برگزاری امتحانات دانش‌آموزان به روش مجازی یا حضوری و نحوه سنجش دانش‌آموزان در آزمون مجازی سوالاتی است كه این روزها از سوی دانش‌آموزان و معلمان مطرح می‌شود.
یكی از سؤالات اصلی معلمان و دانش‌آموزان در این روزها، نحوه برگزاری امتحانات دانش‌آموزان است كه آیا امتحانات حضوری است یا مجازی؟ و آیا بخشی از كتاب‌های درسی حذف خواهد شد یا خیر.
اگر چه هنوز شیوه نامه نهایی برگزاری امتحانات دانش‌آموزان به صورت رسمی از سوی وزارت آموزش و پرورش اعلام نشده است، اما محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش می‌گوید:" اولویت برگزاری امتحانات به شیوه حضوری است تا مطمئن شویم یادگیری كامل انجام شده است، روش‌های مجازی كیفیت آزمون حضوری را ندارد مگر اینكه در زمان امتحانات وضعیتی باشد كه متخصصان بهداشت و درمان اجازه حضور را ندهند. "
در همین رابطه عباس سلطانیان معاون دفتر آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش می‌گوید:" اگر تا خرداد سال آینده شرایط قرمز باشد و آموزش مجازی را داشته باشیم به جز پایه نهم و دوازدهم سایر پایه‌های تحصیلی آزمون غیر حضوری دارند كه ضوابطی برای چگونگی برگزاری آن در نظر گرفته شده و اعلام خواهد شد. "
ارزشیابی نیمسال اول حضوری یا مجازی؟
وی درباره برگزاری ارزشیابی نیمسال اول می‌گوید: "مركز سنجش و پایش كیفیت آموزش و پرورش در حال تهیه ضوابط مربوط به برگزاری امتحانات داخلی متناسب با نوع آموزش‌ها و شرایط دانش‌آموزان در مناطق مختلف كشور است و ظرف چند روز آینده آن را ابلاغ خواهد كرد. در بعضی مناطق كه شرایط سفید داشتند آموزش حضوری بود و در برخی مناطق شرایط قرمز و آموزش غیرحضوری را داشتیم كه با توجه به اینكه آزمون هماهنگ در نیمسال اول نداریم بنابراین متناسب با هر منطقه ضوابطی در نظر گرفته می‌شود. "
به نظر می‌رسد امتحانات پایه دوازدهم قطعاً به شیوه حضوری برگزار خواهد شد كه با توجه به شرایط ممكن است زمان بندی آن قدری با تأخیر انجام باشد.
از سوی دیگر سال تحصیلی گذشته یكی از ابهامات و مشكلات معلمان درباره روش‌های برگزاری آزمون مجازی و اطمینان از صحت و روایی سنجش‌های انجام شده به این روش بود.
پیشنهاداتی به معلمان برای امتحانات مجازی
در همین رابطه، آقای خسرو ساكی رئیس مركز سنجش وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینكه هم‌اكنون تصور بر این است كه سنجش ابزار غربالگری است و صرفا به وسیله آن دانش‌آموزان ارتقای پایه یا تكرار پایه خواهند داشت، می‌گوید: هم‌اكنون در نظام‌های پیشرو این موضوع را به عنوان نتیجه اصلی سنجش نگاه نمی‌كنند.
وی ادامه می‌دهد: در نظام‌های آموزشی پیشرو، رویكرد سنجش برای یادگیری است و بیشتر به سنجش آغازین و تكوینی تكیه می‌شود تا سنجش پایانی و تراكمی.
رئیس مركز سنجش وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: در بین معلمان ما اعتقاد بر این است كه سنجش یعنی سنجش یادگیری و تراكمی كه در پایان دوره انجام می‌شود و صرفا از طریق امتحان كتبی و آزمون مداد و كاغذی قابل اجراست در حالیكه این موضوع فقط یكی از ابزار‌های سنجش است، روش‌های دیگر نیز وجود دارد مانند مشاهده عملكرد دانش‌آموز، ارزشیابی تغییرات رفتار او و تكمیل كار پوشه كه مراحل یادگیری دانش‌آموز به صورت فرایندی در آنجا ثبت شده و مورد ارزشیابی قرار می‌گیرد.
آقای ساكی بیان می‌كند: در آموزش الكترونیك كارپوشه الكترونیك تشكیل می‌شود و تمام اقدامات، فعالیت‌ها و مستندات دانش‌آموز در جریان یادگیری، آنجا قرار می‌گیرد و معلم كارپوشه را ارزیابی و به فرایند یادگیری دانش‌آموز و نتایجی كه تولید كرده است، نمره می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: اگر این نگاه را داشته باشیم ارزشیابی پیشرفت تحصیلی براساس آزمون مداد و كاغذی با ارسال به دانش‌آموز از طریق پیام رسان‌ها انجام شود این دغدغه وجود دارد كه ممكن است شخص دیگری به جای دانش‌آموز امتحان داده باشد.
رئیس مركز سنجش وزارت آموزش و پرورش مطرح می‌كند: آزمون مجازی نیاز به فرهنگ خاص و زیر ساخت‌هایی دارد كه بیشتر در LMS معنا پیدا می‌كند و نباید تلقی كسب نمره باشد بلكه فرایند اصلاح و بهبود یادگیری، شناسایی نقاط قوت و ضعف یادگیری و عملكرد دانش‌آموز هدف اصلی سنجش و ارزیابی است.
آقای ساكی می‌گوید: معلمان در روش مجازی فقط به آزمون اكتفا نكنند تا شاهد نمایش یادگیری از سوی دانش‌آموز نباشیم بلكه كارپوشه الكترونیك، پروژه فردی و گروهی، دادن تكالیف مدنظر باشد حتی دانش‌آموز می‌تواند فیلم علمكرد را برای معلم ضبط و ارسال كند تا اطمینان حاصل شود دانش‌آموز در حال یادگیری است.
