وزیر امور خارجه: مقابله با نگرش خود برتربینی، مستلزم آغاز گفتگو برمبنای احترام متقابل و تلاش برای فهم مشترك است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما؛ محمدجواد ظریف در سخنرانی خود در نخستین اجلاس گفتگو‌های آسیایی با بیان اینكه آسیا، مهد فرهنگ‌ها و تفكر‌های گوناگون و متنوع و مهد تمدن در جامعه جهانی است افزود: قاره كهن همانطور كه آسیا را در جامعه بین‌الملل به این نام می‌نامند، همواره خاستگاه فلسفه، تفكر، گفت‌وگو و درك مشترك بوده است، اما متأسفانه همین آسیا، امروز محل درگیری‌ها، بحران‌ها، كشمكش‌ها و كشتار‌های فراوانی است كه فاصله بسیار مهم و طولانی با مبانی فرهنگی، اعتقادی و دیدگاه‌ها و بینش‌های مختلف آسیایی دارد.گفتوگوی فرهنگی یك ضرورت امنیتی و جهانی است
وی گفت: هرچند آسیا دارای نگرش‌های گوناگون است، اما آنچه در منطقه ما به ویژه در منطقه غرب آسیا می‌گذرد، با هر چه كه به آن اعتقاد داریم، مغایرت اساسی دارد. با این دو برداشت مشترك، گفتوگوی فرهنگی یك حركت دانشگاهی و آكادمیك نیست؛ گرچه دانشگاه‌ها و محیط‌های دانشگاهی و فرهنگی میزبان این حركت و بهترین حاملان این گفت‌وگو هستند، اما گفتوگوی فرهنگی یك ضرورت امنیتی و جهانی برای ماست.
بازی كردن برای حاصل جمع صفر، نتیجه منفی در پی دارد
ظریف همچنین با بیان اینكه نیازمند گفتوگوی فرهنگی هستیم؛ اما منظور ما از گفت‌وگو چیست؟ افزود: دنیا در قرن‌های گذشته بر اساس پارادایم مبتنی بر قدرت حركت كرده كه نتیجه آن بازی با حاصل جمع صفر است و جز ضرر و درگیری و كشتار، نتیجه‌ای به همراه نداشته است.
وی گفت: پارادایم كنونی روابط بین‌الملل، مبتنی بر دشمن‌انگاری، اعتقادسازی برای كوبیدن دشمنان فرضی و پارادایم بازی‌های با حاصل جمع صفر است كه به نتیجه بازی با حاصل جمع منفی منجر خواهد شد.
سلطه‌گران جهان را به سمت افراط، كشتار و كشمكش كشانده‌اند
ظریف با تأكید بر اینكه اگر بخواهیم به قیمت به وحشت انداختن دیگران، برای خودمان آرامش ایجاد كنیم و با ناامن كردن جوامع دیگر جامعه خود را ایمن سازیم، ناگزیر همگان در وحشت و ناامنی خواهند بود، افزود: اصطلاح موجود در بازدارندگی هسته‌ای، اصطلاحی است كه در زبان انگلیسی به آن دیوانگی می‌گویند؛ نابودی تضمینی مشترك، ما بر اساس وضعیت امروز خیال می‌كنیم در امنیت زندگی می‌كنیم، تفكر مبتنی بر اختلاف‌سازی و حذف دیگران، تفكری است كه از سوی سلطه‌گران بر دیگران تحمیل شده و جهان را به سمت افراط، كشتار و كشمكش كشیده است.
برای خروج از پارادایم ناامن كنونی، گفت‌وگو بهترین ابزار است
وزیر امور خارجه كشورمان گفت: برای خروج از این پارادایم ناگزیر هستیم كه پارادایم دیگری را جایگزین آن كنیم و آن پارادایمی است كه شاید گفت‌وگو به معنای اهم آن بهترین واژه برای معرفی آن باشد.
وی افزود: در گفت‌وگو بر مبنای آنچه فرهنگ‌های آسیایی و فرهنگ اسلامی ما به آن حكم می‌كند، ما به دنبال فهم، درك و شنیدن هستیم، همچنین ما به دنبال یادگیری هستیم و قبل از آنكه در گفت‌وگو به دنبال تحمیل عقاید و حتی اقناع طرف مقابل باشیم، به دنبال خاستگاه فكری و نگرانی‌های طرف مقابل هستیم.
