تیترامشب؛ ایران یكی از 9 كشور برتر دنیا در ساخت ماهواره

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرتضی براری با حضور در تیتر امشب درباره ماهواره امیركبیر گفت: ایجاد و توسعه زیرساخت های ماهواره ای یكی از اولویت های سازمان فضایی ایران است كه در این راستا قرارداد ساخت ماهواره سنجشی با قدرت تفكیك مكانی 40 متر به دانشگاه صنعتی امیركبیر محول شد، خوشبختانه این ماهواره در توسعه فناوری و تربیت نیروی متخصص بوده كه توسط متخصصین دانشگاه امیركبیر ساخته شده و تست ها موفقیت آمیز بوده است كه در چند هفته آینده برای عملیات پرتاب به وزارت دفاع تحویل داده خواهد شد.
براری درباره كاربرد ماهواره گفت: ماهواره های سنجشی در راستای زیست محیطی، مدیریت بلایا و توسعه كشاورزی خواهد بود. این ماهواره در راستای پایش زمین های كشاورزی، توسعه كشاورزی و پایش و سلامت محصولات كشاورزی مهمترین كاربرد این ماهواره خواهد بود.
رئیس سازمان فضایی كشور در ادامه درباره توسعه فصایی افزود: مطابق با سند چشم انداز افق 1404 دو برنامه ده ساله تنظیم شده است.
برنامه اول بین سالهای 85 تا 94 بود كه خوشبختانه در آن دهه توانستیم ماهواره های تحقیقاتی بسازیم و در مدار تحقیقاتی 250 كیلومتر با ماندگاری حداكثرسه ماه ماهواره را پرتاب و با زمین ارتباط برقرار كنیم بنابراین توفیق اول چرخه كامل فناوری فضایی است كه دست پیدا كردیم و توفیق دوم كسب اقتدار علمی در عرصه فضا بود كه رتبه اول فناوری در منطقه را كسب كردیم برنامه دوم ده ساله كه از سال 1395 تا 1404 است تثبیت كامل چرخه فناوری فضایی مهمترین هدف است كه ماهواره های عملیاتی ساخته شوند و در مدار بالای 500 كیلومتر قرار دهیم و سیگنال پایدار از ماهواره توسط ایستگاه زمینی دریافت كنیم و هم ماهواره هم پرتاب گر وهم ایستگاه بومی ساخته شود.
در برنامه ده ساله دوم توجه به زیرساخت ها و توسعه كاربرد ماهواره در كشور است. اقتصاد فضا به عنوان اقتصاد نوظهور مطرح است كه در ده سال بیش از 139 درصد رشد داشته كه متوسط رشد آن نسبت به متوسط اقتصاد جهانی 6/5 برابر بیشتر بوده است و تا 20 سال آینده این رشد ادامه دارد. امروزه فضا یك فرصت و دغدغه برای كسب ثروت است.

وی درباره اقتدار علمی ایران در منطقه گفت: ما رتبه اول منطقه هستیم . در سال 2016 در مهندسی فضا رتبه 14 دنیا بودیم كه در سال 2017 سه پله افزایش رتبه پیدا كرده و به رتبه 11 در دنیا رسیده ایم و امیدواریم این اقتدار علمی به اقتدار فناوری و اقتدار صنعتی و اقتصادی برسد.
در دهه اول در توسعه كابردهای ماهواره كار شده و امیدواریم با فراهم شدن بستر و فضا كارافرینان بیشتر وارد این حوزه شوند و این فرصتی برای حضور در حوزه بین الملل و بازار منطقه خواهد بود.

رئیس سازمان فضایی ایران در ادامه درباره اقتدار اقتصادی نیز گفت: در دهه اول از سال (85 تا94 )ما جزو 9 كشور اول دنیا شدیم كه چرخه كامل فناوری فضایی را داریم. در این ده سال دانشگاه های ما خوش درخشیدند كه مهمترین سرمایه ما در دهه دوم است. در دهه دوم توجه حداكثری به صنعت و توسعه بازار تاكید شده است.
یكی از مهمترین اولویت ها توسعه بازار و اقتصاد بوده است.

براری درباره سهم اقتصاد از این بخش و توسعه اقتصادی گفت: بیش از ده شركت دانش بنیان در راستای این پروژه ایجاد شده است و در صنعت فضایی فعال هستند. سال 2017 سهم اقتصاد فضا در دنیا 345 میلیارد دلار بوده كه 76 بخش آن توسط بخش خصوصی اداره می شود.
ما نیز در اولین اقدام با تاكید وزیر ارتباطات بستر برای ورود بخش خصوصی را فراهم و در اقدام دوم نیز بستر برای ماهواره های سنجشی را فراهم كرده ایم كه در حال بررسی در كمیسیون مقررات است. امروزه ایستگاه نیز فرصتی است برای ورود بخش خصوصی تا بتواند از داده های ماهواره ای در كسب و كار و بازار استفاده كند.

