كرباسیان با بیان اینكه همه واردات به بازرسی كالا متصل میشود ، گفت : 33 نوع عوارض و 65 نوع معافیت گمركی در كشور وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مسعود كرباسیان گفت: هنوز نمیتوانیم گواهی مبدأ بگیریم.
كرباسیان افزود: در بخش تولید ضمانتنامه 11 ماهه برای مواد اولیه داده میشود و زمان ترخیص برای واحدهای تولیدی به كمتر از دو ساعت رسیده است.
وی درباره استاندارد تأكید كرد: توافق شده كه حداكثر در مدت هشت روز استاندارد باید جواب كالاها را ارئه دهد و نمیتوانیم كالای مردم را در گمرك بیش از مدت قانونی نگهداریم.
رئیس كل گمرك با اشاره به اینكه سیاست گمرك ایجاد اتوبان برای تولید است، ادامه داد: سیاستهای ما كاملترین رویكرد در بخش تولید است.
كرباسیان با بیان اینكه همراه با دولت هستیم و از تولید حمایت میكنیم، تأكید كرد: درباره قاچاق باید سختگیری شود و از هفته دیگر تمام واردات كالا به بازرسی كالا متصل میشود و از اتاق بازرگانی نیز درخواست كردهایم كه گواهی مبدأ را الكترونیكی كند تا آسانسازی و روانسازی شود.
20 دستاورد ویژه گمرك در دولت یازدهم
مهمترین دستاورد گمرك ایران را در طول 3 سال گذشته میتوان گمرك دیجیتال ارزیابی كرد.
گمرك ایران تصریح كرده است این دستاورد در 35 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بزرگترین تحول گمركی كشور بوده است و مهم تر آنكه این دستاورد با كمك دانشپژوهان بومی و به دست توانمند جوانان تحصیلكرده دانشگاه تهران به ثمر نشسته است.
20 دستاورد ویژه گمرك با استفاده از سامانه جامع گمركی و پنجره واحد تجارت فرامرزی را میتوان به این شرح بیان كرد:
راهاندازی بزرگترین بانك اطلاعات تجارت خارجی كشور در دولت یازدهم
بانك اطلاعات تجارت خارجی كشور یكی از ارزشمندترین دستاوردهای گمرك الكترونیك بهشمار میرود. این بانك اطلاعاتی همه اطلاعات مربوط به "سامانه جامع گمركی" را خودكار دریافت و در مركز داده خود تجمیع و پردازش میكند.
این اطلاعات شامل اظهارنامهها، پروانههای واردات، صادرات و ترانزیت، بیجكها و اطلاعات پروانههای عبوری است.
بررسی سوابق عملكرد واردكنندگان، صادركنندگان و همچنین شركتهای حملونقل بهصورت هوشمند به تفكیك وزن، ارزش، نوع كالا و تخلفات احتمالی از مهمترین قابلیتهای این بانك اطلاعاتی بهشمار میرود.
این بانك اطلاعاتی كه با هدف شفافسازی فعالیتها در حوزه تجارت خارجی راهاندازی شده است این امكان را به گمرك میدهد تا بهصورت لحظهای فعالیت واردكنندگان به تفكیك كالای وارداتی، نوع ارز، تعداد دفعات واردات، نوع معامله و محل انجام معامله را به سال، ماه، هفته، روز و به ساعت رصد نماید و همچنین چگونگی انتقال مالكیت كالا، نوع وكالت و تعداد افرادی كه اشخاص حقیقی و حقوقی وكالت دادهاند را گزارش كند. یكی از مهمترین قابلیتهای این بانك اطلاعاتی گزارش لحظهای و هوشمند از بزرگ ترین واردكنندگان كشور است به گونهای كه مشخص میشود افراد و شركتهای فعال در امر تجارت خارجی در فواصل زمانی مشخص و به لحظه چه میزان فعالیت و چه نوع كالاهایی را به كشور وارد كردهاند. از دیگر امكانات این بانك اطلاعاتی گزارش دقیق از میزان واردات كالاهای اساسی به كشور است و بهصورت منظم و لحظهای اعلام میكند كه حجم واردات كالاهای اساسی به كشور در فواصل زمانی مشخص چقدر بوده و آیا نیازی به واردات بیشتر هست یا خیر؟
پیش از این اطلاعات و عملكرد واردكنندگان و صادركنندگان بهصورت گمرك به گمرك جمعآوری و در ستاد مركزی گمرك ایران تجمیع میشد و در صورت نیاز پرونده واردكنندگان به صورت جمعی برای بررسی به ستاد مركزی گمرك ایران ارسال میگردید و امكان رصد لحظهای و هوشمند فعالیتهای واردكنندگان و صادركنندگان وجود نداشت.
