زلزله سیاسی در دولت عربستان

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما به نقل از خبرگزاری رویترز، تلویزیون دولتی عربستان سعودی روز شنبه به نقل از حكمی سلطنتی اعلام كرد: این كشور وزیران جدید « گارد ملی » و « اقتصاد و برنامه ریزی » را منصوب كرده است.
شبكه تلویزیونی العربیه نیز اعلام كرد، در پی صدور اوامر پادشاهی یك كمیته به ریاست ولیعهد سعودی تشكیل می شود كه وظیفه دارد به بررسی مسائل مربوط به فساد اموال عمومی بپردازد.
همچنین امیر متعب بن عبدالله وزیر گارد ملی عربستان و عادل فقیه وزیر اقتصاد و برنامه ریزی از پست های خود كنار گذاشته شدند و به ترتیب خالد بن عیاف و محمد التویجری جایگزین آنها شدند.
عبدالله سلطان فرمانده نیروی دریایی نیز از منصب خود كنار گذاشته شد.

تحلیل خبرگزاری فرانسه از بازداشت ده‌ها شاهزاده و مقام بلندپایه عربستان سعودی
عربستان سعودی در اقدامی كه به نظر تلاش محمد بن سلمان ولیعهد جوان این كشور برای تحكیم موقعیت و قدرت خود است، یازده شاهزاده از جمله ولید بن طلال شاهزاده بسیار ثروتمند این كشور را به همراه چندین وزیر كنونی و سابق بازداشت كرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از ریاض، رئیس گارد ملی عربستان كه زمانی از اصلی ترین تهدیدها علیه قدرت بن سلمان بود به همراه فرمانده نیروی دریایی و وزیر اقتصاد عربستان در فاصله ای بسیار كوتاه و به شكلی اعلام نشده و ناگهانی از كار بركنار شدند كه موجی از بهت و سردرگمی در این پادشاهی ایجاد كرد.
این اتفاقات تنها چند ساعت پس از آن صورت گرفت كه یك كمیته جدید ضد فساد به ریاست محمد بن سلمان ولیعهد سعودی بر اساس فرمان سلطنتی ملك سلمان پادشاه عربستان در اواخر روز شنبه تشكیل شد.
شبكه تلویزیونی العربیه عربستان اعلام كرد چندین شاهزاده، چهار وزیر كنونی و سابق در نتیجه تحقیقات كمیته ضد فساد در مورد قصورهای صورت گرفته در جریان سیل سال 2009 شهر جده در ساحل دریای سرخ كه ویرانی های فراوانی در این شهر به بار آورد و همچنین شیوع مرگبار ویروس سندرم تنفسی خاورمیانه (مِرس) در این كشور بازداشت شدند.
خبرگزاری رسمی عربستان سعودی اعلام كرد هدف این كمیته «حفاظت از دارایی های عمومی، تنبیه افراد فاسد و سوءاستفاده كنندگان از موقعیت» است.
وبسایت های خبری سعودی از دستگیری شاهزاده ولید بن طلال میلیاردر سعودی خبر دادند، هرچند این موضوع هنوز به طور رسمی تایید نشده است.
منابع خبری به خبرگزاری فرانسه گفتند نیروهای امنیتی عربستان به منظور جلوگیری از خروج مقامات بلندپایه از كشور از پرواز هواپیماهای جت خصوصی از شهر جده جلوگیری می كنند.
كریستین اولریخسن تحلیلگر ارشد موسسه سیاست‌گذاری عمومی در دانشگاه رایس گفت «مقیاس و عمق بازداشت ها در تاریخ نوین عربستان بی سابقه است. بازداشت كسی مانند ولید بن طلال در صورتی كه واقعیت داشته باشد بدون شك بازارهای مالی و تجاری داخلی و بین المللی را دچار تنش خواهد كرد.»
این بازداشت ها و بركناری ها تنها دو هفته پس از دعوت هزاران نفر از بازرگانان و مقامات اقتصادی و مالی بزرگ جهان به ریاض از سوی بن سلمان برای شركت در نشست سرمایه گذاری و رونمایی از طرح بلندپروازانه وی برای خروج عربستان از وابستگی به نفت و تضمین آینده اقتصادی این كشور صورت گرفت.
این دستگیری ها به دنبال موج گسترده دستگیری علمای مذهبی و فعالان با نفوذ سعودی در ماه سپتامبر اتفاق افتاد.
تحلیلگران معتقدند بسیاری از افراد بازداشت شده با سیاست خارجی خصمانه و تهاجمی شاهزاده بن سلمان از جمله تحریم قطر و همچنین اصلاحات گسترده داخلی وی از جمله خصوصی سازی دارایی های دولتی و كاهش یارانه های عمومی مخالف هستند.
در ادامه این بازداشت ها، شاهزاده متعب بن عبدالله رئیس گارد ملی عربستان از مهمترین شاخه های نیروهای امنیتی سعودی نیز بازداشت شد. بركناری وی راه را برای سیطره بیشتر بن سلمان بر نهادهای امنیتی عربستان هموار می سازد.
از نظر تحلیل گران روی كار آمدن بن سلمان، ارتقای وی در ساختار حاكمیتی عربستان و همچنین برنامه های بلندپروازانه وی در این كشور به شدت محافظه كار رویدادهایی بی سابقه هستند.
وی در ماه ژوئن حتی محمد بن نایف پسرعموی 58 ساله خود را نیز كنار زد تا ولیعهد عربستان شود.
محمد بن سلمان كه از سوی بسیاری پادشاه غیررسمی عربستان سعودی خوانده می شود، تمامی نهادهای مهم دولتی از وزارت دفاع تا وزارت اقتصاد را در اختیار خود گرفته است و به نظر می رسد هدف اصلی وی از میان برداشتن هر مخالفتی پیش از انتقال رسمی قدرت به وی از سلمان پادشاه 81 ساله عربستان است.
محمد بن سلمان خود را به عنوان یك شخصیت اصلاح طلب لیبرال در پادشاهی به شدت محافظه كار سعودی نشان داده است. وی قبلا نیز در اقدامی جسورانه به زنان عربستانی حق رانندگی داد كه از ژوئن سال آینده اجرایی می شود.

