واكنش متقابل ایران به نقض برجام

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ علی‌اكبر ولایتی با اشاره به پایان مهلت شصت روزه جمهوری اسلامی به اروپا برای جبران تعهدات برجامی آمریكا در گفتگو با پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR گفت: جمهوری اسلامی ایران به همه تعهداتش طبق برجام عمل كرده، ولی طرف مقابل اقدامی نكرده و حتی درست در جهت مخالف آن گام برداشته است كه قبل از برجام چنین اقداماتی سابقه نداشت و گویی فرصتی پیدا كرده باشند كه از برجام سوء استفاده كنند و موارد اضافه‌ای را هم بر آن افزوده‌اند.
وی افزود: مثلا اینكه اول آمریكا و بعد اروپایی‌ها مدعی‌اند -و البته اروپایی‌ها كمتر از آمریكایی‌ها- كه روی این خواسته غیر قانونی و غیر مشروع تكیه كرده‌اند كه ما برای دفاع از خودمان منتظر باشیم كه اروپایی‌ها چه نسخه‌ای صادر می‌كنند تا ما سیستم دفاعی خودمان را مطابق همان پیش ببریم و یا مثلا برای حضور ما در منطقه و همكاری با كشور‌های همسایه و منطقه برای ما تكلیف تعیین كنند. آن‌ها معتقدند و در این زمینه تبلیغات بسیاری می‌كنند كه ایران نباید در منطقه حضور جدی داشته باشد. این‌ها خواسته‌هایی كاملا غیر قانونی، نامشروع و غیر قابل قبول است.
ولایتی تاكید كرد: اگر ما بخواهیم جمع‌بندی كنیم، از رابطه ما و مجموعه 1+5 البته اگر روسیه و چین را مستثنی كنیم، بقیه نه‌تن‌ها به تعهد خودشان عمل نكرده‌اند، بلكه مقدار زیادی هم توقعاتشان را بالا برده‌اند. گویی به زعم آن‌ها این گام اول بوده كه ایران برداشته و حالا باید گام‌های دیگر را هم بردارد! كاملا یك حالت زورگویانه.
مشاور رهبر انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل درباره اینكه چرا سازوكار مالی كه اروپایی‌ها از آن صحبت می‌كنند، نسبت به تعهدات برجامی آن‌ها نا كافی است؟ اظهار داشت: اصلا برجام یك تعهد موافقت‌شده بین جمهوری اسلامی ایران از یك طرف و پنج كشور عضو دائم شورای امنیت و آلمان از طرف دیگر بود تا ما كار هسته‌ای را به صورت محدود و برای یك مدت مشخصی دنبال كنیم و سقف دستاوردهایمان را از حدی كه قبلا بوده، كاهش بدهیم به حدی كه با آن‌ها توافق كرده‌ایم. یعنی میزان ذخیره اورانیوم غنی‌شده ما از 300 كیلو بیشتر نشود و میزان پروتونیوم آب سنگین اراك هم مثل گذشته‌اش بیش از اندازه مورد توافق نباشد و آن هم البته برای مدت محدود.
وی گفت: پس تعهد طرف ایرانی محدود كردن موقت فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای است برای یك مدت مشخص و طرف مقابل در ازای این متعهد شده كه تسهیلات لازم برای مبادلات تجاری و پولی ما را به صورت طبیعی فراهم نماید و محدودیت‌های قبلی را بردارد، چون طبیعتا هر كشور مستقلی در دنیا حق دارد كه با دیگر كشور‌ها تجارت كند و بفروشد و بخرد و مبادله‌ی پولی هم كند. اینها، اما به صورت نامشروع به لحاظ قوانین بین‌المللی و با تحریك و پیشتازی آمریكا محدودیت‌هایی را برای ما قائل شدند. با این وجود قول دادند و مكتوب تعهد كردند كه موانع مبادلات تجاری و فعالیت‌های اقتصادی و پولی ما را بردارند كه نكردند و بلكه سخت‌تر از قبل هم شد.
ولایتی تصریح كرد: بنابراین ما از آن‌ها كاملاً طلب‌كار هستیم بابت اقداماتی كه باید می‌كردند و نكردند بلكه یك نقاط منفی دیگری را هم بر آن افزودند و كار را به جای غیر قابل قبولی رسانند.