صدور پروانه (برگ سبز) الكترونیكی
با اجرای سامانه جامع امور گمركی، پروانه (برگ سبز) بهصورت الكترونیكی صادر و این پروانه براساس میزان واقعی خروح كالا تنظیم میشود.
همچنین این قابلیت در این سامانه لحاظ شده كه با حذف كاغذ، صدور پروانه كه منشاء بسیاری از مشكلات و تخلفات است، به تبادل الكترونیكی اسناد بین سازمانها و مراكز مورد نیاز مانند نیروی انتظامی اقدام كند.
استعلام الكترونیكی كالاهای خروجی از دیگر قابلیتهای این سامانه است.
كیف پول الكترونیك در گمرك
این اقدام در پی اجرای پنجره واحد تجارت فرامرزی و سامانه جامع گمركی و در جهت سرعت بخشیدن به عملیات گمركی صورت گرفته است و از آنجا كه در ازای خدماتی مانند توزیع، انبارداری ، تخلیه و بارگیری براساس قوانین و دستورالعملهای مربوطه باید مبلغی پرداخت شود ، سامانه جامع امور گمركی با راهاندازی كیف پول الكترونیك متصل به كارتهای هوشمند باعث شده است كه صادركننده نیازی به پرداخت مبالغ مالی خدمات نداشته باشند و سامانه بهصورت هوشمند از كیف پول الكترونیك آن برداشت می كند.
این موضوع علاوه بر ایجاد كنترلهای دقیق و جلوگیری از تخلف موجب افزایش سرعت می بخشد و بی نیاز به حسابداریهای پیچیده را میسر می كند.
دوراظهاری واردات
در گذشته اظهارنامههای گمركی در گمركات اجرایی توسط اپراتورها تایپ و تحویل متقاضی میشد. این موضوع علاوه بر مشكلات ناشی از حضور این افراد در گمرك، باعث كندی سرعت كار گمركات در ترخیص كالا میگردید. زیرا هر گمرك برمبنای تعداد اظهارنامهای كه میتوانست در روز تایپ كند خدمات ارائه میكرد.
تشریفات ترخیص كالاهای وارداتی و همچنین صدور كالا از كشور براساس قانون امور گمركی و آییننامه اجرایی آن منوط به تنظیم اظهارنامه گمركی و تسلیم آن به گمرك است. اظهاركننده موظف است اسناد لازم از قبیل سیاهه خرید، گواهی مبدأ، اسناد بانكی و سایر مجوزهای مورد نیاز را كه مقررات و قوانین مربوطه تعیین كرده است به اظهارنامه منضم كند.
با راهاندازی سامانه اظهار از راه دور، این موضوع برطرف شده است و هر صاحب كالا میتواند در هر زمان از شبانهروز به پر كردن فرم اظهارنامه و تحویل الكترونیكی اسناد به گمرك اقدام كند.
دوراظهاری صادرات
با راهاندازی سامانه اظهار از راه دور هر صادركننده میتواند در هر زمان از شبانهروز برای پر كردن فرم اظهارنامه و تحویل الكترونیكی اسناد به گمرك اقدام كند.
همچنین بی نیازی به مراجعه حضوری صاحبان كالا و انجام تشریفات گمركی بهصورت غیرحضوری از جمله این موارد است.
از دیگر قابلیتهای سامانه در بخش صادرات انجام الكترونیكی بخشی از امور ارزیابی در محل و توزین و كنترل وسایل نقلیه حامل بار است.
