رئیس سازمان برنامه و بودجه، تنوع بخشی به منابع درآمدی دولت، مشاركت‌های عمومی - خصوصی و مولدسازی دارائی‌های دولت را از راهكارهای كاهش وابستگی بودجه به نفت اعلام كرد.
داود منظور در یك گفت‌وگوی تلویزیونی، با تبریك دهه فجر و چهل و پنجمین سالگرد پیروز انقلاب شكوهمند اسلامی ایران، اظهار داشت: دولت در تدوین لایحه بودجه 1403 تلاش كرد یك گام به سمت عملیاتی شدن اصلاح ساختار بودجه، همان طور كه مقام معظم رهبری تكلیف كرده بودند، حركت كند.
وی با تاكید بر اینكه اتكا بودجه به منابع پایدار و كاهش درآمدهای نفتی مهم‌ترین بخش اصلاح ساختاری در بودجه است، افزود: معتقدیم درآمدهای نفتی متعلق به نسل‌های آینده است و می‌بایست این درآمد به سمت صندوق توسعه ملی هدایت شود تا با مولدسازی بتوانیم منابع خوبی را برای آینده تامین كنیم.
رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: میزان اتكای دولت به درآمدهای نفتی در بودجه 1403 كاهش محسوس داده شد، به طوری كه تراز عملیاتی بودجه از منفی 450 هزار میلیارد تومان در قانون بودجه امسال به حدود منفی 300 هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه 1403 كاهش پیدا كرد، یعنی توانستیم تراز عملیاتی بودجه را تقریباً یك‌سوم كاهش دهیم.
باید درآمدها در بودجه واقعی دیده شود
منظور ادامه داد: می‌توانیم در دو یا سه گام دیگر به تدریج بودجه جاری دولت را بر اساس درآمدهای پایدار داخلی از جمله درآمدهای مالیاتی، حقوق مالكانه دولت در معادن و ارتباطات و سایر منابع مختلف از جمله سود سهام دولت تامین كنیم.
رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: نكته دیگری برای اصلاح ساختار بود كه به سمت آن حركت كردیم اجتناب از كسری بودجه پنهان است؛ یعنی مصارف را با منابع به گونه‌ای معادل كنیم و میزان تحقق منابع برآورد شود و بعد هزینه‌ها را انجام دهیم و اصل تقدم درآمد بر هزینه‌ها را اعمال و تلاش می‌كنیم درآمدها واقعی دیده شود.
وی تاكید كرد: در تصویب بودجه نباید دچار بیش برآوردی شویم، زیرا وقتی منابع تحقق پیدا نكند، در سال آینده به كسری بودجه تبدیل خواهد شد و برای جلوگیری از آن درآمدها را واقعی و شفاف دیدیم به عنوان مثال درآمدهای نفتی را نسبت به بودجه امسال نه‌تنها افزایش ندادیم، بلكه كاهش دادیم.
مجلس هزینه‌های دولت را افزایش داد
منظور با بیان اینكه درآمد حاصل از مولدسازی اموال دولت در لایحه بودجه كاهش داشته است، گفت: در قانون بودجه امسال 230 هزار میلیارد تومان درآمد حاصل از واگذاری سهام و مولدسازی اموال دولت پیش‌بینی شده بود، اما در كمتر از 40 هزار میلیارد تومان آن محقق شده كه به ناترازی بودجه‌ای تبدیل می‌شود.
معاون رییس جمهور بیان كرد: برای جلوگیری از ناترازی بودجه در سال آینده ابتدا منابع را خیلی دقیق و شفاف شناسایی و هزینه‌ها بر اساس آن دیده شد، به همین دلیل میزان رشد هزینه‌ها را كاهش دادیم.
وی گفت: لایحه بودجه توسط نمایندگان مورد تغییر قرار گرفت و مجلس هزینه‌های دولت را به گونه‌ای افزایش داد كه با توجه به منابع پایدار قابل تحقق، اجرای آنها امكان‌پذیر نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد حداقل 400 هزار میلیارد تومان توسط نمایندگان هزینه‌های جدید تعریف شده در حالی كه منابعی برای آنها پیش‌بینی نشده و مجلس درآمد جدیدی شناسایی نكرده است.
منظور تصریح كرد: امسال بر اساس قانون بودجه بخشی از درآمدهای اصلی دولت محقق نشده و ناچار شدیم از ابزار تخصیص استفاده كنیم و در برخی موارد، تخصیص پیدا نكرد، البته منابع درآمدی دولت در 10 ماه امسال نسبت به سال گذشته 40 درصد رشد داشته است، اما به میزانی نبود تا همه هزینه‌ها را پوشش دهد، لذا بخشی از هزینه‌ها مانند برخی طرح‌های عمرانی و هزینه‌های جاری دولت پرداخت نشده است.
