جلوگیری از فرار مالیاتی با استفاده از هوش مصنوعی

سیدمحمد هادی سبحانیان، رئیس كل سازمان امور مالیاتی كشور، گفت: نظام مالیاتی نقش مهمی در حكمرانی كشور دارد. در سال‌های گذشته اقدامات مؤثری در زمینه تأمین مالی دولت و ارائه خدمات به مردم انجام شده است.

وی افزود: سال‌ها بر كاهش وابستگی به منابع نفتی تأكید می‌شد و اكنون شاهد تحقق این هدف هستیم.

سبحانیان با اشاره به یكی از مهم‌ترین گلایه‌های فعالین اقتصادی، یعنی بی‌عدالتی در نظام مالیاتی، تصریح كرد: این گلایه به‌جاست و باید اقدامی اساسی برای رفع این بی‌عدالتی صورت گیرد. صرفاً توصیه به عدالت كافی نخواهد بود؛ بلكه باید مسیر را به گونه‌ای هموار كنیم كه راه‌های فساد، تخلف و بی‌عدالتی بسته شود. ما به دنبال تجربه‌ای هستیم كه كشور‌های دیگر در این زمینه كسب كرده‌اند یعنی سیستماتیك كردن فرآیند مالیاتی و خارج كردن آن از ساختار انسان‌محور. این رویكرد به همراهی و همكاری بخش خصوصی در حوزه اقتصادی كمك می‌كند.

وی با تأكید بر لزوم تغییر در كاركرد نظام مالیاتی گفت: فارغ از كاركرد تأمین مالی، نظام مالیاتی باید تسهیل‌كننده فضای كسب‌وكار باشد و كاركرد مهم دیگری نیز دارد كه باید به یك قاعده تبدیل شود و آن ارائه اعتبار و امتیاز به افراد بر اساس مالیات پرداختی است. در بسیاری از كشورها، افراد با توجه به میزان مالیاتی كه پرداخت كرده‌اند، رتبه‌بندی می‌شوند. چطور می‌توان كسی كه سهم خود را از توسعه، امنیت و رفاه كشور پرداخت نكرده، اما از تسهیلات بانكی، ارز ترجیحی و سهمیه‌ها بهره‌مند شده است، با كسی كه مالیاتش را پرداخته، برابر دانست؟ باید یكی از مهم‌ترین مؤلفه‌های ارائه این خدمات به فعالین اقتصادی، میزان مالیات پرداختی آنها باشد. اگر این ملاك در ارائه خدمات حاكمیت به فعالین اقتصادی اعمال شود، تمكین مالیاتی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

سبحانیان با اشاره به مشكل فرار مالیاتی و لزوم مقابله با آن افزود: گلایه فعالین اقتصادی از بی‌عدالتی مالیاتی به‌جا است؛ یكی از این بی‌عدالتی‌ها، فرار مالیاتی است. خوشبختانه، ما ارتباط مؤثری با پلیس امنیت اقتصادی برای جلوگیری از فرار مالیاتی برقرار كرده‌ایم و از داده‌ها برای شناسایی این تخلفات استفاده می‌كنیم. شخص رئیس‌جمهور نیز بر اجرای نظام مالیاتی مبتنی بر داده تأكید دارد و تمام دستگاه‌ها مكلف شده‌اند داده‌های خود را در اختیار نظام مالیاتی قرار دهند تا به این ترتیب، مالیات به صورت دقیق و عادلانه جمع‌آوری شود.

وی در ادامه تصریح كرد: با استفاده از ابزار‌های نوین مانند هوش مصنوعی و الگوریتم‌های خاص، اقدامات پیشگیرانه انجام می‌دهیم و در همكاری با پلیس امنیت اقتصادی از فرار مالیاتی جلوگیری می‌كنیم. به این ترتیب، نظام مالیاتی در راستای حمایت از عمران و آبادانی كشور و بهبود عدالت مالیاتی گام برمی‌دارد.

سبحانیان گفت: این نگاه جدید به نظام مالیاتی را با همكاری بانك مركزی، وزارت صمت، وزارت جهاد و سایر دستگاه‌ها اجرایی می‌كنیم. قطعاً میزان مالیات پرداختی باید یكی از امتیاز‌های مهم در ارائه خدمات به فعالین اقتصادی باشد. اگر ارائه امتیازات و خدمات بر اساس میزان مالیات پرداختی انجام شود، عدالت مالیاتی محقق خواهد شد و هزینه اجرای اصول مالیات نیز كاهش خواهد یافت.

وی با تاكید با بیان اینكه باید سطح تمكین مردم را برای پرداخت مالیات افزایش دهیم و به مردم پاسخ دهیم كه مالیات در كجا هزینه می‌شود، افزود: ما امسال این امكان را فراهم كردیم كه مردم بتوانند انتخاب كنند مالیاتشان در كجا هزینه شود، به عنوان مثال برای پروژه‌های عمرانی یا شهرسازی هزینه شود.

سبحانیان خاطرنشان كرد: سال گذشته 350 الی 400 هزار نفر از مردم و كسبه و بازاریان در این طرح شركت كردند و خودشان انتخاب كردند كه مالیاتشان در كجا هزینه شود.