رییس كل بانك مركزی در دومین اجلاس روسای بانك مركزی كشور‌های عضو گروه بریكس در مسكو به كارگیری هوش مصنوعی در بانكداری الكترونیك و استفاده از پول‌های دیجیتال را از پیشنهاد‌های فنی و عملیاتی به روسای بانك‌های مركزی بریكس عنوان كرد.
آقای محمدرضا فرزین در دومین اجلاس رؤسای بانك مركزی كشور‌های عضو گروه بریكس در مسكو گفت: موضوع مهم ابزار پرداخت در بریكس و یادداشت مقدماتی موسوم به BCBPI با هدف ایجاد یك پلتفرم تسویه برای پرداخت‌های فرامرزی بر اساس سیستم‌های تسویه ناخالص آنی (RTGS) و همچنین موضوع پول‌های دیجیتال بانك‌های مركزی اعضای بریكس (CBDCs) پیشنهاد شده است كه با توجه به جایگاه و تاثیر پرداخت‌های فرامرزی در سایر موضوعات، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و انتظار می‌رود با جدیت و فوریت بیشتری پیگیری شود.
فرزین در این اجلاس بین‌المللی با اشاره به ضرورت استفاده از هوش‌مصنوعی در بانكداری الكترونیك و آمادگی ایران برای انتقال تجربیات خود به اعضای بریكس گفت: ما معتقدیم با توجه به خواست و اراده سیاسی كه در گروه بریكس وجود دارد و انجام سرمایه‌گذاری‌های فنی و زیرساختی، به خوبی می‌توانیم به سمت «سیستم‌های ارتباط مالی مختص بریكس» و تسهیل پرداخت‌های فرامرزی در گروه حركت كنیم و در نهایت به افزایش سرعت، كاهش در هزینه‌ها، دسترسی فراگیرتر به نظام پرداخت بین‌المللی و ایجاد فضای رقابتی‌تر نائل شویم.
انتقاد به صندوق بین‌المللی پول
رئیس‌كل بانك مركزی كشورمان تصریح كرد: نظم پولی و مالی كنونی جهان در اصل بر پایه توافق «برتون وودز» و با شكل‌گیری بانك جهانی و صندوق بین‌المللی پول بسط یافته است؛ اما آنچه واضح است خواست و اراده سیاسی كشور‌های غربی به طور عام و آمریكا به طور خاص در این نهاد‌ها بروز و ظهور داشته است. علاوه‌بر این، صندوق بین‌المللی پول واجد ظرفیت كافی وام‌دهی نیست و با ظرفیت موجود از عهده بحران‌های مالی جهانی برنمی‌آید.
فرزین افزود: در رابطه با CRA دو اصل شامل كارایی تخصیص مالی و امنیت به طور كلی، اهمیت قابل توجهی دارند. همانطور كه مشخص است در ساختار فعلی با مسدود شدن منابع كشور‌های مختلف، امنیت به عنوان یك اصل مهم مخدوش شده است. باید اذعان داشت كه امروزه تهدید‌های ناشی از زیرساخت‌های مالی تحت سلطه غرب تنها مربوط به ایران و روسیه نیست. در سال‌های گذشته تنها برخی از اقتصاد‌ها از جمله ایران با فشار‌ها و تهدید‌های خارجی از سوی غرب مواجه بودند، اما امروزه این تهدید‌ها به راحتی به اقتصاد كشور‌های دیگر مانند روسیه نیز تسری یافته است.
آمادگی بانك مركزی ایران برای تبادل تجربیات در زمینه امنیت اطلاعات حوزه مالی
رئیس‌كل بانك مركزی همچنین در رابطه با كانال امنیت اطلاعات سریع اعضای بریكس هم گفت:خوشبختانه بانك مركزی ایران تجربیات خوبی در زمینه امنیت اطلاعات در حوزه مالی دارد و در مانور‌های سایبری بریكس كه در كازان روسیه برگزار شد، مشاركت نمود. این نوع مانور‌های سایبری تاب آوری سایبری بخش مالی كشور‌های بریكس را تقویت می‌كند و جا دارد از بانك مركزی روسیه در این زمینه قدردانی نمود.
وی افزود: با توجه به رشد سریع تهدید‌ها و مخاطرات سایبری و نیاز به افزایش دانش و به كارگیری تجربیات كشور‌های عضو بریكس در مقابله با این چالش ها، پیشنهاد می‌شود بستری برای تبادل تجربیات در مورد حملات سایبری، تهدیدات و اقدامات متقابل موثر توسط اعضای بریكس ایجاد شود. این پلتفرم به همه متخصصان مربوطه اجازه می‌دهد تا از آخرین و رایج‌ترین تكنیك‌های هك مطلع شوند. این، آنها را قادر می‌سازد تا اقدامات پیشگیرانه انجام دهند و سطح بالایی از آمادگی را در برابر فعالیت‌های مخرب حفظ كنند.
