجرایی كردن این نوع قوانین می‌تواند مشكل ضامن را یكبار برای همیشه حل كند و بانك نیز برای دریافت اقساط به مشكلی برخورد نكند.