برای این كار كاربردهای فضا بررسی شده است وحوزه مدیریت بلایا، محیط زیست، خدمات شهری و .. را در اولویت قرار داده ایم كه از دانشگاه ها برای فعالیت در این حوزه ها كمك گرفته شده است.
تلاش بر این است كه از تیم های دانشگاهی علاقمند در این عرصه دعوت شود و در راستای توسعه فضای كسب و كار داده های ماهواره ای رایگان در اختیار آنان قرار خواهد گرفت.
یكی از مهمترین دغدغه ها نهادینه كردن صنعت فضایی در كشور است.
براری گفت: سه ماهواره در سه دانشگاه شریف، امیركبیر و علم وصنعت توسط متخصصان داخلی ساخته شد كه مصداق بارز ما می توانیم است تا شاهد توسعه فناوری و زیرساخت ها باشیم.

سیدمصطفی صفوی همامی مدیر پروژه ماهواره پیام امیركبیر گفت: قرارداد پروژه ماهواره دانشگاه صنعتی امیركبیر بین سازمان فضایی و دانشگاه امیركبیر منعقد شد و در شرف پرتاب است.
او افزود: این ماهواره مشخصات ظاهری و ابعاد آن بین 50 تا 60 سانتی متردر هر بعد، وزن و ارتفاع 500 كیلومتر است.
نسل اول ماهواره های كوچك بنام امید كه پرتاب شد تا ارتفاع 250 تا 350 كیلومتر و عمر مفید آن ماهواره ها بین 35 تا 45 روز بود ولی به علت افزایش ارتفاع مداری تا 500 كیلومتری این ماهواره قادر خواهد بود دو تا سه سال در مدار 500 كیلومتری دور كره زمین بچرخد و عمر دو تا سه سال عمر جز بهترین تفاوت هایی است كه در ساخت ماهواره در ایران صورت گرفته است.
او افزود: ماهواره امیركبیر دارای 4 دوربین در طول موج های مختلف و ذخیره اطلاعات و كاربرد عملی آن فعالیت رادیوآماتوری ماهواره است. امروز فعالیت رادیو اماتوری در دنیا گسترده شده است و اطلاعات عمومی كشورها با هم رد و بدل می شود.
نسلی از ماهواره های دارای فعالیت رادیو اماتوری در دنیا ساخته شده اند كه با هزینه كم ساخته می شود و اجازه می دهد كه ماهواره ها از طریق رادیواماتورها باهم گفتگو كنند و ماهواره ما به صورتی ساخته شده كه 45 كاربر به صورت همزمان باهم ارتباط و گفتگو داشته باشند.

عكسبرداری از زمین با 4 دوربین و در طول موج های مختلف، ذخیره سازی اطلاعات و محموله علمی تشعشات فضایی سه ماموریت این ماهواره است.

وی افزود: طراحی و ساخت ماهواره یك طرح مهم است. دانشكده هوافضا، دانشكده مكانیك، مخابرات و كامپیوتر در ساخت ماهواره امیركبیر نقش داشتند.
شانزده نفر از استادان در مقاطع مختلف در پروژه ماهواره پیام امیركبیر فعال بودند.

مدیر پروژه ماهواره پیام امیركبیر در ادامه گفت: طراحی و ساخت ماهواره یك پروژه بین رشته ای است. در ساخت ماهواره امیركبیر 4 دانشكده و 16 نفر از اساتید در پروژه فعال بودند. همچنین در این پروژه 110 دانشجوی دكترا و كارشناسی ارشد فعالیت داشتند.

وی افزود: سازمان فضایی ایران در سال 1385 تصمیم گرفت فناوری ساخت ماهواره را به سه دانشگاه امیركبیر، علم و صنعت و دانشگاه شریف بدهد كه سه سال طول كشید. برای پرتاب ماهواره با یكی از پرتاب گرهای خارجی نیز برای پرتاب ماهواره مذاكره و تبادل اطلاعات انجام دادیم اما هیچ كدام از كشورها حاضر نشدند به دلایل تحریم برای مدل پروازی اقدام كنند بنابراین وقتی از پرتاب گر خارجی ناامید شدیم توانمندی پرتاب داخلی به مرحله ای رسید كه می توانیم ماهواره را در ارتفاع 500 كیلومتر از سطح زمین و زاویه 50 درجه قرار دهیم كه خبر بسیار خوشایندی بود.

مدیر پروژه ماهواره پیام امیركبیر درباره هزینه ها نیز گفت: در مجموع قرارداد دانشگاه امیركبیر با سازمان فضایی 12/5 میلیارد تومان هزینه داشته است.
وی افزود: در سطح جهانی اتحادیه جهانی مخابرات در ژنو سوئیس متولی دادن مجوز و فركانس هاست بنابراین تنها نهادی كه در سطح جهانی ارتباطات فركانسی را انجام می دهد اتحادیه جهانی مخابرات است. این اتحادیه ارتباطات فركانسی را در سطح جهان پخش می كند و ماهواره ما تداخل فركانسی با هیچ ماهواره ای در منطقه را ندارد.

وی گفت: تست های محیطی حرارت و ارتعاشات با ایجاد آزمایشگاه كنترل حرارتی انجام و گارگاه ساخت بدنه ماهواره نیز ایجاد شده است.
دستگاه لرزاننده و مهمترین زیرساخت اتاق تمیز است كه آماده نهایی كردن تست هاست.