ظریف گفت: در گفت‌وگو درمی‌یابیم كه طرف ما جز خود ما نیست و طرف ما آرزو‌ها و نگرانی‌ها و خواست‌های مشابه به خود ما دارد.
وی افزود: اولین چیزی كه درمی‌یابیم، انسانیت مشترك ما و خطرات و فرصت‌های مشترك ماست لذا حركت از پارادایم حذف به سمت پارادایم گفت‌وگو، اقدام ضروری و مهم در این حركت جمعی است.
مسئول آمریكا ملت‌های جهان را با الفاظ ركیك خطاب می‌كند
ظریف با اشاره به سیاست‌های تفرقه‌افكنانه دونالد ترامپ، گفت: فردی در ایالات متحده قدرت را در دست گرفته است كه آنقدر فهم و درك ندارد كه كل ملت‌ها را با الفاظ ركیك و غیرقابل پذیرش مورد خطاب قرار می‌دهد؛ این فرهنگ و تفكر مانع رسیدن به پارادایم همه‌گیر است، همه ما كه به دنبال ساخت جهان بهتر هستیم، نیاز داریم با این خودبرتربینی مقابله كنیم.
فرهنگ بر امنیت مؤثر است
وی با اشاره به نقش فرهنگ به عنوان عامل امنیت، افزود: امروز در منطقه خود، مواجه با حركت‌های خطرناك مبتنی بر تفكر نفرت، تكفیر و حذف هستیم؛ افراط امروز كه آسیا و به ویژه غرب آسیا را تهدید می‌كند، درست است كه نیاز به راهكار نظامی دارد؛ اما اثرگذارتر و اصیل‌تر از آن، نیازمند مقابله فرهنگی است.
ظریف گفت: ناتوانی و ناكارآمدی برخی دولت‌ها در برآوردن خواست‌های مردم خود كه نخستین آن در منطقه غرب آسیا، مسأله فلسطین است، باعث ایجاد گسل‌های اساسی ایجاد شده است؛ اما این حكومت‌های ناكارآمد به جای مقابله با ریشه‌های این گسل‌ها، تلاش كرده‌اند با ایران‌هراسی، ایجاد دیگرهراسی، فرافكنی و ایجاد نفرت از دولت‌های دیگر، این وحشت و نفرت را جایگزین كنند.
نیاز امروز جامعه جهانی مقابله با افراط است
وی تأكید كرد: نیاز امروز ما مقابله با افراط است؛ گفت‌وگو می‌تواند مبنای افراط را به چالش بكشد و این افراط كه همه جای جهان را دربرگرفته، از بین ببرد.
ظریف افزود: به جای پارادایم حذف و رقابت غیرسالم، به پارادایم گفت‌وگو و فراگیر حركت كنیم، نیاز رسیدن به امنیت داریم، از امنیت برای خود به قیمت ناامنی برای دیگران، به سمت امنیت برای همگان حركت كنیم، برای این امر، تعامل اهل علم و تفكر، رفت‌وآمد نخبگان، تلاش برای پیدا كردن راه‌های مشترك و ... گفت‌وگو یك حركت ضروری است.
وزیر امور خارجه كشورمان در پایان با اشاره به نقش و تأثیر برگزاری نخستین اجلاس گفت‌وگو‌های آسیایی، بر ادامه این گفت‌وگو‌ها تأكید كرد.
نخستین اجلاس گفت‌وگو‌های فرهنگی آسیایی، صبح امروز (شنبه 23 دی) با حضور سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، ابوذر ابراهیمی‌تركمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و بیش از 70 اندیشمند و شخصیت علمی و فرهنگی از 20 كشور آسیایی در محل این سازمان آغار به كار كرد.
كمیسیون‌های «شرق آسیا»، «شبه‌قاره» و «آسیای مركزی و قفقاز» این اجلاس، به مدت سه روز (23 تا 25 دی) به ترتیب در دانشكده مطالعات جهان دانشگاه تهران، دانشگاه فرودسی مشهد و مازندران (بابلسر)، برگزار می‌شود.
این همایش به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با همكاری دانشگاه تهران، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه مازندران (بابلسر)، مؤسسه فرهنگی اكو، مجمع بین‌المجالس آسیایی و مركز گفتوگوی همكاری آسیایی، برگزار می‌شود.