دوراظهاری ترانزیت
در گذشته اظهارنامههای گمركی در گمركات اجرایی توسط اپراتورها تایپ و تحویل متقاضی میشد. این موضوع علاوه بر مشكلات حضور این افراد در گمرك، باعث كندی سرعت گمركات در ترانزیت كالا میشد. زیرا هر گمرك برمبنای تعداد اظهارنامهای كه میتوانست در روز تایپ كند خدمات ارائه میكرد.
با اجرای سامانه جامع امور گمركی در قسمت ترانزیت، اظهار از طریق اینترنت صورت میگیرد و این سامانه بهطور هوشمند كنترلهای لازم را در اظهارنامهها و تعیین مسیر آنها اعمال می كند.
این كنترلها برمبنای اظهارنامه، گمركات مبدأ و مقصد، مجوزهای موردنیاز یا امكان ترانزیت یا نبود امكان آن به گمركات مربوطه اعمال میشود.
طرح كارشناسی مجازی
یكی از اقدامات گمرك در ارتباط با این بحث، موضوع كارشناسی متمركز یا Expert Pool است.
در گذشته بین كارشناس و مدیر ارتباط مستقیم وجود داشت كه این امر فساد را در سیستم اداری افزایش میداد. اما با راهاندازی كارشناسی متمركز در گمرك ایران، بعد از اینكه اشخاص اظهارنامه ارائه كردند، كار كارشناسی بدون ارتباط مستقیم میان كارشناس و ارباب رجوع در اسرع وقت صورت میگیرد. همچنین در این سیستم هیچ فرقی بین یك كارشناس با یك اظهاركننده عادی وجود ندارد. به عبارتی با اجرای چنین سامانهای همه گمركات كشور در قالب یك گمرك دیده میشود و بخش عظیمی از كارها بهصورت الكترونیكی صورت میگیرد و از بسیاری خطاها، تخلفات و مراجعات بیمورد جلوگیری میشود.
با این طرح توزیع اظهارنامهها در گمركات جهت كارشناسی مجازی براساس تخصص بودن گمركات كشور صورت میپذیرد و بر این اساس اظهارنامههای گمركات تخصصی صرفاً به كارشناسان مجازی مستقر در سایر گمركات تخصصی ذیصلاح ارجاع خواهد شد.
در صورت نیاز كارشناس به رویت نمونه كالا، مراتب از سوی كارشناس مجازی به رئیس سرویس ارزیابی گمرك محل اظهار گزارش می شود تا موارد درخواستی توسط ایشان انجام و نتیجه به كارشناس مجازی اولیه (مستقر در دیگر گمركات) گزارش شود.
دریافت اصل اسناد و احراز اصالت اسناد اسكن شده در سامانه از سوی مسئول سرویس ارزیابی گمرك محل اظهار صورت میپذیرد و مسئولیت كارشناسان مجازی صرفاً در حیطه استنتاج از اسناد الكترونیكی است.
در صورت بروز اختلاف و نیز مواردی كه كارشناس مجازی نسبت به ارائه گزارش اقدام می كند ، گزارش كارشناس مجازی مستقیماً به كارتابل مدیریت یا معاون گمرك محل اظهار ارسال می شود.
تصمیمگیری نهایی در مورد اختلاف در گمرك محل اظهار مستقیماًبا حضور مدیر آن گمرك صورت میپذیرد كه این تصمیمگیری میتواند با مشورت معاون، رئیس سرویس ارزیابی و شخص معتمد مدیر باشد، لذا از زمان ابلاغ این بخشنامه نیازی به تشكیل كمیته فنی نیست و نظر نهایی مدیر در اظهارنامه الكترونیكی درج و كارشناس مجازی بر آن اساس اقدام می كند.
در صورت باقی ماندن اختلاف اظهارنامه با دستور مدیر گمرك محل اظهار، از آن گمرك به دفتر ستادی ذیربط ارسال خواهد شد.
این ارسال به صورت الكترونیكی بوده و متضمن شرح كامل موضوع اختلاف به همراه مستندات و اعلام صریح علل آن گمرك خواهد بود.
