موافق و مخالف طرح اصلاح قانون انتخابات بیشتر درباره استانی شدن انتخابات چالش كردند؛ ولی به نتیجه نرسیدند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ دهقان نماینده مخالف استانی شدن قانون انتخابات گفت: در دنیا هم موضوعی به نام استانی شدن انتخابات نداریم بلكه در دنیا دو نظام اكثریتی و تناسبی داریم. در نظام اكثریتی به گونه‌ای طراحی می‌شود كه حوزه‌ها كوچكتر و جمعیت هم كمتر است و حوزه‌هایی كه جمعیت بیشتر است تناسبی می‌باشد. در كشور ما نیز نظام انتخابات اكثریتی است.
او افزود: به تدریج كشور‌های دنیا به این نتیحه رسیدند كه انتخابات اكثریتی به دلیل حذف اقلیت‌ها نتیجه نمی‌دهد بنابراین باید به سمت تناسبی برود.
در نظام اكثریتی كل نمایندگان به یك لیست اكتفا می‌كند و وقتی نماینده‌ای 40 درصد رای بیاورد بیشتراز اولین نفر لیست بعدی است و كل انتخابات به یك نفر اكتفا می‌كند است، ولی در بیشتر كشور‌های دنیا انتخابات به سمت تناسبی رفته است.
دهقان افزود: در دنیا اختلاف بر سر استانی شدن نیست بلكه اختلاف این است كه نظام انتخابات تناسبی باشد یا اكثریتی؟
او با بیان اینكه بنده جز اولین طراحان طرح استانی شدن بودم گفت: مجلس هشتم اولین بار طرح استانی شدن انتخابات را پیشنهاد كرد، اما نقد‌هایی به این طرح وارد است كه باید یا اكثریتی باشد یا تناسبی.
در مجلس هشتم برای مردم نظام انتخاباتی پارلمانی پیش بینی شده بود و نماینده حق داشت مسائل و مشكلات مردم را در استان و شهرستان پی گیری كند.
او گفت: این طرح با وضعیت قومی و تنوع كشور ما سازگار نیست و با اكثریتی شدن انتخابات، مشكلات امنیتی برای كشور ایجاد می‌كند كه مجلس با استانی شدن انتخابات و اكثریتی شدن انتخابات مخالف است.
دهقان گفت: به نظر بنده این طرح به نتیجه نخواهد رسید، چون با این طرح اقلیت‌ها از نماینده مجلس حذف خواهند شد و طرح به سمت اكثریتی پیش خواهد رفت. در هر استان اقلیت‌های زیادی داریم و امكان استثنا قرار دادن وجود ندارد.
او گفت: اگر بخواهیم بخشی از اقلیت‌های مذهبی را در كشور استثنا كنیم این را هیچ كارشناسی قبول نخواهد كرد، چون مرز بندی در شیعه و سنی وجود ندارد و این امر شدنی نیست و بر امنیت ملی و وضعیت قومی و مذهبی كشور منطبق نیست.
دهقان گفت: با وضعیت استانی شدن پارلمان موافق هستم، اما این كار ناهماهنگی‌هایی دارد. غیر از مصر كه انتخابات فرمایشی دارد، 70 كشور انتخابات تناسبی دارند و در بیش از 80 كشور انتخابات به صورت اكثریتی است.
دهقان گفت: انتخابات اكثریتی با ضوابط كشور تناسب نخواهد داشت و باید به دنبال راهكار اساسی باشیم.
او افزود: نماینده باید پناهگاه مردم باشد و مردم احساس كنند كسی را در درون حكومت دارند و پیوند بین مردم و حاكمیت نباید با طرح استانی شدن تضعیف شود.
دهقان درباره نظارت نمایندگان مجلس گفت: نمایندگان باید حریت داشته باشد، اما ممكن است تخلفاتی نیز داشته باشد، اما اكنون سازوكاری برای عزل نماینده نداریم.
هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان فقط می‌تواند تذكر بدهد، ولی در عزل نماینده حقی ندارد. اما مجمع تاكید كرده اگر نماینده‌ای قانونی را رعایت نكرد برای سوء استفاده‌های اقتصادی و رفتاری و .. در انتخابات شورای نظارت بر رفتار نمایندگان اختیار خواهد داشت تخلفات را به دیوان عدالت بفرستد تا درباره عزل نماینده تصمیم گیری شود كه این بند حذف شده است.
