نخستین كنفرانس امنیتی تهران؛ فردا در سالن اجلاس

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، این كنفرانس یك روزه 6 نشست تخصصی دارد و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی سخنران افتتاحیه و دریابان شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز سخنران اختتامیه آن است.

قرار است در این كنفرانس وزرای خارجه، دفاع، كشور و همچنین دكتر ولایتی رئیس مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام و كمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی سخنرانی كنند.

سیدجلال دهقانی فیروزآبادی، دبیر كنفرانس امنیتی تهران نیز در این باره گفت: موضوع نخستین كنفرانس امنیتی تهران ، نظم امنیتی منطقه ای در غرب آسیاست.

وی تصریح كرد: با توجه به تحولات اخیر منطقه و شرایط حساس كنونی ، نیاز به مشورت نخبگان و اندیشمندان منطقه در سطوح علمی و اجرایی احساس می شود.

دهقانی فیروزآبادی در خصوص میهمانان این همایش گفت: سطح كنفرانس امنیتی تهران، بین المللی است و اندیشمندان فعال در حوزه نظم امنیتی منطقه از میهمانان این كنفرانس خواهند بود.

كنفرانس امنیتی تهران؛ فرصتی برای تصمیم سازی در جهت نظم منطقه ای
دبیر كنفرانس امنیتی تهران آگاهی از دیدگاه های صاحبنظران منطقه ای و فرامنطقه ای درباره نظم منطقه ای را از جمله اهداف كنفرانس تهران خواند و تصریح كرد: مشاركت در تصمیم سازی و نه تصمیم گیری، از ویژگی های این كنفرانس است.

وی افزود: تاكید برهمكاری و هم افزایی با مشاركت همه كشورهای منطقه همواره سیاست جمهوری اسلامی ایران در ایجاد نظم در منطقه غرب آسیا بوده است.

وی خاطرنشان كرد: معتقدیم امور منطقه باید ازجانب كشورهای منطقه مدیریت شود چرا كه بهترین نظام ، نظام منطقه ای بومی با مشاركت همه كشورهای عضو است.

دهقانی فیروزآبادی افزود: برگزاری كنفرانس تهران در جهت رایزنی و مشورت برای ایجاد ثبات و نظم منطقه ای و همچنین دستیابی به راهكاری در راستای حل مشكلات فراروی همه كشورها خواهد بود.

وی با اشاره به تحولات نظم بین المللی در سال های اخیر كه باعث جا به جایی سریع قدرت در عرصه جهانی شده است، یادآور شد: واقعیت ها و پویایی های جدید در منطقه خاورمیانه به خصوص بعد از بیداری اسلامی ، باعث تقویت نقش پیشران های منطقه ای شده كه طبعاً كاركرد مداخله گرایانه عوامل فرامنطقه ای و در رأس آنها امریكا را تحت تأثیر قرار می دهد.

دهقانی فیروزآبادی افزود: در نتیجه امنیت و سیاست در خاورمیانه بیش از گذشته و به تبع امنیت كل جهان در حال منطقه ای شدن است لذا در كنار قدرت های جهانی ، قدرت های منطقه از قابلیت بیشتری برای شكل دهی به ترتیبات منطقه ای برخوردار شده اند.

دبیر كنفرانس امنیتی تهران گفت: قدرت های سیاسی اكنون در بخش های وسیعی از خاورمیانه با چالش های چندلایه درونی و بیرونی مواجهند و بعید است بتوانند از پس این چالش ها برآیند، نتیجه آنكه گروه های بیشتری حق انحصاری دولت در استفاده مشروع از زور را به چالش كشیده و قلمرو آن را محدودتر ساخته اند.

وی تصریح كرد: در خاورمیانه فعلی، نظم منطقه ای در حال تغییر چشمگیر است و موازنه قدرت در آن و روابطی كه این موازنه را مشخص می سازند به شكل واضح مشخص نیستند لذا نظم نوینی در حال شكل گیری است كه به نظر می رسد این نظم در غیاب یك اصل سازمان دهنده در حال تكامل باشد.

