كشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس در پیام خود به شورای امنیت تاكید كردند كه به توافق هستهای با ایران (برجام) پایبند هستند و هرگونه اقدام برای بازگشت تحریمها علیه ایران تاثیر قانونی نخواهد داشت.
نامه مشترك انگلیس، آلمان و فرانسه به شورای امنیت برای رد ادعای آمریكا
بین الملل تابناك: انگلیس، آلمان و فرانسه در نامهای به شورای امنیت گفتهاند كه به توافق هستهای با ایران پایبند هستند و تعلیق تحریمها علیه ایران، بعد از تاریخ 20 سپتامبر ادامه خواهد یافت.
خبرگزاری رویترز گزارش داده تروئیكای اروپا در نامهای به شورای امنیت گفتهاند تعلیق تحریمها علیه ایران كه در برجام بر سر آن توافق شده است، بعد از تاریخ 20 سپتامبر كماكان برقرار خواهد بود.
آمریكا، انگلیس و آلمان تصریح كردهاند هر تصمیم یا اقدام برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، «فاقد اثر قانونی خواهد بود.»
دولت آمریكا مدعی شده تحریمهای بینالمللی علیه ایران از نیمه شب 20 سپتامبر احیا خواهند شد.
«آنتونیو گوترش» دبیركل سازمان ملل متحد اخیرا درباره ادعای آمریكا برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران گفته كه سازمان ملل درباره برجام بر اساس نظر شورای امنیت عمل میكند.
گوترش از زمان خروج یكجانبه آمریكا از برجام تا كنون همواره بر حفظ این توافق بینالمللی كه از آن به عنوان دستاورد دیپلماتیك برای رژیم منع گسترش سلاح اتمی یاد میكند، تاكید داشته است.
از سوی دیگر، كارشناسان گفتهاند در صورتی كه آمریكا با تفاسیر یكجانبه و زورگویانه به دنبال اعلام بازگشت تحریمها علیه ایران از نیمه شب 20 سپتامبر (30 شهریور) باشد، جدالها در این خصوص ممكن است به مرحله تشكیل كمیتههای ناظر بر اجرای تحریمها منتقل شود.
از سوی دیگر، یك مقام سازمان ملل متحد آمریكا گفته كه شاید آمریكا با ارسال نامهای به رئیس شورای امنیت، خواستار تشكیل كمیته ناظر بر اجرای تحریمها و هیئت كارشناسان شود، اما شورای امنیت درخواست آمریكا برای ایجاد كمیته ناظر بر اجرای تحریمهای ایران را نخواهد پذیرفت.
ساز و كار موسوم به بازگشت خودكار تحریمها كه با نامهای دیگری مثل «مكانیسم ماشه» یا «اسنپبك» نیز شناخته میشود به دنبال احیای تمامی قطعنامههای تحریمی علیه تهران است كه پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به 1+5 تعلیق شده بودند.
تلاش آمریكا در این مسیر پس از شكست این كشور در به تصویب رساندن قطعنامهای كه خواستار جلوگیری از انقضای محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت میگیرد. آن قطعنامه كه روز 25 مرداد به رأی گذاشته شد با 11 رأی ممتنع، 2 رأی موافق (آمریكا و جمهوری دومینیكن) و 2 رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.
واشنگتن از قبل اعلام كرده بود چنانچه در تمدید محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه 2231 شورای امنیت و توافق هستهای برجام برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران اقدام كند.
آمریكا در نامه مورخ 30 مرداد خود به رئیس شورای امنیت ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترك» (برجام) متهم كرده است.
چنانچه آمریكا از برجام خارج نشده بود، این نامه، روند 30 روزهای را آغاز میكرد كه میتوانست به «بازگشت خودكار» تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر شود.
در آن حالت، تمامی تحریمهای سازمان ملل نیمه شب 20 سپتامبر به وقت گرینویچ (برابر با 04:31 بامداد 30 شهریورماه) علیه ایران از سر گرفته میشدند. این تاریخ، چند روز قبل از سخنرانی دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریكا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.
با این حال، آمریكا اردیبهشت سال 1397 به مشاركتش در برجام خاتمه داده و طبق گفته اعضای شورای امنیت نمیتواند از حقوق تصریحشده در این توافق و متن قطعنامه صادرشده برای تأیید آن استفاده كند.
به همین دلیل، تلاش آمریكا از همان آغاز با مخالفتهای جدی روبرو شده است. خبرگزاری رویترز 1 شهریورماه گزارش داد 13 عضو شورای امنیت با نگارش نامههایی مخالفت خودشان را با خواست آمریكا برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران اعلام كردهاند.
رئیس شورای امنیت در نشست این شورا در روز چهارم شهریورماه در پاسخ به پرسش نمایندگان روسیه و چین برای اعلام موضع درباره درخواست آمریكا برای پیشبرد مكانیسم بازگشت تحریمها علیه ایران اعلام كرد این شورا در جایگاهی نیست كه اقدامات بیشتری در این خصوص انجام دهد.