سرعت گرفتن خروج سرمایه خارجی از عربستان

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا وسیما؛ پایگاه اینترنتی ­بلومبرگ در گزارشی به قلم متیو مارتین تحت عنوان « سرعت گرفتن خروج سرمایه خارجی از عربستان سعودی» نوشت :
قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی در ماه گذشته موجب شد دیدگاه اكثر سیاستمداران جهان به محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی منفی شود ولی سرمایه گذاران بخش خصوصی از مدتها قبل از این ماجرا به ولیعهد جوان سعودی بدبین شده بودند.
در پی مبارزه ادعایی با فساد در عربستان در نوامبر سال 2017 و بازداشت دهها تن از شاهزادگان و تجار و بازرگانان سعودی ، شمار زیادی از ثروتمندان در عربستان تلاش كردند سرمایه خود را از كشور خارج كنند یا برای ترك این كشور نقشه كشیدند.
ثروت و ترس
آن دسته از ثروتمندان سعودی نیز كه در كشور باقی مانده اند بیشتر ترجیح می دهند به جای افزایش سرمایه گذاری ، نقدینگی خود را راكد نگه دارند و این امر, مشكلات بزرگترین اقتصاد عرب را دو چندان كرده است . به گفته برخی از كارشناسان, قتل خاشقجی این روند را سرعت بخشیده است و تحلیلگران می گویند از دست رفتن اعتماد نخبگان داخلی به بن سلمان ممكن است اجرای اصلاحات بنیادین مورد نظر وی را با مشكل مواجه سازد. تصور می شود ثروت سعودی ها به اندازه ای است كه می تواند پایه گذار یك بخش خصوصی قدرتمند باشد كه جای درامدهای نفتی را به عنوان موتور اصلی محرك رشد اقتصادی بگیرد.
از این بدتر ترس سرمایه گذاران داخلی در عربستان به همتایان خارجی آنها نیز سرایت كرده است و بسیاری از آنان از مشاركت در پروژه های پیشنهادی ولیعهد اجتناب می كنند.
مارك موبیوس یكی از سرمایه گذاران سرشناس در بخش بازارهای نوظهور در این باره می گوید تعداد زیادی از سرمایه گذاران از عربستان سعودی واهمه پیدا كرده اند.
هانی صبرا موسس شركت مشاوره ای الف ادوایزری Alef Advisory در نیویورك نیز در این باره به بلومبرگ گفت : در عربستان بازداشت شاهزادگان و سرمایه داران در هتل ریتز هم به لحاظ سیاسی و هم اقتصادی یك نقطه عطف و تعیین كننده بود زیرا موجب شد فرایندی كه تازه آغاز شده بود, متوقف شود.
با این همه برخی دیگر از مقامات تاكید دارند این اقدام برای مبارزه با فساد گسترده ضروری به نظر می رسید . برخی از طرفداران ولیعهد نیز می گویند كاهش رشد سرمایه گذاری در كوتاه مدت ، تاوان قابل قبولی است كه باید در ازای اجرای تحولات اساسی و كمك به ایجاد یك جامعه تجاری به مراتب شفاف تر پرداخت می شد.
بانك مركزی عربستان در پاسخ به پرسش های بلومبرگ تاكید كرد ریاض هیچ محدودیتی برای نقل و انتقال سرمایه وضع نكرده است.
تبعات ماجرای هتل ریتز
ولی تبعات اقدامات بن سلمان كه میلیاردرهایی مانند شاهزاده ولید بن طلال را به شدت به دردسر انداخت، بسیاری را به فكر خروج سرمایه از عربستان انداخته است. برخی از بازداشت شدگان در هتل ریتز برای آزادی خود در مجموع بیش از 100 میلیارد دلار پرداخت كردند.
برخی از سعودی ها نیز برای پنهان كردن مالكیت خود بر سرمایه از شبكه ای از شركتها استفاده می كنند و بسیاری راه سرمایه گذاری در سوئیس یا دیگر كشورهای اروپایی را در پیش گرفته اند و ترجیح می دهند پولهای خود را در صندوق های سرمایه گذاری خصوصی یا بخش املاك و مستغلات در این كشورها سرمایه گذاری كنند.
یك تاجر سعودی به بلومبرگ گفت احمقانه است اگر طرح های جایگزین نداشته باشیم.
یكی از افراد دست اندركار در انعقاد قراردادهای بین المللی برای اتباع سعودی ها نیز اعلام كرد ثروتمندان سعودی ترجیح می دهند از خرید های بزرگ و اقلامی كه به چشم می آیند تا حد ممكن خودداری كنند. به عنوان مثال به جای خرید یك هتل پنج ستاره در لندن ترجیح می دهند همان اندازه پول را در خرید انبار در شمال انگلیس سرمایه گذاری كنند.
استفان هرتزوگ كارشناس مسائل خلیج (فارس) در كالج اقتصاد لندن در این باره می گوید : روند خروج سرمایه از عربستان سعودی حتی قبل از بازداشت شاهزادگان و تجار آغاز شده بود كه بخشی از علت آن به كاهش آهنگ رشد اقتصادی در نتیجه اعمال سیاستهای ریاضت اقتصادی در واكنش به كاهش بهای نفت باز می گردد.
90 میلیارد دلار خارج می شود
پیش بینی می شود كل میزان خروج سرمایه از عربستان سعودی امسال با سیزده درصد افزایش به 90 میلیارد دلار یعنی حدود ده درصد تولید ناخالص داخلی این كشور در مقایسه با سال 2017 برسد .
كاهش سرمایه گذاری داخلی و خارجی به همراه افزایش مالیات ها و عوارض موجب شده نرخ بیكاری به بالاترین سطح در بیش از یك دهه گذشته برسد.
محمد بن سلمان در مصاحبه ای یك روز پس از ناپدید شدن خاشقجی اعلام كرده بود نرخ بیكاری از سال آینده كاهش خواهد یافت. وی همچنین با استناد به برگزاری كنفرانس اقتصادی ریاض كه قرار بود اواخر همان ماه برگزار شود, پیش بینی كرده بود میزان سرمایه گذاری خارجی افزایش خواهد یافت.
تبعات اقتصادی قتل خاشقجی
ولی قتل خاشقجی واكنش های منفی بانكداران و مدیران اجرایی بین المللی را به دنبال داشت.
موبیوس در مصاحبه ای تلویزیونی با بلومبرگ در دبی گفت از این پس جذب سرمایه برای عربستان سعودی به علت نگرانی بر سر نحوه اداره كشور دشوارتر خواهد شد . اگر عملكرد سران سعودی در اداره كشور سوال برانگیز باشد نحوه برخورد آنها با شركتها چگونه خواهد بود؟
یكی از سرمایه گذاران منطقه ای كه قبلا در عربستان سرمایه گذاری كرده بود, تاكید كرد تصمیم ندارد دوباره این كار را انجام دهد. وی گفت عربستان سعودی از نقشه كاری من خارج شده است. چون وقتی می بینم بقیه به رغم فرصت های سرمایه گذاری در عربستان ترجیح می دهند پولهایشان را از كشور خارج كنند ، چرا من پولم را داخل عربستان ببرم؟