بهروز نعمتی دیگر نماینده مجلس و موافق طرح استانی شدن انتخابات درباره انتخابات تناسبی گفت: تنها اختلاف نظر طراحان این طرح موضوع تناسبی بود و با توجه به اینكه شورای نگهبان نسبت به شكل انتخابات تناسبی ممكن است اختلاف نظر داشته باشد و این طرح رد شود مجلس با شورای نگهبان جلساتی داشت و مشكلات انتخابات تناسبی تا حدی حل شده است.
نعمتی گفت: استانی شدن انتخابات مد نظر نیست، اما در گذشته انتخابات در شهرستان‌ها به صورت حوزه‌ای بود كه حوزه به صورتی گسترش یافته و تعداد نمایندگان همان تعداد است و حقی از شهرستانی ضایع نمی‌شود.
او گفت: نظام حكومتی ما به این بلوغ رسیده است كه در موضوع انتخابات نیز به نوعی خانه تكانی داشته باشد و نظام پارلمانی را ساماندهی كند. در این طرح هم حق شهرستان در نظر گرفته می‌شود هم احزاب و افراد می‌تواند لیست واحد داشته باشند یا یك فرد می‌تواند در انتخابات كاندیدا شود.
او گفت: به طور مثال ممكن است سه تشكل در كشور در انتخابات رقابت داشته باشند و هر كدام به یك نسبت مشخص رای آورده باشند، اما در گذشته به این گونه بود كه اگر یك لیست رای اورد انتخاب می‌شد، اما در طرح جدید تشكل یا احزابی كه در یك لیست رای آورده باشند انتخاب خواهند شد و این طرح بر مبنای نظام پارلمانی گذاشته شده است.
نعمتی در ادامه درباره قومیت و اقلیت‌ها گفت: ما در انتخابات مجلس یك حوزه اصلی استان و حوزه فرعی شهرستان داریم. سعی نمایندگان در كمیسیون نیز نتیجه بهتر گرفتن از طرح است.
او گفت: مجلس یك حالت روزمرگی دارد و در این طرح به دنبال این هستیم كه از روزمرگی مجلس جلوگیری كنیم. با این وضعیت مجلس ساماندهی می‌شود و بیشتر به سمت قانونگذاری و نظارت و پیگیری امور اجرایی خواهد رفت.
نعمتی درباره اقلیت‌های مذهبی گفت: در این باره پیشنهاداتی ارائه شده كه به رای گذاشته خواهد شد.
او گفت: یك نماینده وقت كافی برای قانونگذاری ندارد پس باید پروژه‌ها در شهر‌های نمایندگان مختلف شهرستان‌ها حل و فصل شود بنابراین برای اصلاح نظام انتخابات بهتر است موضوع انتخابات پارلمانی شهرستان‌ها راه اندازی شود و مجلس سنا نیز برگزار شود.
او گفت: اگر سهم قومیت‌ها در مجلس مشخص باشد مشكل انتخابات برطرف خواهد شد.
وی افزود: نمایندگان مجلس كلیات طرح را امضا و پذیرفته اند و نباید برای یك یا 2 ایراد اصل طرح را از دور خارج كرد.
نعمتی گفت: مجلس تنها پناهگاه مردم نیست بلكه دولت، مجلس، سپاه، بسیج حتی شعرا رابط بین مردم و حكومت هستند بنابراین اگر وظیفه خود را به خوبی انجام دهند مردم اطمینان خواهد داشت كه از وظایف عدول نشده است.
او گفت: در قوانین قبلی برای دادن اختیار به نماینده تا قبل از اعتبارنامه هرموضوع می‌تواند مطرح باشد. موضوع بعدی این است كه در حین نمایندگی ساختاری به نام هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان داریم كه الان نیز این هیئت انجام وظیفه و با تخلفات برخورد می‌كند، اما شان نمایندگی حرمت دارد. پس اگر قرار است نظارتی باشد كه باید باشد سیستم نظارت بر رفتار نمایندگان می‌تواند بر موضوع اشراف داشته باشد و نظارت كند.
نعمتی گفت: هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان حق عزل ندارد، ولی می‌تواند در صورت مسجل شدن جرم نماینده نسبت به استیضاح و عزل نماینده اقدام كند.