وی درباره اینكه حالا در این فضایی كه شاهد نقض تعهدات از طرف اروپایی هستیم و آمریكایی كه اساساً خارج شده از برجام، اقدامات بایسته جمهوری اسلامی پس از پایان مهلت اروپایی‌ها چه می‌تواند باشد؟ هم گفت: به همین ترتیبی كه مورد اجماع جمهوری اسلامی ایران است و همه جناح‌های داخلی ما به آن پایبندند، چه مجلس و چه دولت، چه آن‌هایی كه مستقیم و غیر مستقیم دخیل هستند، هركسی كه مسئولیتی دارد در جمهوری اسلامی به نوعی و با این كار ارتباط پیدا می‌كند، همه با هم اتفاق نظر دارند در مورد آنچه كه انجام شده و آقای روحانی هم روز چهارشنبه به‌صراحت بیان كرد. این نتیجه اجماع تمام اعضا و اركان حكومت است و بدون تردید آن‌چه كه گفته شده، عمل خواهد شد. یعنی گام اول در مورد میزان اورانیوم غنی‌شده برداشته شده و از 300 كیلوگرم جلوتر رفته است. گام دوم نیز از شانزدهم تیرماه 1398 آغاز می‌شود و میزان غنی‌سازی اورانیوم از حد 3.67 (سه-ممیز-شصت‌وهفت صدم) درصد جلوتر خواهد رفت و تا هر جایی كه مورد نیاز فعالیت‌های صلح‌آمیز ما باشد، خواهد رسید. مثلا برای این كه ما بتوانیم از اورانیوم در رآكتور بوشهر استفاده كنیم، باید غلظتش حدود 5 درصد باشد و این كاملا یك هدف صلح‌آمیز است كه ما از رآكتور ساخته‌شده مشترك ایران و روسیه برق استحصال كنیم. همچنین برای دیگر نیازمندی‌های عادی، صنعتی و انرژی كشور كه كاملا برای ما حیاتی است؛ لذا این كار را ان‌شاءالله خواهیم كرد تا آن حدی كه مصلحت بدانیم و برای كار‌های صلح‌آمیز نیاز داشته باشیم.
وی درباره اینكه فعلا اقدامات متقابل جمهوری اسلامی ایران در چارچوب معاهده‌ی برجام است. آیا در میان‌مدت استراتژی خروج از برجام هم ممكن است مورد بررسی قرار بگیرد؟ گفت: قطعا ما هیچ كاری را ابتدا نخواهیم كرد، مگر این كه طرف مقابل این كار را بكند. تاكنون طرف مقابل ما قدم به قدم و آمریكایی‌ها مستقیما و اروپایی‌ها غیر مستقیم برجام را نقض كرده‌اند، لذا به نسبتی كه آن‌ها در جهت نقض برجام پیش بروند، ما هم در همان جهت واكنش نشان خواهیم داد؛ یعنی اگر آن‌ها از تعهدات خودشان كم كنند، ما هم كم می كنیم. درست در جهت عكس. اما اگر آن‌ها برگشتند به انجام تعهداتی كه قبول كرده بودند، ما هم برمی‌گردیم. در غیر این صورت كار‌ها ادامه پیدا می‌كند و یك مجموعه فعل و انفعالاتی با سیر معقول و تدریجی صورت خواهد گرفت.
مشاور رهبر انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل در باره اینكه بحث خرید نفت چینی‌ها از ما این روز‌ها خیلی در رسانه‌ها مطرح است. مواضع دو كشور چین و روسیه در معاهده برجام و تعهداتی كه دارند و نوع تعامل ما با این دو كشور را چگونه می‌بینید؟ گفت: قطعا مواضع روسیه و چین با چهار كشور دیگر عضو برجام متفاوت است، یعنی آن‌ها ما را تحریم نكرده‌اند و هر نوع همكاری مورد توافق دو طرف را انجام داده‌اند. چین به خرید نفت از ما ادامه داده و خواهد داد كه البته میزان آن به توافق بین مقامات چینی و وزارت نفت بستگی دارد، ولی تا كنون رفتارشان دوستانه بوده است. حتی گام اول كه برداشته شد توسط جمهوری اسلامی ایران در بالا بردن سقف تولید اورانیوم غنی‌شده، مسئولان روسیه علناً و به اشكال مختلف از این اقدام جمهوری اسلامی ایران حمایت كردند و مقصر را آمریكا و نیز غربی‌ها دانستند كه موجب انجام نشدن این تفاهم‌نامه شده‌اند و در عمل آن را خدشه‌دار كرده‌اند و گامی برای انجام تعهدات‌شان برنداشته‌اند؛ بنابراین جمهوری اسلامی ایران نیز حق دارد چنین اقدامی را انجام دهد. موضع‌گیری چین و روسیه صرف نظر از بعضی مسائل مقطعی، جمع‌بندی‌اش این است كه با ما روابط دوستانه و رو به افزایش دارند؛ هم به لحاظ دوجانبه و هم منطقه‌ای و بین‌المللی.