س سازمان برنامه و بودجه با بیان اینكه باید بودجه را به گونه‌ای اجرا كنیم تا برای دولت بدهی و كسری ایجاد نشود، اظهار داشت: میزان درصد تحقق منابع در بودجه در بخش‌های مختلف متفاوت است اما بر اساس قانون بودجه 1402 در 10 ماه نخست سال تحقق درآمدهای مالیاتی بیش از 95 درصد، حقوق دولت در معادن 60 درصدی و درآمدهای گمركی 48 درصد است.
ایجاد شفافیت و انضباط مالی با نظام یكپارچه مدیریت مالی دولت
وی ایجاد نظام یكپارچه مدیریت مالی را یكی از اقدامات دولت برای ایجاد شفافیت و انضباط مالی عنوان كرد و افزود: این اقدام با همكاری وزارت اقتصاد و سازمان امور اداری و استخدامی برای رصد جریان مالی بودجه از زمانی تخصیص تا هزینه كرد منابع اجرایی شده است.
منظور گفت: باید انضباط مالی و نظارت سازمان برنامه و بودجه و خزانه‌داری را افزایش می‌دادیم و ابزار این كار حساب واحد خزانه است، یعنی دستگاه‌های اجرایی كه از بودجه دولت استفاده می‌كنند، باید همه منابع را در یك حساب واحد قرار دهند و پرداخت‌ها از طریق آن انجام شود.
رییس سازمان برنامه و بودجه اعلام كرد: اما الآن حساب همه دستگاه‌ها به خزانه منتقل شده و فقط چند دستگاه مانند دانشگاه‌ها باقی مانده كه آنها هم در حال انجام است؛ همچنین در بودجه سال آینده هم مصوب شده كه همه حساب‌های باقی مانده باید به حساب واحد خزانه واحد نزد بانك مركزی منتقل شود.
منظور ادامه داد: رویكرد دیگری كه دنبال می‌كنیم پرداخت به صورت متمركز به ذینفع واقعی است كه این موضوع ماه گذشته در پرداخت حوزه حقوق و دستمزد كاركنان انجام شده است.
وی در مورد اجرای طرح «دارویار»، بیان كرد: الآن طلب اشخاص مانند داروخانه‌ها و یا شركت‌های پخش دارو از این طریق انجام می‌شود كه ذینفع هستند و گامی در جهت شفافیت و نظارت بیشتر است.
افتتاح حساب ارزی برای دستگاه‌ها در بانك مركزی
معاون رییس جمهور از افتتاح حساب ارزی برای دستگاه‌ها خبر داد و گفت: بودجه كشور ریالی است و حساب ارزی تحت ضوابط خاص برای دستگاه‌هایی كه خرید ارزی و مراودات بین‌المللی دارند با همكاری بانك مركزی ایجاد می‌شود.
باید به سمت تنوع‌بخشی درآمدها حركت كنیم
منظور در خصوص كاهش وابستگی بودجه به نفت،پاسخ داد: باید به سمت تنوع‌بخشی منابع درآمدی حركت كنیم و یكی از موارد این است كه بتوانیم مالیات‌ها را به صورت عادلانه، بر اساس سامانه‌ها و با شفافیت بیشتر وصول كنیم. اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی كه از ابتدای سال آینده با اصلاح شیوه‌های دریافت مالیات ارزش افزوده وارد مرحله جدی می‌شود و بین سازمان مالیاتی، دولت و اشخاصی كه مالیات بر ارزش افزوده را دریافت می‌كنند، ارتباط برقرار خواهد شد.
وی با تاكید بر استفاده از مشاركت عمومی- خصوصی برای اجرای طرح‌ها، اظهار داشت: باید دولت بخشی از هزینه طرح‌ها مانند ساخت راه‌ها، تصفیه‌خانه‌ها و... را تامین كند و بخش اصلی هزینه‌ها توسط بخش خصوصی تامین و پس از تكمیل طرح توسط دولت به صورت خرید خدمت انجام شود.
مولدسازی دارایی‌های دولت
رییس سازمان برنامه و بودجه اضافه كرد: مهم‌ترین راهكارهای برای تحقق بودجه بدون نفت، مولدسازی دارایی‌های دولت است، البته سال گذشته و امسال گام‌های خوبی برداشته شد، ولی هنوز بخش اصلی دارایی‌های دولت مانده كه با توجه به شناسایی در حال انجام است.
منظور در مورد تكمیل طرح‌های نیمه‌تمام عمرانی، بیان داشت: هدف دولت این است كه طرح‌های جدید كمتری را شروع كند. امسال فقط مجوز 20 طرح عمرانی صادر شده و ترجیح این است كه شروع طرح‌های جدید با مشاركت شركت بخش خصوصی باشد. الآن بخش بزرگی از مدارس در كشور با همین شیوه ساخته می‌شود كه 12 هزار میلیارد تومان طرح مدرسه خیرساز نیمه‌تمام در كشور وجود دارد،.