دهقانی فیروزآبادی گفت: تغییر ژئوپلتیك موازنه در خاورمیانه تحت تأثیر تغییرات ساختاری بزرگ تر مرتبط با جایگاه و وزن نسبی بازیگران خاص قرار گرفته است.

وی تصریح كرد: كاهش نفوذ نسبی ایالات متحده و اروپا در خاورمیانه و متعاقب آن افزایش نقش های بازیگران منطقه ای و نقش های منطقه ای بازسازی روسیه و چین ، بازخیزش رقابت ژئوپلتیك بین ایران و عربستان سعودی ، پیدایش واحدهای نیمه مستقل و تضعیف ساختار دولت - ملت (مانند دولت اقلیم كردی) و در نهایت افزایش چشمگیر و فزاینده نقش بازیگران غیر دولتی در شكل دادن به تحولات منطقه از جمله عواملی هستند كه در تغییر ژئوپلتیك موازنه قدرت در خاورمیانه تأثیری جدی داشته اند.

دبیر كنفرانس امنیتی تهران خاطر نشان كرد: ایران به عنوان یكی از مهم ترین بازیگران منطقه و تأثیر گذار بر پیدایش نظم جدید ، برای حفظ جایگاه خود و تأمین امنیت و منافعش در آینده نیازمند بینش دقیقی از این نظم و راهبرد مناسب در قبال آن است لذا امنیت ایران بستگی بسیار زیادی به كیفیت فكر نخبگان و نوظهور آن ، آینده پژوهی و گردآوری دیدگاه نخبگان در این زمینه در قالب یك همایش می تواند برطرف كننده نیاز حیاتی فوق و گامی مهم در رسیدن به سیاستی اجماعی در قبال منطقه و آینده آن باشد.

وی در ادامه اهداف كنفرانس امنیتی تهران را اینچنین تشریح كرد:
1- شناخت منطقه و ارائه تحلیل دقیق از آن: شناسایی مولفه ها ، متغیرها و پویایی های جدید تأثیرگذار در نظم جدید در سطوح ملی ، منطقه و جهانی ، و فرا رفتن از تحلیل های سطحی موجود به یك تحلیل دقیق ، علمی و آینده نگرانه از منطقه ؛
2- تولید و تقویت ادبیات فكر و ایده: پرداختن به مسائل و موضوعاتی كه جای آنها در ادبیات بحث خالی است و تقویت ادبیات موجود در برابر مسائل و موضوعاتی كه به دلیل سرعت سیر تحولات ، ادبیات آنها نیازمند تقویت و بازنگری است.
3- مشاركت در تصمیم سازی: پیدا كردن تحلیل دقیق و سپس اجماعی سازی این تحلیل و فهم از منطقه.
4- موجه سازی - اجماع سازی : شكل گیری اجماع نخبگان و موجه سازی سیاست ایران برای منطقه و جهان و اقناع سازی منطقه ای و جهانی
5- آینده پژوهی نظم امنیتی خاورمیانه: شناخت پویایی های آتی منطقه ای و طرح سناریوهای مرتبط.