دریافت الكترونیك اظهارنامه
در سامانه جامع امور گمركی برخلاف گذشته كه اطلاعات اظهارنامه (مانیفست) كالا به صورت دستی و غیرقابل صحتسنجی به گمرك ارائه میشد، اطلاعات مانیفست كالا قبل از ورود به گمرك بهصورت الكترونیكی از شركتهای حملونقل دریافت میشود. این اطلاعات پردازش می شود و مبنای طی تشریفات گمركی قرار خواهد گرفت.
صدور قبض انبار بهصورت الكترونیكی و طی مراحل آن با كمترین وقفه از قابلیتهای سامانه در این حوزه است.
سامانه آنلاین ارزش
گمرك ایران از مهمترین پروژه گمركی در تعیین ارزش كالاها رونمایی كرد و با اجرایی شدن این طرح با عنوان تعیین شناسه ارزش واحد كالا (TSC) ارزش كالاها با استفاده از سامانه جامع گمركی به صورت آنلاین تعیین میشود.
این اقدام در اجرای دستور رئیسكل گمرك ایران و تأكید ایشان مبنی بر یكسانسازی ارزش كالاهای وارداتی بهمنظور رعایت عدالت مالیاتی در دریافت حقوق ورودی و جلوگیری از اعمال سلیقه در ارزش گذاری كالاها و ایجاد فضای رقابتی سالم برای همه واردكنندگان، تجار و صاحبان كالا، با عنایت به مواد 14 و 15 قانون امور گمركی و آییننامههای اجرایی مربوطه در بررسی و تعیین ارزش كالاهای وارداتی صورت میگیرد.
بنابراین گزارش، دفتر بررسی و تعیین ارزش گمرك نیز در بخشنامهای 10 بندی این موضوع را به گمركات سراسر كشور اعلام كرد.
پنجره واحد مجازی
با استفاده از سامانه جامع گمركی ارتباط الكترونیكی گمرك با 21 سازمان همكار برقرار شده و تبادل اطلاعات اقتصادی با برخی سازمانها از طریق سامانه بیتا (بستر یكپارچه تبادل اطلاعات)كه توسط گمرك نوشته شده و در وزارت امور اقتصادی و دارایی مستقر شده است صورت میگیرد و صدور مجوزهای ترخیص كالا نیز از طریق پنجره واحد تجارت فرامرزی توسط سازمانهای همكار گمرك به صورت الكترونیكی انجام میشود.
بانك مركزی، سازمان امور مالیاتی، سازمان ملی استاندارد، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، سازمان غذا و دارو، سازمان توسعه تجارت، نیروی انتظامی، سازمان حفظ نباتات و سازمان دامپزشكی كشور ازجمله 21 سازمانی هستند كه تبادل اطلاعات و صدور مجوزها با استفاده از سامانه جامع گمركی بهصورت الكترونیكی صورت میپذیرد.
صندوق الكترونیكی
همانطور كه در قسمت قبل اشاره شد، سامانه جامع امور گمركی، با اتصال مستقیم به بانك و پرداخت الكترونیكی مزایای بسیاری را در چرخه تجارت خارجی كشور پدید میآورد.
كنترل الكترونیكی بدهیها
بدهیهای گمركی كه برمبنای ماده 7 قانون امور گمركی مشخص میشوند، پیش از این بهصورت نیمه مكانیزه و با دخالت انسان كنترل میشد. بدین صورت امكان جعل و یا تخلف بسیار زیاد بود.
با راهاندازی سامانه جامع امور گمركی، این بدهیها بهصورت سیستمی اعمال شده و به افرادی كه بدهی دارند بهصورت اتوماتیك اجازه اظهار و خروج كالا داده نخواهد شد. بدین صورت فرد باید بدهی خود را پرداخت تا از گمرك خدمات دریافت كند و این موضوع تأثیر بسیار زیادی بر كاهش بدهیهای گمركی خواهد داشت.
علاوه بر این بررسیهای سیستمی و مشخص نمودن میزان بدهی نیز به طور اتوماتیك در سامانه لحاظ شده و در زمان مشخص شدن بدهی، سامانه خودكار از عملیات فرد بدهكار در كل كشور، بهطور یكسان جلوگیری به عمل میآورد.
سامانه جامع بازبینی
این سامانه از قسمت دریافت اسناد در جمعآوری اظهارنامههای سرویس واردات شروع شده و با طی مراحل مختلف تا بایگانی راكد را تحت پوشش خود قرار میدهد.
