نقش پژوهش در فرآیند قانون‌گذاری؛ واقع گرایی در تحقیقات مركز پژوهش‌ها

رئیس مجلس: بسیاری از كار‌های مركز پژوهش‌ها برای نمایندگان و مراكز دولتی تصمیم گیر قابل استفاده است.

1397/09/26
|
14:47
|


به گزارش خبرگزاری صدا وسیما به نقل از روابط عمومی مركز پژوهش‌های مجلس آقای لاریجانی در هفتمین همایش نقش پژوهش در فرآیند قانون‌گذاری تصریح كرد: برخی از معضلات و چالش‌ها در كشور وجود دارد كه اكنون مزمن و پیچیده شده است. در برخی از این موارد مركز پژوهش‌ها توجه و تحلیل‌هایی داشته و گاهی پالس‌هایی به بخش‌های اجرایی برای جلب توجه‌شان داده است و حتی در برخی موارد راه‌حل‌هایی بیان شده كه این در بخش‌های اقتصادی و زیربنایی مشهود بوده است.
وی با بیان این‌كه واقع‌گرایی و واقع‌بینی در تحقیقات مركز پژوهش‌ها لحاظ شده است، گفت: برخی از این تحقیقات در مواردی همچون وضعیت صندوق‌های بازنشستگی، مشكل بانك‌ها، كمبود آب در كشور و مشكل نقدینگی بوده است كه مركز پژوهش‌ها بر آن تمركز داشته و راه‌حل‌هایی ارائه كرده است، اما بخش‌های درگیر به این گزارشات توجه كمی كرده اند، جلسات برگزار شده و نظرات را منتقل كردیم حتی در بودجه سال 1397 راهكارهایی برای این موارد در نظر گرفته شد، اما اهتمام دولت كم بود كه باید استقبال می‌كرد.
رییس مجلس شورای اسلامی با بیان این‌كه مركز پژوهش‌ها درباره‌ی تحریم‌ها تحلیل‌های به موقع ارائه كرد، گفت: گزارش مركز پژوهش‌ها ناظر به راهكارها در شرایط فعلی بود. نمی‌گویم همه ابعاد در این گزارش دیده شد، اما پیشنهادات سامان‌یافته‌ای ارائه كردند. به نظرم این گزارش‌ها جزو اولین نظرات بود. این گزارش، گزارش مفیدی بود كه باید همچنان استمرار پیدا كند.
آقای لاریجانی با اشاره به گزارش مركز پژوهش‌ها درباره موضوع انرژی، اظهار داشت: حدود 900 هزار میلیارد تومان یارانه در بخش انرژی مصرف می‌شود. سؤال این است كه آیا به بهترین نحو از انرژی استفاده می‌شود؟ كه گزارش‌ها نشان می‌دهد مصرف انرژی در كشور ما چند برابر كشورهای اروپایی است، لذا باید ضمن انجام كار فرهنگی نظاماتی هم برقرار شود كه با توجه به كمبودها از منابع انرژی به بهترین شكل استفاده شود.
رییس مجلس شورای اسلامی با بیان این‌كه مركز پژوهش‌ها در بحث برنامه و بودجه فعالانه عمل كرده است، ادامه داد: مركز، گزارشی درباره امنیت غذایی تهیه كرد. این گزارش، مهم و چندجانبه بود كه ما آن را برای بخش‌های مختلف كشور فرستادیم چون مسأله‌ی سلامت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی گزارش مركز پژوهش‌ها درباره وضعیت آب شرب را نیز دقیق خواند و گفت: این‌كه مركز پژوهش‌ها به دنبال راه‌اندازی بانك اطلاعاتی و استفاده از گزارش‌های مراكز پژوهشی پارلمانی جهان است، كار مطلوبی به‌شمار می‌آید البته باید استفاده از تجارب، متناسب با ساماندهی آن با شرایط كشور باشد. باید از تجارب كشورهای شرقی همچون چین، ژاپن، روسیه و اندونزی نیز استفاده كرد، چون آن ها نزدیك‌تر به ما بوده و مجموعه مناسبات‌مان هم بیشتر است.