دبیر كنفرانس امنیتی تهران همچنین محورها و موضوعات مطرح در این كنفرانس را اینچنین خواند:
1- مبانی نظری و مفهومی
- رویكردهای نظری به نظم و امنیت در خاورمیانه
- رویكردهای فرانظری به نظم و امنیت در خاورمیانه
- روش شناسی مطالعات امنیت و نظم در خاورمیانه
- تحول تاریخی مفهوم امنیت در خاورمیانه
- مبانی تغییر
- مبانی مفهومی و نظری غرب آسیا
2- ماهیت نظم منطقه ای نوظهور
- ویژگی ها و مختصات نظم نوظهور
- الگوهای نظم امنیتی در خاورمیانه (امنیت دسته جمعی ، موازنه قدرت ، كنسرت ، هژمونی ، همگرایی و ...)
- پیشران ها و روندهای راهبردی و نوظهور منطقه ای
- ویژگی ها و مختصات بی نظمی كنونی ، مناقشات قدیمی و اتحادیه های جدید
- پسابرجام و چشم انداز منطقه ایران
3- قدرت های فرامنطقه ای و نظم منطقه ای
- امریكا و منطقه (میراث اوباما و دولت بعدی امریكا ، امریكا و خلیج فارس ، امریكا و داعش ، چالش های و تضادهای سیاست خاورمیانه ای امریكا و ...)
- اروپا و منطقه (اتحادیه اروپا ، فرانسه ، بریتانیا ، آلمان ، اسپانیا ، ایتالیا و یونان)
- روسیه و منطقه (روسیه و تركیه و سوریه ، روسیه و ایران ، روسیه و شورای همكاری ، روسیه و كردها و ...)
- چین و منطقه (راه ابریشم جدید ، چین و ایران ، چین و شورای همكاری ، چین و سوریه ، چین و مصر و ...)
- هند و منطقه
- الگوهای رقابت و همكاری قدرت های بزرگ در منطقه
4- قدرت های منطقه ای و نظم منطقه ای
- تركیه و منطقه
- عربستان و منطقه (یا شورای همكاری و منطقه)
- رژیم صهیونیستی و منطقه
- مصر و منطقه
- الگوهای رقابت و همكاری قدرت های منطقه ای
5- چالش ها و فرصت های منطقه ای
- چالش های امنیتی سخت
- چالش های اجتماعی - سیاسی
- چالش دولت ملی در غرب آسیا
- چالش های ژئوپلتیكی
- چالش های زیست محیطی
- چالش های ایجاد ثبات منطقه ای
- رقابت قدرت های فرامنطقه ای و منطقه ای
6- مسائل نوظهور و نظم امنیتی خاورمیانه
- افراط گری مذهبی و تروریسم (داعش، الگوهای جدید سلفی، دایاسپورا و جنبش های جهادی، القاعده در برابر داعش و غیره)؛
- بیداری اسلامی (دستاوردها و شكست ها، نقش و مسئولیت های بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای، نقش و مسوولیت های بازیگران محلی)؛
- بازیگران فروملی؛
- دولت های ورشكسته (سوریه، یمن و عراق)؛
- مسئله كردی؛
- خلع سلاح هسته ای؛
- روندهای نظامی در غرب آسیا.
7- اقتصاد سیاسی بین الملل و نظم نوظهور منطقه ای
- پیامدهای اقتصادی- سیاسی منطقه ای نظم نوظهور؛
- پیامدهای اقتصادی- سیاسی فرامنطقه ای نظم نوظهور؛
- انرژی و نظم منطقه ای خاورمیانه؛
- پسابرجام و اقتصاد منطقه ای.
8- آینده نظم منطقه ای غرب آسیا
- خاورمیانه قرن 21: معماری منطقه ای در حال ظهور؛
- خاورمیانه: سناریوهای احتمالی؛
- امنیت جامع در خاورمیانه در حال ظهور؛
- زمینه های آینده همكاری (اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و آموزشی)؛
- مناقشات آینده (مناقشات بر سر آب، منابع انرژی، مناقشات امروزی قومی- فرهنگی، مناقشه اسراییل را فلسطین، و مناقشات ارضی)؛
- درك های امنیتی و همكاری در خاورمیانه.
9- ایران و نظم نوظهور منطقه ای
- روابط ایران و قدرت های بزرگ و نظم منطقه ای؛
- روابط ایران و قدرت های منطقه ای و نظم منطقه ای؛
- راهبرد ایران در قبال نظم منطقه ای؛
- نظم مطلوب منطقه ای ایران؛
- ایران و كشورهای همسایه؛
- هژمونی منطقه ای ایران: چالش ها و فرصت ها.
10- معماری نظم امنیتی غرب آسیا.