بر این اساس اسناد پس از تحویل به بازبینی به صورت سیستمی بین كارشناسان بازبینی توزیع میشود و شخص در توزیع اظهارنامهها دخیل نیست.
توزین هوشمند
از آنجا كه وزن در مراحل ورود كالا به كشور نقش تعیینكننده دارد، سامانه جامع امور گمركی با اتصال مستقیم به باسكولها و دریافت الكترونیكی مقدار توزین شده برای هر كالا، این اطلاعات را پردازش و با ضابطههای مورد نظر اعمال مدیریت ریسك می كند.
بر این اساس، دیگر نیازی به صدور و تحویل قبض باسكول نبوده و سامانه به طور اتوماتیك این اطلاعات را به درب خروج و سایر قسمتهای مربوطه ارسال مینماید.
سامانه بایگانی دیجیتال اسناد
سامانه بایگانی دیجیتال در گمركات اجرایی راهاندازی شده است.
این سامانهها با دریافت اسكن اسناد، آنها را به اطلاعات اظهارنامه لینك نموده و كارشناس میتواند اطلاعات اسكن اسناد را مشاهده نماید. جلوگیری از تغییر اسناد مربوطه و مفقودی اسناد ازجمله قابلیتهای این سامانه است.
اعمال بخشنامهها و مقررات بهصورت الكترونیكی
یكی از معایب صدور بخشنامههای اداری، زمانبر بودن ارسال و دریافت آنها و توجیه مدیران زیرمجموعه در زمینه این بخشنامهها بود. به طوری كه گاهی اوقات برداشتهای متفاوت از بخشنامهها باعث مشكلات عدیدهای شده است. همچنین بررسی بازخورد بخشنامهها معمولاً با پیچیدگی و زمان بسیار همراه است. با اجرای سامانه جامع امور گمركی، این بخشنامهها توسط مركز و بهصورت یكجا در سامانه اعمال میگردد و از اعمال سلیقه و بخشنامههای متفاوت جلوگیری به عمل خواهد آورد.
سامانه هوشمند بیمه
با راهاندازی این سامانه بیمهها به شبكه الكترونیكی سامانه جامع گمركی پیوستند تا فعالیت بیمههای همكار در گمرك بهصورت الكترونیكی كنترل شود تا علاوهبر صرفهجویی در وقت و هزینه، از بروز تخلفات احتمالی هم جلوگیری شود.
تیر الكترونیكی(E-TIR)
ازجمله بخشهای سامانه جامع امور گمركی، بخش كارنهتیر است. این بخش نیز همانند ترانزیت از فرآیند دوراظهاری آغاز شده است و براساس رویه كارنهتیر اقدام می كند.
ارسال اطلاعات به مقصد و اعلام وصول اتوماتیك ازجمله قابلیتهای این بخش از سامانه است.
با هماهنگی اتاق بازرگانی و انجمن شركتهای حملونقل و با حضور نماینده سازمان IRU در تهران، پژوهشكده سامانههای هوشمند اقدام تولید ماژول اتصال سامانه جامع به سازمان IRU و دریافت مستقیم اطلاعات كارنهتیر از مبدأ حمل انجام شده و در حال حاضر تیر الكترونیكی (E-TIR) اجرایی شده است.
قرارداد آییننامه اجرایی طرح الكترونیكی تیر«E-TIR» هم با هدف تسهیل روند ترانزیت، تجارت و كاهش خطرپذیری میان دكتر مسعود كرباسیان رئیس كل گمرك ایران و محسن جلالیپور رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و كشاورزی ایران امضا شد.
مسعود كرباسیان رئیسكل گمرك ایران در مراسم امضای این آییننامه با تأكید بر اینكه امروز بیش از 70 كشور دنیا براساس سند تیر رفتار میكنند، گفت: ما بهعنوان یك كشور پیشتاز در امر كارنه تیر توانستیم با 70 كشور دنیا ارتباط برقرار كنیم كه این كار بدون كمك همكارانمان در اتاق بازرگانی میسر نبود.
