وجود 7 هزار كتیبه به زبان فارسی در هند

وجود 7 هزار كتیبه به زبان فارسی در هندبه گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مرتضی رضوان فر، عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه در نشست تخصصی و نمایشگاه «میراث هنری ایران و قفقاز؛ با تأكید بر كتیبه‌ها و تزیینات معماری» به بیان گوشه‌ای از این طرح میدانی كه طی چند سال اخیر در كشور‌های چین، تانزانیا، كنیا، تركیه، جمهوری آذربایجان، هندوستان، ارمنستان و قفقازِ روسیه، توسط وی صورت گرفته پرداخت.
او با بیان اینكه طرح میراث مشترك ایران فرهنگی از 5 سال پیش آغاز شده است افزود: این طرح از جایی شكل گرفت كه وزارت امور خارجه منعكس كرد در بعضی از كشور‌ها مانند ازبكستان، تركمنستان، ارمنستان و... كتیبه‌های فارسی‌زبان را به بهانه‌های گوناگون از جای اصلی شان برمی‌دارند و یا كتیبه‌هایی به زبان‌های دیگر را جایگزین آن‌ها می‌كنند.
وی با اشاره به وجود 7 هزار كتیبه به زبان فارسی در هند و بی توجهی به آن‌ها گفت: تحقیقات صورت گرفته در قالب این طرح میدانی بسیار خاص بود و برای نیل به این هدف بزرگ، یاری رایزن‌های فرهنگی ایران در كشور‌های مختلف و بعضی سفارت خانه‌ها بسیار شایان توجه است.
او در ادامه با ارائه تصاویری از كتیبه‌ها و بنانوشته‌های بررسی شده به اهمیت زبان فارسی در جهان اشاره كرد و گفت: عثمانی‌ها زبان فارسی را به اروپای شرقی برده اند به نحوی كه این منطقه مملو از كتیبه‌هایی به زبان فارسی است؛ زیرا زبان فارسی زبان میانجی آن روزگاران بوده و سند این ادعا، نامه‌ای است كه در موزه واتیكان وجود دارد.
او افزود: در این نامه كه امپراتور چین برای پاپ اعظم اروپا نگاشته بیان شده كه امپراتور چین نامه را به زبان‌های مغولی و چینی نیز نوشته، اما احتمال داده است كه در دربار واتیكان، كسی نتواند خط چینی و مغولی را بخواند؛ بنابراین نامه را به زبان فارسی نیز نوشته و در آن آورده است كه نامه را به زبان فارسی نیز نوشته‌ام، زیرا زبان جهانی است.
وی همچنین درباره اهمیت و جایگاه شعر و زبان فارسی با اشاره به تصاویر كتیبه‌ها گفت: عثمانی و صفویه دو دشمن بودند، اما نكته جالب این است كه هر دوی آن‌ها از یك كتیبه و یك شعر به زبان فارسی برای سر در دربار خود استفاده كرده‌اند كه این امر نشان دهنده جایگاه والای زبان فارسی به عنوان زبانی جهانی فارغ از سیاست و حكومت و جنگ است.
مسعود ناصری، مدیركل امور هنری فرهنگستان هنر و دبیر این نشست نیز در ادامه گفت: در همه جای جهان اشتراكات فرهنگی مانند دین، ادبیات، آیین، شعر، اسطوره و هنر، بین اقوام و ملیت‌های مختلف وجود دارد، اما وقتی این اشتراكات زیاد شود و به طور پیوسته باشد، می‌توانیم آن‌ها را به نام‌هایی نظیر جهان شرق، جهان غرب، جهان اسلام و.... نام‌گذاری كنیم كه ایرانِ فرهنگی نیز به همین شكل نام‌گذاری شده است.
در انتهای این نشست، با حضور شركت‌كنندگان و استادان، نمایشگاه تصاویر آثار و كتیبه‌های فارسی زبان قفقاز در گالری لرزاده مؤسسه فرهنگی، هنری و پژوهشی صبا گشایش یافت.
در این نمایشگاه كه حاصل یك طرح پژوهشیِ فراملی ـ منطقه‌ای است، میراث مشترك ایران و قفقاز با تكیه بر كتیبه‌ها و تزیینات معماری از زبان تصاویر به نمایش در آمده است.
این روایت تصویری، برآمده از طرحی جامع و طولانی مدت است كه مرتضی رضوان فر آن را از 5 سال پیش آغاز كرده است، در این طرح كه همچنان هم ادامه دارد، به رد پای میراث‌های مشترك ایران و جهان ــ از شرق چین تا قلب آفریقا ــ در معماری، تزیینات معماری و كتیبه‌نگاری‌ها پرداخته شده است.