وی گفت: معتقدیم اعضای دولت باید ارتباط نزدیك با حوزه اجرایی خود داشته باشند و این اتفاق كاملاً رخ می‌دهد. وزرا و اعضای هیات دولت در استان‌ها در رفت و آمد هستند و طرح‌ها و پروژه‌ها را نظارت و پیگیری می‌كنند.
معاون رییس جمهور تاكید كرد: نقش نظارتی سازمان برنامه و بودجه هم بر طرح‌های عمرانی فعال‌تر شده و در 10 ماه گذشته به 12 استان سفر كردم و از پروژه‌های مهم استان‌ها بازدید داشتیم كه حتی برخی از طرح‌ها افتتاح شده‌اند؛ همچنین جلسات منظمی با استانداران در سازمان برنامه و بودجه در مورد مسائل استان‌ها برگزار می‌كنیم.
پیشرفت مبتنی بر عدالت در برنامه هفتم
منظور یكی از وظایف سازمان برنامه و بودجه را كنترل شاخص‌های كیفی عنوان كرد و گفت: سازمان برنامه باید تعادل و توازن بین استانی را برقرار و استان‌هایی كه از شاخص‌های پایین‌تری برخوردارند، را تقویت كند تا به شاخص‌های متوسط كشور نزدیك شوند؛ به همین دلیل برنامه هفتم با رویكرد پیشرفت مبتنی بر عدالت تنظیم شد و 5 سال آینده در یك دوره رشد و شكوفایی متفاوت قرار خواهیم گرفت.
وی خاطرنشان كرد: سازمان برنامه و بودجه به عنوان هماهنگ كننده دستگاه‌ها ایفای نقش می‌كند و تلاش داریم تعامل حداكثری با دستگاه‌ها و استان‌ها را در جهت رشد اقتصادی برقرار كنیم و تنظیم بودجه بر اساس اجماع انجام می‌شود.
اقتصاد در مسیر رشد و شكوفایی حركت می‌كند
رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: متولی رشد اقتصادی در كشور سازمان برنامه و بودجه است و باید موانع رشد و پیشرفت اقتصادی را برطرف كند. اقتصاد در مسیر رشد و شكوفایی حركت می‌كند و بر اساس گزارش مركز آمار در 6 ماه امسال رشد اقتصادی به 7.1 درصد رسیده كه در سال‌های 1400 و 1401 به ترتیب 4.5 و 4.9 درصد بود.
منظور با اعلام اینكه سازمان برنامه و بودجه در 800 كمیسیون، شورای عالی و دستگاه عضویت دارد، تاكید كرد: با محدودیت منابع و فراوانی نیازها و خواسته‌ها مواجه هستیم و سازمان برنامه بین این دو موضوع را تنظیم می‌كند، البته سازگاری بین مصارف و منابع یكی از سختی‌های بودجه است كه تلاش داریم بر اساس نظام اولویت‌ها حركت كنیم.
وی اعلام كرد: مسائل نظام سلامت، آموزش و كیفیت آن و تقویت بنیه دفاعی و نظامی جز اولویت‌های كشور است و تلاش می‌كنیم در چهارچوب نظام مسائل و اولویت‌ها نقش سازمان برنامه و بودجه را به گونه‌ای انجام دهیم كه سازگاری بین منابع و هزینه برقرار شود.
رییس سازمان برنامه و بودجه در خصوص اتصال این سازمان به درگاه ملی مجوزها، گفت: بهبود محیط كسب و كار، ماموریت مشترك همه دستگاه‌ها است و وزارت اقتصاد نقش مهم‌تری دارد. حركت به سمت دولت الكترونیك سبب بهبود فضای كسب و كار خواهد شد و باید مراجعات حضوری به حداقل برسد كه در بخش‌های مختلف دولت این اتفاق افتاده و گام‌های بسیار مهمی برای دولت الكترونیك برداشته شده است.
صدور تاییدیه صلاحیت مشاوران و پیمانكاران به صورت آنلاین
منظور با بیان اینكه سازمان برنامه به درگاه ملی مجوزها متصل شده است، افزود: سازمان برنامه و بودجه تاییدیه صلاحیت مشاوران و پیمانكاران را صادر می‌كند و امروز تاییدیه به صورت سامانه‌ای است. افراد اطلاعات خود را در سامانه بارگذاری می‌كنند و صحت سنجی آن با اتصال به 15 دستگاه‌ها دیگر انجام می‌شود.
وی در مورد پرداخت عیدی كاركنان گفت: تلاش می‌كنیم تا آخر هفته آینده بتوانیم عیدی كاركنان دولت را پرداخت كنیم.