تحلیل خبرگزاری رویترز از عزل و نصب های حكومت سعودی
خبرگزاری رویترز در گزارشی از ریاض به قلم ریم شمس الدین و كیتی پل نوشت: عربستان سعودی روز شنبه دو وزیر جدید را در پست های امنیتی و اقتصادی كلیدی منصوب و یكی از برجسته ترین اعضای خاندان سلطنتی را از سمت فرماندهی گارد ملی بركنار و به این ترتیب موقعیت ولیعهد جوان این كشور را تقویت كرد.
عربستان سعودی همچنین از تشكیل یك كمیته جدید مقابله با فساد به ریاست محمد بن سلمان ولیعهد عربستان خبر داد كه شبكه العربیه اعلام كرد پیشتر 11 نفر از شاهزاده ها را به همراه چهار وزیر فعلی و دهها وزیر سابق بازداشت كرده است. العربیه به نام این افراد بازداشت شده اشاره نكرد.
بنا بر حكمی سلطنتی كه رسانه های عربستان سعودی آن را منتشر كردند، در این ترمیم كابینه شاهزاده متعب بن عبدالله از سمت خود به عنوان وزیر گارد ملی عربستان سعودی بركنار شد و خالد بن عیاف جای او را گرفت. عادل فقیه وزیر اقتصاد عربستان سعودی نیز از این سمت بركنار شد و محمد التویجری معاون وی جای او را گرفت.
شاهزاده ­متعب پسر عبدالله پادشاه پیشین عربستان سعودی پیش از آنكه شاهزاده محمد دو سال قبل به گونه ای غیر منتظره قدرت را به دست بگیرد ، گمان می رفت جای پدر خود را بگیرد. متعب در نهایت كنترل گارد ملی عربستان سعودی را از پدرش به ارث برد اما اكنون این سمت را نیز از دست داد.
شاهزاده متعب آخرین باقی مانده از خانواده ملك عبدالله بود كه در ساختار قدرت عربستان سعودی، پستی را در اختیار داشت. بركناری او می تواند كنترل محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی را بر نهادهای امنیتی عربستان تقویت كند.
شاهزاده محمد پسر 32 ساله سلمان پادشاه عربستان سعودی است كه پیشتر سمت وزارت دفاع این كشور را نیز به عهده داشته است. او به طور همزمان مسئولیت جنگ عربستان سعودی در یمن را نیز به عهده داشته است، درحال دیكته كردن سیاست خود در زمینه انرژی است و طراح برنامه ها برای آینده این كشور پس از نفت است.
التویجری وزیر اقتصاد جدید عربستان سعودی خلبان سابق نیروی هوایی این كشور و همچنین مدیر اجرایی سابق شعبه شركت خدمات مالی و بانكداری « اچ اس بی سی » در غرب آسیا بوده است.