آقای لاریجانی با بیان این‌كه باید قانون در كشور محترم شمرده شود، ادامه داد: برای گام‌برداشتن به جلو به خصوص در شرایط تحریمی كه فشار بر كشور به وجود می‌آورند، باید استفاده مطلوب از شرایط كرد. متأسفانه وقتی در كشور ما شرایط عادی است رویكردها به سمت واردات می‌رود و توجه كمتری به تولید داخل و استفاده از پژوهشگران دانشگاهی می‌شود اما با تحریم‌ها مجبور به استفاده از فرصت‌ها هستیم كه در این بین بهره‌گیری از پژوهش‌ها بسیار مفید است.
رییس مجلس شورای اسلامی با تأكید بر ضرورت ارتباط بین بخش پژوهش و تحقیقات و نیازهای كشورگفت: هنوز زمینه‌ی ارتقای اساسی داشتن مقاله‌ ISI است. حال این‌كه باید مقالات مبتنی بر رفع نیازهای كشور باشد به خصوص در شرایط فعلی كه باید همه به سمت تولید داخلی برویم، موضوعی كه منوط به گسترش بخش‌های تحقیقاتی است.
لاریجانی ادامه داد: در حال حاضر حجمی از اساتید دانشگاه و دانشجویانی داریم كه وضع مالی مناسبی ندارند. قطعاً می‌توان از آن ها خواست كه كارهای پژوهشی را انجام دهند كه هم مشكلات كشور و هم مشكلات آن ها رفع شود. نمی‌توان بدون حمایت دانشگاهی كار كرد، لذا باید مدلی را طراحی كنیم كه به طور طبیعی بخش‌های تولیدی، خود را نیازمند تحقیقات دانشگاهی كنند و از آن سو هم دانشگاه‌ها به سمت رفع نیازهای تولیدی كشور روند. در این راه می‌توان مشوق‌هایی برای تولیدكنندگان قائل شد. مثلاً اینكه اگر از پژوهش‌های دانشگاهی استفاده كنند جزو مالیات آن ها محسوب شود. از طرف دیگر ضوابطی را قائل شویم كه اگر تحقیقی دارای كیفیت مناسب و مطلوب بود و توانست مشكل مهمی را رفع كند، دیگر احتیاجی به چاپ مقاله ISI به عنوان ملاكی برای ارتقای اساتید و دانشجویان نباشد.
وی با بیان این‌كه باید با استفاده از تولید داخل به دنبال حل مشكلات رفت، گفت: در شرایط تحریمی باید در تصمیم‌گیری‌ها سرعت عمل داشت به همین دلیل است كه مقام معظم رهبری شورایی را ایجاد كردند تا تصمیمات مهم گرفته شود. این تصمیمات مهم باید به پژوهش‌های مهم متكی باشد. قطعاً در غیر این صورت تصمیم‌گیری ساده نخواهد بود، لذا لازم است مركز پژوهش‌ها در این دوره گامی رو به جلو برداشته و پایه‌گذار پژوهش‌های مشترك با مراكز مختلف تحقیقاتی تصمیم‌ساز باشد. خاصیت این رویكرد آن است كه ضمن استفاده بهتر از منابع می‌توان از نیروی انسانی به بهترین شكل بهره گرفت. همچنین مسیر تصمیم‌سازی هم راحت می‌شود چون مثلاً وقتی با سازمان برنامه و سایر مراكز به یك نظر می‌رسیم تصمیم‌گیری آسان می‌شود. نمونه آن در موضوع یارانه بنزین است كه می‌توانیم نظرات مراكز تحقیقاتی را بگیریم البته این جدای از بحث نظارت است.
رییس مجلس شورای اسلامی افزود: در شرایط فعلی كه پیچیدگی در برخی مسائل اقتصادی ایجاد شده است باید به دنبال انجام كارهای مشترك تحقیقاتی رفت. از طرف دیگر باید بر روی حل مسائل مزمن همچون وضعیت بانك‌ها و نقدینگی و برخی موضوعاتی كه به وجود می‌آید، تمركزگذاشت. نمونه آن تحریم‌هاست كه با بروز آن مشكلاتی برای خودروسازان به وجود آمده است.