ولایتی درباره اینكه استراتژی تحریم علیه جمهوری اسلامی یك استراتژی قدیمی است كه از ابتدای انقلاب ما شاهدش بوده‌ایم درباره تاب‌آوری جمهوری اسلامی در مورد تحریم‌ها هم تصریح كرد: در این باره باید این بحث را مطرح كنیم كه هیچ تحریمی در دنیا علیه كشوری صورت نگرفته كه بتواند كاملاً و مطابق آنچه كه طراحی كرده‌اند، عملیاتی شود. حالا چه یك كشوری حقش باشد به لحاظ بین‌المللی كه تحریم شود یا ناحق تحریمش كنند. به هرحال كشور‌ها می‌توانند راه‌های متعددی را بیابند. ما هم در این مورد تجربه طولانی چهل ساله داریم. یك زمانی در دوران طولانی جنگ تحمیلی عراق به ایران، ما باید دفاع می‌كردیم و در مقابل گلوله باید گلوله می‌داشتیم و تفنگ و تانك، لیكن كشور‌های مختلف شرقی و غربی به عراق كمك و حمایت می‌كردند، تا اندازه‌ای كه هواپیما‌های پیشرفته سوخو24 و میگ 29 و میراژ 2000 به صدام دادند و تانك تی 72 و تی 84 و نیز سلاح‌های شیمیایی آلمانی و هلندی و توپ‌های دورزن انگلیسی و فرانسوی كه با پول عرب‌های منطقه مانندسعودی، كویت و دیگران برای عراق خریداری می‌شد. همه نوع عراق را تجهیز كردند؛ حتی به لحاظ آن دسته از تجهیزات جنگی كه كاربردش ممنوع و خلاف مقررات بین‌المللی است. مثلا بر اساس قرارداد سال 1925 ژنو، بعد از جنگ جهانی اول كاربرد سلاح شیمیایی ممنوع شده و جنایت جنگی به حساب می‌آید، اما همین‌هایی كه واضع این قرارداد‌ها بودند و امضا كردند، خودشان آن را نقض كردند و به عراق سلاح شیمیایی دادند و عده زیادی از هم وطنان ما و حتی مردم بیگناه خود عراق قربانی این سلاح‌های شیمیایی ممنوعه شدند.
ولایتی گفت:: از آن طرف ما اگر پول هم می‌دادیم، سلاح به ایران نمی‌دادند. از آن زمان یاد گرفتیم كه چگونه می‌شود تحریم‌ها را بی اثر كرد. بعد هم توانستیم بخش عمده‌ای را هم با خودكفایی و خوداتكایی به جایی برسانیم كه امروز میزان پیشرفت ما در حوزه دفاعی زبانزد خاص و عام است. آخرین نمونه‌اش هم برخورد با همین هواپیمای فوق پیشرفته آمریكایی‌ها بود كه ساقط شد؛ بنابراین ما امكان مقابله با این اقدامات و توطیه‌ها را خواهیم داشت.
مشاور رهبر انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل تاكید كرد: در موارد اقتصادی هم آمریكایی‌ها همواره دشمنی و توطئه كردند، پول ما را حبس و توقیف كردند و بعضی از متعلقات، دارایی‌ها و املاك ایران در دنیا و به‌خصوص در آمریكا را ناحق به تصرف درآوردند و ما را از آن‌ها محروم كردند. البته فشار آمد، ولی ضمن این كه یك كار منفی است، اما به لطف و عنایت الهی این مقاومت ادامه پیدا كرد و ما توانستیم در زمینه غذایی، تكنولوژی، تسلیحاتی و ... خودكفایی پیدا كنیم. به طور نمونه برای اولین بار و در سال‌های اخیر در گندم خودكفا می‌شویم و این نكته مهمی است، حال آن كه قبلا و در زمان رژیم گذشته 5 تا 6 میلیون تن گندم و دیگر مواد غذایی وارد می‌شد، اما امروز بخشی از گندم را صادر می‌كنیم و باید تهدیدات را به فرصت تبدیل كرد.
