رهبر معظم انقلاب در اهمیت جایگاه نواب صفوی فرمودند: «وی اولین جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی را در من به وجود آورد و هیچ شكی ندارم كه اولین آتش را در دل ما نواب روشن كرد.»
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مراكز استان ها،جمعیت فدائیان اسلام تشكیلات اسلام‌گرای شیعهٔ در ایران بود كه در دههٔ 1320، به رهبری طلبهٔ جوانی به نام مجتبی نواب صفوی با هدف برقراری حكومت اسلامی تشكیل شد.
جریان مذهبی یكی از ستونهای اصلی مبارزاتی علیه رژیم فاسد پهلوی بود. قطعا یكی از مهمترین جریان های مذهبی كه پیش از بسیاری از گروه ها رهبری مبارزه را شروع كرد، گروه فدائیان اسلام بود؛ شخصیت برجسته این جریان نیز سید مجتبی میرلوحی متولد سال 1303 و معروف به نواب صفوی بود و او بود كه فدائیان اسلام را با آمدنش به ایران از نجف پایه گذاری كرد.
همچون دیگر جریان های مذهبی مبارز، فدائیان اسلام نیز پیوندهای عمیقی با بازار داشتند. در واقع رویكرد فدائیان اسلام در درجه نخست مبارزه با جلوه‌های بی‌دینی بود.
كار نواب ماهیت سیاسی داشت
رهبر معظم انقلاب در مصاحبه ای در سال 1363 فرمودند: « كار نواب اولین حركت سازمان یافته، محاسبه شده و پیش بینی شده در مقابل موج ضد دینی است، بنابراین كار نواب اگرچه با انگیزه و شعار و رنگ و بوی مذهبی آغاز شده بود كاملا محتوای سیاسی هم داشت»با دیدن نواب به مبارزه سیاسی علاقه مند شدم
رهبر انقلاب در سال 76 در دیدار با جوانان و نوجوانان به ذكر خاطره ای از ورود نواب به مشهد می پردازند؛ «... من حدود 16 سالم بود كه نواب آمد به مشهد و خیلی برای من جاذبه داشت و به طور كلی مرا مجذوب خودش كرد از بس كه پر از صدق و صفا بود، آنجا من به مبارزات سیاسی علاقه مند شدم...»روایت محمد مهدی عبد خدایی دبیر كل جمعیت فدائیان اسلام از شهادت نواب صفوی:
«نیمه شب 27 دی، شب سرد زمستان، برف هم آمده بود، صدای قرآن از نواب می آید... قبل از اعدام گفته بود چشمان من را نبندید تا با چشمانی باز به حضور جدم فاطمه زهرا(س) و پیغمبر اسلام(ص) شرف یاب شوم.»سرانجام در ساعت سه و نیم بعدازظهر روز دوم آذرماه 1334 به دنبال ترور نافرجام حسین علاء، سیدمجتبی نواب صفوی رهبر فدائیان اسلام به همراه دو تن دیگر از اعضای این گروه بازداشت شدند. روزنامه اطلاعات فردای آن روز در خبری نوشت: «بعد از حادثه سوءقصد علیه جان نخست‌وزیر در مسجد شاه و دستگیری مظفرعلی ذوالقدر ضارب، مشارالیه در بازجویی‌های اولیه اظهار داشت كه نواب صفوی دستور اجرای ترور نخست‌وزیر را در اختیار من گذاشته است. علاوه بر این اعتراف از ظواهر امر و طرز صحبت كردن ضارب و شعارهایی كه بعد از حادثه داده بود و همچنین گفتن اذان و الله اكبر بعد از حمله به آقای علاء چنین بر مامورین روشن شد كه مظفرعلی به تحریك جمعیت فدائیان اسلام كه در سال‌های اخیر پنج مرتبه مرتكب سوءقصد علیه جان زمامداران وقت شده‌اند، اقدام به سوءقصد و شلیك گلوله به سوی آقای علاء نموده است و بالنتیجه مقامات انتظامی چه شهربانی و چه فرماندار نظامی مصمم شدند كه رهبر این جمعیت را كه بعد از وقوع حادثه مخفی شده بود، بازداشت نمایند.»
اینچنین بود كه اعضای موثر جمعیت فدائیان اسلام بازداشت شده و به زندان افتادند و كمتر از دو ماه بعد در روز 26 دی‌ماه 1334 در پی برگزاری جلسه دادگاه، نواب صفوی و سه تن از یارانش به نام‌های خلیل طهماسبی، سیدمحمد واحدی و مظفرعلی ذوالقدر به اعدام محكوم شدند. دادگاه تجدیدنظر هم همان روز برگزار شد. به دنبال تثبیت حكم اعدام برای هر چهار نفر، سحرگاه روز 27 دی‌ماه 1334، سیدمجتبی نواب صفوی رهبر فدائیان اسلام بعد از 10 سال مبارزه بی‌وقفه، در سن 31 سالگی به همراه سه یار دیگرش در میدان تیر لشكر 2 زرهی تهران تیرباران شدند. پیكر نواب ابتدا در مسگرآباد تهران دفن شد اما بعد از مدتی به قبرستان وادی‌السلام قم انتقال یافت.