آقای لاریجانی سپس با اشاره به بودجه سال 1398 گفت: باید بودجه در شرایط تحریمی متفاوت از شرایط عادی باشد. در شرایط تحریمی، امور ضروری و امور مستحب داریم كه طبیعتاً امور ضروری دارای اولویت است. خاطرم هست آیت‌الله صافی گلپایگانی زمانی فرمود كه استفاده از بیت‌المال فقط برای شرایط ضروری است كه البته این در كشور رعایت نشد كه اگر می‌شد امروز در شرایط تحریمی مشكل نداشتیم و آنقدر مشكل برای بخش اجرایی به وجود نمی‌آمد.
وی به نظرات مقام معظم رهبری درباره بودجه سال آینده اشاره و خاطرنشان كرد: طبق تأكیدات ایشان بودجه در شرایط تحریمی باید ملاحظاتی داشته باشد به طور مثال ما خیلی ردیف‌های بودجه داریم كه ممكن است بگوییم خوب هستند اما ضروری نیست باید آن ها را در مرحله‌ بعدی یعنی در صورت داشتن منابع گذاشت. اولویت باید رفع نیازهای اساسی، پرداخت حقوق و مزایا و ایجاد اشتغال باشد.
رییس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: نكته دیگری كه رهبری تأكید داشتند این است كه باید برنامه ای كلی برای اصلاح ساختار بودجه كشور تدوین شود، یعنی بودجه مبتنی بر كاهش هزینه‌ها در چارچوب سیاست‌های كلی، قانون برنامه، اقتصاد مقاومتی و قطع وابستگی به نفت باشد. موضوعی كه در سال‌های اخیر به آن تأكید شد كه اگر از اول مورد پیگیری قرار می‌گرفت امروز راحت‌تر بودیم.
آقای لاریجانی ادامه داد: باید با كاهش هزینه‌ها در چارچوب سیاست‌های كلی قانون برنامه، اقتصاد مقاومتی و قطع وابستگی به نفت حركت كرد. مركز پژوهش‌ها می‌تواند چند ماه روی این موضوع تمركز كند و به نتیجه برسد. بعد از آن می‌توانیم بر روی بودجه اصلاحیه بزنیم.
وی داشتن تدابیر لازم برای افزایش اشتغال، ارتقای رشد اقتصادی بدون نفت و رشد سرمایه‌ گذاری را از دیگر موارد مورد تأكید رهبری در بودجه سال آینده عنوان كرد وگفت: ایشان روی صندوق توسعه تأكید داشتند كه این صندوق باید برای تولید باشد نه این‌كه برای بودجه جاری استفاده شود. لذا باید بودجه جاری ضعیف‌تر شود.
رییس مجلس شورای اسلامی در جمع‌بندی با بیان این‌كه باید دو مسیر را در بودجه 1398 طی كرد، توضیح داد: ابتدا باید بودجه امسال با اصلاحاتی تدوین شود و بعد از آن به موازات این اصلاحات، ساختار بودجه براساس تأكیدات رهبری مدون شود. در این شرایط برای سال 1398 اصلاحیه داده و بودجه 1399 برپایه آن تدوین می‌شود. این دغدغه مقام معظم رهبری بسیار سنجیده و مهم است و همه باید از آن حمایت كنند كه كار مناسبی برای كشور محسوب می‌شود.
آقای لاریجانی در بخشی دیگری از صحبت‌هایش انجمن‌های علمی را مهم‌ترین سرمایه كشور دانست و بر لزوم استفاده از آن ها به خصوص در مركز پژوهش‌ها تأكید كرد و گفت: مركز پژوهش‌ها باید پلی برای استفاده از دانشگاهیان باشد.
وی همچنین با تأكید بر لزوم چابك‌سازی دولت، گفت: كوچك‌كردن و چابك‌كردن از سیاست‌های كلی است كه هنوز اتفاق نیفتاده است. تنها در حد بازنشسته‌شدن افراد و یا اجرای قانون بازنشستگی بوده كه تأثیر كمی دارد. تا وقتی دولت فربه بوده و چنین پیكره‌ای داشته باشد زمینه برای سرمایه‌ گذاری باقی‌ نمی‌ماند. البته مشكل دولت هم آن است كه با چه مكانیزمی می‌تواند تعداد كارمندان را كم كند. باید زمینه اقتصادی فراهم شود تا با كاهش كارمندان، آن ها در تولید كشور به كار گرفته شوند

دسترسی سریع