مشاور رهبر انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل درباره اینكه تأثیر دو موضوع اقتدار نظامی و نفی جنگ‌طلبی در كنار هم، چه تاثیری بر ارتقاء امنیت ملی جمهوری اسلامی دارد هم اظهار داشت: نفی جنگ‌طلبی جمهوری اسلامی ایران و تأكید بر اراده كشورمان در دفاع از تمامیت ارضی و هویت ملی و دینی و این كه ما به كسی تجاوز نمی‌كنیم، ولی اگر كسی به ایران تعدی كرد، پاسخ محكم ما را خواهد دید، امروز دیگر یك امر قطعی است و برای همه نظام بین‌المللی پذیرفته و محرز است. مثل همین واقعه اخیر و هواپیمای جاسوسی و بدون خلبان آن‌ها كه وارد مرز‌های هوایی ما شد و برغم اخطار‌ها به مسیرش ادامه داد و با عكس‌العمل قاطع ایران مواجه شد.
ولایتی تصریح كرد: بنابراین ما ابتدا به هیچ كشوری نه تعدی و تجاوز می‌كنیم و نه قصد چنین كاری را داریم، اما جمهوری اسلامی ایران در دفاع از خود به هیچ عنوان كوتاه نمی‌آید و حمله از طرف هر كسی را با قاطعیت پاسخ خواهد داد. اما قطعا بر اساس این قاعده كه مقام معظم رهبری فرموده‌اند و اصل قطعی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است، به هیچ وجه جنگ‌طلب نیستیم و به هیچ كشوری چه همسایه، چه دوردست تجاوز نخواهیم كرد.
مشاور رهبر انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل درباره اقداماتی كه جمهوری اسلامی در واكنش به اروپایی‌ها انجام داده، مورد اجماع مسئولین ارشد كشور است و سلایق و نگاه‌های مختلفی در حوزه‌ی سیاست خارجی ما وجود دارد، ولی امروز ظاهرا همه سلایق مختلف درون ساخت سیاسی جمهوری اسلامی حول راهبرد مقاومت اجماع پیدا كرده‌اند، دلایل این امر چیست؟ گفت:: رهبر معظم انقلاب همواره و از ابتدا بر اساس نگاه استراتژیك خودشان مبنی بر استمرار و تقویت مقاومت تاكید داشته‌اند و البته دیدگاهی هم وجود داشت كه مذاكره انجام شود، لذا مقام معظم رهبری بار‌ها فرمودند هرچند كه من هیچ اعتمادی به آمریكایی‌ها ندارم و می‌دانم از مذاكره با آمریكایی‌ها چیزی حاصل نمی‌شود، اما بر اساس راهبرد‌های تعیین شده اقداماتی در این خصوص انجام شد و البته این‌ها هیچ‌گاه از ابراز دشمنی با ملت ایران پرهیز نكرده اند. بار‌ها وزرای دفاع وقت آمریكا یا روسای جمهور و حتی همین رئیس‌جمهور فعلی آن‌ها گفته‌اند كه ملت ایران ملت تروریست است.
مشاور رهبر انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل گفت: این‌ها فقط با حكومت جمهوری اسلامی ایران مشكل ندارند، بلكه قطعا با خود ملت ایران مشكل دارند. این حكومت از بطن این مردم بیرون آمده و بار آن بر دوش آحاد مردم است و دیگر آن تحریفات و ادعا‌های منحرفی كه داشتند كه مردم یك چیزی می‌خواهند و حكومت یك كار دیگر می‌كند، رنگ باخته لذا رسما و بار‌ها گفته‌اند كه مردم تروریست هستند.
علت اجماع كنونی در داخل هم این است كه همه به این نتیجه رسیده‌اند كه وجه مشترك آمریكا و نوچه‌هایش در اروپا و مزدورانش در منطقه، دشمنی با جمهوری اسلامی است. البته ایران كاری با آن‌ها ندارد، اما نفس واقعیت انقلاب اسلامی و استمرار جمهوری اسلامی ایران در مدت چهل سال و بعد تاثیرگذاری‌اش در منطقه و بر كشور‌های اسلامی مانند یمن، لبنان، سوریه، عراق و افغانستان، بی‌تردید برای آن‌ها سنگین و آزاردهنده است. مردم هوشیار جهان اسلام خیلی روشن در جریان امور قرار می‌گیرند و می‌بینند آن كشور‌هایی كه حكامشان مزدور و وابسته‌اند و خوش‌بینی افراطی نسبت به غرب دارند، هیچ نتیجه‌ای عاید ملت‌های آنان نشده است.
