با پیشنهاد بانك مركزی؛ حذف 4 صفر از پول ملی در دستور كار دولت

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دولت،​ براساس این طرح واحد پولی ملی جدید تحت عنوان "تومان" تعریف می‌شود كه هر "تومان" معادل ده هزار (10000) ریال فعلی و یكصد (100) "ریال جدید" خواهد بود. با اجرای طرح حذف 4 صفر از پول ملی ضمن تسهیل و بازیابی نقش ابزارهای پرداخت نقد در تبادلات پولی داخلی و كاهش هزینه‌های چاپ و نشر اسكناس و مسكوك، كارٱمدی نظام پولی جدید طی سال‌های آتی استمرار یافته و نرخ برابری واحد پول ملی با ارزهای جهان روا در كوتاه‌مدت آثار روانی مثبتی به همراه خواهد داشت.
وجود تورم مزمن و كاهش قدرت خرید واحد پول ملی مشكلاتی از قبیل افزایش قابل توجه حجم اسكناس در گردش، استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره و مسائل محاسباتی ناشی از آن،‌ خارج شدن مسكوكات از چرخه مبادلات اقتصادی، افت حیثیت ظاهری پول ملی در مقایسه با سایر اسعار بین‌المللی، عدم كاربرد اضعاف پول ملی (دینار) و نیز عدم استفاده از نام واحد پول رسمی (ریال) و جایگزینی آن با واژه غیررسمی "تومان" را به دنبال داشته است. علاوه‌براین، بالا بودن استهلاك اسكناس به دلیل نگهداری آن در حجم بالا، هزینه بالای چاپ و امحای اسكناس و همچنین استهلاك بالای دستگاه‌های خودپرداز و پول‌شمار از دیگر پیامدهای منفی كاهش ارزش واحد پول ملی به حساب می‌آید.
با توجه به تحولات اقتصادی پیش‌آمده طی دهه‌های اخیر، ضرورت اصلاح نظام پولی كشور و بازآرایی جایگاه اسكناس و مسكوك در مبادلات نقدی آحاد جامعه به‌شدت احساس می‌شود. شاخص بهای كالاها و خدمات مصرفی (100=1395) از 0.056 در سال 1350 به 153.6 در آبان سال 1397 (2743 برابر) رسیده است؛ این در حالی است كه بزرگ‌ترین قطع اسكناس با احتساب ایران‌چك بانك مركزی در این مدت متناسب با نرخ تورم تعدیل نشده و فقط 50‌ برابر (از 10 هزار به 500 هزار ریال) افزایش یافته است كه در مجموع كاهش كارایی پول ملی در تسویه مبادلات جاری فعالین اقتصادی كشور را به همراه داشته است.
از سوی بانك مركزی طول "دوره گذار" از "ریال" به "تومان" 24 ماه پیشنهاد شده است و در این مدت اسكناس‌ها و سكه‌های قدیمی جمع‌آوری و جایگزین می‌شود.
از تاریخ رواج قانونی "تومان" در كلیه قوانین خاص و عام، "تومان" جاگزین "ریال" به عنوان واحد رسمی پول جهموری اسلامی ایران خواهد شد، "تومان" بر مبنای نرخ برابری جاگزین می شود. همچنین مبالغ مندرج در كلیه تعهدات و اسناد و دفاتر و قراردادها از تاریخ رواج قانونی "تومان" باید به این پول تقویم و ثبت و مطالبه گردد و هرجا كه در تعهدات و اسناد و دفاتر تجاری و قراردادها تا قبل از تاریخ رواج "تومان" از واحد "ریال" استفاده شده است، تقویم این مبالغ براساس نرخ برابری به تومان الزامی خواهد بود.
چگونگی عملیات حسابداری، مالی، مالیاتی، محاسباتی، آماری، تهیه و تنظیم صورت‌های مالی، داده‌های تاریخی، ثبت اطلاعات، اصلاح دفاتر و حساب‌ها و گرد كردن اعداد، در دستگاه‌های اجرایی و همچنین توسط اشخاص حقیقی و حقوقی كه طبق مقررات قانونی مربوط مكلف به نگهداری دفاتر تجاری می‌باشند، در فرآیند تغییر واحد پول قانونی كشور، بر طبق آیین نامه‌ای خواهد بود كه طی مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون مشتركان "توسط وزارت امور اقتصادی و داریی و بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران" تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.
تجارب اصلاح نظام پولی در سایر كشورهای جهان:
-از سال 1923 تاكنون بیش از 50 كشور اقدام به حذف صفر از پول‌های ملی خود كرده‌اند.
- این طرح در برخی كشورها اهم از توسعه یافته و یا در حال توسعه و نوظهور اجرا شده است.
-تا ابتدای دهه 1940، صفرزدایی از پول ملی تنها در منطقه اروپا اجرا شد.
-از ابتدای دهه 1970 تا ابتدای دهه 1990، كشورهای آمریكای لاتین از نظر دفعات و تعداد حذف صفر، پیش‌رو بودند.
-اما در دهه 1990 این سیاست در سایر مناطق جهان نیز اجرا شد كه به لحاظ دفعات اجرا جهاش قابل توجهی نسبت به دور‌ه‌های قبل داشته است.
- آخرین نمونه حذف صفر در دهه 2000: زیمبابوه با ركورد حذف 10 و 12 صفر از پول ملی به ترتیب در سال‌های 2008 و 2009
-جدیدترین مورد در حال حاضر: بلاروس با حذف چهار صفر از پول ملی در جولای 2016
این لایحه در كمیسیون اقتصاد دفتر هیئت دولت در حال كار كارشناسی و استعلام‌های لازم است