در بحث ترانزیت یك نوع هماهنگی بین ما و كمیسیون اقتصادی اروپا كه تحت نظر سازمان ملل است از یك سو و سازمان ایرو وجود دارد.
وی افزود: از سوی دیگر امروز بیش از 70 كشور دنیا براساس سند تیر رفتار میكنند. سند تیر یا همان دفترچه كارنه تیر دفترچهای است كه قبلاً صادر میشد و به عنوان مثال وقتی كامیونی از اروپا راه میافتاد به هر مرز گمركی كه میرسید یك برگ از دفترچه مزبور را كه وُله نام داشت میكندند و گمركات پس از جمعآوری این برگهها آنها را به مقر اصلی كنوانسیون تیر در ژنو میفرستادند، تا بررسی شود كه كامیون مورد نظر در آن زمان از كشورهای مسیر ترانزیت عبور كرده است یا نه كه كاری زمانبر و سخت بود، اما امروز خوشبختانه با سیستم تیر الكترونیكی میتوان وضعیت كامیونها را به صورت لحظهای رصد كرد.
رئیس كل گمرك با اشاره به اینكه ایران با 15 كشور همسایه است كه از این تعداد 7 كشور به دریا راه ندارند و دروازه ورود به این كشورها عهده ایران است، گفت: در واقع ما دروازه ورود به جنوب شرقی آسیا هستیم و آسیای مركزی را هم پوشش میدهیم.
سامانه ثبت و دریافت شماره شناسه گوشیهای وارداتی (IMEI) در گمرك
گمرك جمهوری اسلامی ایران در اجرای سیاستهای كنترل هوشمند ورود كالا به كشور و به منظور تسریع و شفافسازی فرآیند واردات تلفن همراه، افزایش دقت در كنترلهای گمركی، نسبت به ثبت و دریافت شماره شناسه گوشیهای وارداتی اقدام كرد.
IMEI مخفف International Mobile Equipment Identity شناسه بینالمللی تجهیزات موبایل بوده و همه دستگاههای موبایل با قابلیت اتصال به شبكه مخابراتی GSM، دارای این كد 15 رقمی مختص به خود است .
در این كد، اطلاعات مربوط به مدل گوشی، شركت سازنده، كشور سازنده و... وجود داشته و گوشیهای تلفن همراه توسط این كد در شبكههای مخابراتی ثبت میشوند.
گمرك ایران از همه نمایندگان رسمی و ارائهكنندگان كالای تجاری تلفنهای همراه در ایران دعوت بهعمل میآورد با شركت فعال در اجرای این طرح و ارائه پیشنهادات و انتقادات سازنده، علاوه بر سادهسازی و تسریع در انجام فرآیندهای رسمی ورود كالا به كشور، موجبات جلوگیری از جعل، تخلف و قاچاق كالا را فراهم كنند.
ارزیابی الكترونیكی عملكرد گمركات سراسر كشور
دسترسی به گزارش ها و اطلاعات مدیریتی ازجمله نیازهای مدیریتی امروزی است. در گذشته دسترسی به این اطلاعات در گمرك به زمان زیادی نیاز داشت و بسیار تخصصی بود و میباید اطلاعات تكتك گمركات تجمیع و سپس پردازش اطلاعات انجام شده و گزارشات مدیریتی دریافت شود. همچنین دسترسی به این اطلاعات پیچیده و در اختیار بخش فناوری اطلاعات بود.
ارزیابی عملكرد گمركات سراسر كشوربا روش الكترونیكی پیشنهادی كونیو میكوریا دبیركل سازمان جهانی گمرك با عنوان پی ام سی(PMC)در نشست تخصصی مدیران ستادی و اجرایی گمركات سراسر كشور بررسی و ارزیابی شد.
این اقدام با بهرهگیری از سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی صورت گرفت و دكتر كرباسیان رئیسكل گمرك ایران در این نشست با بهرهگیری از گزارشهای آنلاین این سامانه به ارزیابی عملكرد گمركات پرداخت و مشكلات و مسائل مرتبط با رویههای گمرگی گمركات سراسر كشور را با كمك سامانههای هوشمند تبیین و درخصوص هر یك از موارد مطرح شده راهكارهایی بیان داشت.