ولایتی گفت:: یك زمانی ما در كشور‌های اسلامی افرادی مثل عبدالناصر داشتیم، مثل ژنرال احمد سوكارنو را در اندونزی داشتیم و افراد صاحب‌نام، مبارز و مخالف با توسعه‌طلبی غربی‌ها، مثل بومدین در الجزایر و مرحوم حافظ اسد در سوریه. این‌ها یك زمانی رجالی بودند كه در مقابل توسعه‌طلبی و استعمار غرب می‌ایستادند و تا زمانی كه ایستادند، نتیجه گرفتند. برای اولین بار در تاریخ مثلا آسیای جنوب شرقی شما اندونزی را دارید با بیش از 5 میلیون كیلومتر وسعت بیش از 17000 جزیره كه همه متحد شدند و یك كشور تاسیس كردند در سایه مبارزات مردم اندونزی و زیر پرچم اسلام. بعد اگر حكومت‌ها عوض شدند و حكومت مقاوم قبلی جایش را به حكومت سازشكار بعدی داد، مردم آن كشور‌ها دیدند كه ضرر كردند.
وی افزود: امروزه می‌بینید كه این تاثیرگذاری و مقاومت جمهوری اسلامی ایران و تقویت خط مقاومت در برابر صهیونیست‌ها كم‌كم در دنیای اسلام جا افتاده و بعد از گذشت پنج سال از حمله عربستان و متحدینش، یمنی‌ها قوی‌تر از روز اول در مقابل هر تهاجم عربستان كار خودشان را می‌كنند و توانسته‌اند در سلاح‌های تدافعی به خودكفایی برسند. همین طور یك جنگ بین‌المللی علیه سوریه با شركت حدود 80 كشور انجام شد، اما مردم سوریه توانستند این‌ها را شكست بدهند و غلبه كنند. سوریه امروز با سوریه قبل تفاوت اساسی و جوهری دارد كه در صحنه‌ی مقاومت آبدیده شده است.
مشاور رهبر انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل تصریح كرد: این زنجیره مقاومت كه از تهران شروع می‌شود و تا بغداد، دمشق، بیروت، فلسطین و غزه ادامه پیدا كرده و به یمن رسیده، حاصل ادامه راه مقاومت با محوریت و پرچمداری جمهوری اسلامی ایران در كل منطقه است. این خط مقاومت امروز قوی‌تر از همیشه است و ان‌شاءالله بیش از این هم تقویت خواهد شد و این زنجیره گسسته نخواهد شد. امروز اگر كسانی قصد تعرض به ایران را داشته باشند، می‌دانند كه كل منطقه به خروش می‌آید و دفاع می‌كند.
وی درباره اینكه آیا می‌شود بحث معامله قرن را از پیش شكست‌خورده دانست؟ هم گفت: ذلیلانه‌ترین طرحی كه مطرح شده، همین معامله قرن است. این رئیس جمهوری كنونی آمریكا یك آدمی است كه ظاهرا خیلی اهل تدبر و تعقل نیست. یك راه و یك نقشه‌ای را برایش ترسیم می‌كنند و فكر می‌كند كه همه دنیا منتظرند ببینند كه وی چه می‌گوید تا تبعیت كنند. اما این طور نیست. در دوحه این كنفرانس تشكیل شد، اما تعدادی از كشور‌های اسلامی شركت نكردند. همچنین صاحبان اصلی قضیه و فلسطینی‌ها چه انقلابی‌ها و چه میانه‌رو‌ها اعم از دولت موقت فلسطین به ریاست فتح و چه جنبش‌های حماس و جهاد اسلامی و همه فلسطینی‌ها با سلایق گوناگون با آن مخالفت كردند. پس حداقل 50 درصد از قضیه كه فلسطینی‌ها هستند، مخالف بوده‌اند.
ولایتی گفت: كشور‌های مهمی مثل ایران، تركیه و عراق هم مخالف هستند، مثل پیمان‌های اسلو یا مادرید یا كمپ‌دیوید و ایریور و به نتیجه نخواهد رسید. همه این‌ها متولدنشده شكست خوردند و این هم به سرنوشت بقیه مبتلا خواهد شد و قطعا شكست خورده است و مركب آن بر روی كاغذ خشك نشده كه شكست را اعلام خواهند كرد.
وی افزود: اتفاقا در نهایت به نفع جبهه مقاومت است. یعنی مردم مسلمان در سراسر جهان اسلام به‌وضوح می‌بینند كسی كه دنبال این است كه فلسطین را به خاك كشور‌های اسلامی بازگرداند و صاحبان اصلی را بر آن‌جا مسلط كند، غاصبین را ریشه‌كن كند و قبله اول مسلمین را از سلطه صهیونیست‌ها نجات بدهد، همین محور مقاومت است. بقیه با فروختن خودشان و منافع كشورشان به صورت ذلیلانه‌ای از آمریكا تبعیت می‌كنند، ولی سرنوشت منطقه پیش از این كه به دست بیگانگان و مزدورانشان باشد، به دست صاحبان اصلی منطقه و همین جبهه مقاومت است.