تسریع در ایجاد پلتفرم تسویه برای پرداخت‌های فرامرزی میان اعضای بریكس
رئیس‌كل بانك مركزی كشورمان تصریح كرد: موضوع ابزار پرداخت در بریكس و یادداشت مقدماتی موسوم به BCBPI با هدف ایجاد یك پلتفرم تسویه برای پرداخت‌های فرامرزی بر اساس سیستم‌های تسویه ناخالص آنی (RTGS) و یا پول‌های دیجیتال بانك‌های مركزی (CBDCs) اعضاء بریكس پیشنهاد شده است كه با توجه به جایگاه و تاثیر پرداخت‌های فرامرزی در سایر موضوعات، اهمیت بسیار زیادی دارد و انتظار می‌رود با جدیت و فوریت بیشتری پیگیری شود.
فرزین گفت: همانطور كه در بیانیه ژوهانسبورگ 2 تاكید شده است افزایش سهم پرداخت ملی، تقویت همكاری كشور‌های بریكس در زمینه سیستم‌های پرداخت، مسیر حركت و فعالیت‌های آتی بریكس را مشخص نموده است؛ بنابراین امیدواریم برزیل به عنوان ریاست گروه در سال 2025 با جدیت بر جنبه‌های عملیاتی موضوع تمركز نماید. پیشنهاد می‌شود كارگروهی با هدف تدوین white paper به عنوان گام بعدی مورد پیگیری قرار گیرد و برای اطمینان از پیشبرد اهداف تعیین شده برنامه زمانبندی مشخص تدوین و ارائه شود.
رئیس‌كل بانك مركزی همچنین گفت: پایاپای سازی بریكس (BRICS Clear) و اطمینان از وجود شرایط لازم برای مشاركت اعضای جدید بریكس و بهره‌مندی از این طرح از اهمیت زیادی برخورداراست.
وی خاطرنشان كرد: ایجاد پلتفرمی برای تسویه بین دولت‌ها و زیرساخت سپرده گذاری مبتنی بر فناوری دفاتر كل توزیع شده برای انجام معاملات فرامرزی با اوراق بهادار به عنوان پروژه‌ای با پیچیدگی‌های فنی و عملیاتی و با اهمیت زیاد ارزیابی می‌شود.
فرزین افزود: معتقدیم كه از طریق گفتگو و همكاری مستمر، می‌توانیم زمینه‌های مشتركی را پیدا كنیم كه منعكس‌كننده منافع همه كشور‌های بریكس باشد. تعهد مشترك ما به تقویت همكاری‌های اقتصادی، تجاری و مالی برای دستیابی به توسعه و رفاه مشترك، حیاتی است.
از سیستم‌های تسویه ناخالص آنی تا بكارگیری هوش مصنوعی در بانكداری الكترونیك
رئیس‌كل بانك مركزی همچنین در ادامه این اجلاس بین‌المللی در خصوص ترتیبات ذخیره احتیاطی (CRA) كه با هدف پاسخ گویی به فشار‌های كوتاه مدت تراز پرداخت‌ها (BoP) ایجاد شده است گفت: این ابتكار با هدف تكمیل تسهیلات فعلی صندوق بین‌المللی پول بوده و می‌تواند برای كشور‌های بریكس با شرایط سهل‌تر و سرعت بیشتر نسبت به وام‌های صندوق بین‌المللی پول پرداخت شود.
تشكیل مؤسسه مالی بریكس
پیشنهاد جایگزین كردن صندوق بین‌المللی پول قبل از اجلاس بریكس را هم آنتون سیلوانف وزیر امور مالی روسیه، در طی نشست با مقام‌های ارشد مالی و بانك مركزی بریكس در مسكو مطرح كرد
او در نشست رؤسای بانك مركزی اعضای بریكس گفت: صندوق بین‌المللی پول و بانك جهانی به درستی نقش خود را ایفا نمی‌كنند و برای منافع كشور‌های بریكس عمل نمی‌كنند. لازم است شرایط جدید یا حتی مؤسسات جدیدی مشابه نهاد‌های برتون وودز در چارچوب بریكس ایجاد شود.
وزیر امور مالی روسیه افزود: هدف وزارت امور مالی روسیه ایجاد چارچوبی است كه به تقویت همكاری مالی میان اعضای بریكس و حفاظت از آنها در برابر فشار‌های اقتصادی و سیاسی غرب كمك كند. این مؤسسه جدید بر تأمین نیاز‌های مالی خاص گروه گسترش‌یافته بریكس تمركز خواهد كرد و پلتفرمی برای كشور‌هایی فراهم می‌آورد كه با چالش‌های مشابهی در دسترسی به بازار‌های مالی جهانی مواجه‌اند.
سیلوانف ادامه داد: این ابتكار همچنین به دنبال ایجاد سیستمی جدید است كه بتواند به عنوان یك سپر در برابر تحریم‌ها عمل كرده و از ثبات مالی كشور‌های عضو در زمان نبود قطعیت‌های ژئوپولیتیكی پشتیبانی كند.
لازم به یاداوری است، بریكس بانك توسعه جدید (NDB) را در سال 2015 برای تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی و توسعه پایدار در كشور‌های عضو و دیگر اقتصاد‌های نوظهور ایجاد كرد. این بانك برای ایجاد یك سیستم مالی وسیع‌تر كه بتواند با صندوق بین‌المللی پول یا بانك جهانی رقابت كند، صورت گرفته است.
