جلسات بررسی بودجه سال آینده در سكوت برگزار می‌شود
یك اقتصاددان با بیان اینكه پرداخت یارانه در بلندمدت وضعیت معیشت مردم را بدتر كرده است، گفت: پس از دو سال پرداخت یارانه تورم ایجاد شد و این تورم به گونه‌ای بود كه چند برابر درآمد مردم بابت این قضیه افت كرد و زیان این 45 هزارو 500 تومان بسیار بیشتر از منفعت آن بود.
بودجه سال 1401 در حالی كمتر از دو ماه دیگر باید برای بررسی به مجلس ارایه شود كه بزرگ‌ترین چالش آن یعنی كسری احتمالی منابع پیش‌بینی‌هایی را برای حذف برخی یارانه‌ها قوت می‌بخشد. این در حالی است كه اخبار مشخصی از جلسات برگزار شده پیرامون لایحه بودجه سال آینده به بیرون درز نكرده و حتی روز یكشنبه نیز مجلس در این‌باره جلسه غیرعلنی برگزار كرد.
مسعود میركاظمی، رییس سازمان برنامه و بودجه در جلسه اخیر ستاد تهیه و تدوین لایحه بودجه سال 1401، با اشاره به موضوع یارانه‌های نقدی گفته است با توجه به توزیع یارانه‌ها در بخش‌های مختلف، آثار مثبت و اثربخشی مطلوب و قابل قبولی در بهبود سفره مردم، شاخص‌های كلان اقتصادی و بخش تولید دیده نمی‌شود و بهبود اثرگذاری هدفمندسازی یارانه نیاز به مطالعه علمی و كارشناسی دارد.
البته پیش از این امید حاجتی در مورد احتمال حذف یارانه‌ها در شهریور ماه گفته بود برای بهینه‌ترین تصمیم به حال مردم و جامعه، تاكنون نشست‌های متنوعی با دستگاه‌های ذی‌ربط برگزار شده است كه پس از جمع‌بندی كلیه نظرات كارشناسان این حوزه‌ها، بهترین تصمیم برای ارائه و تصویب در لایحه بودجه سال 1401 به ستاد بودجه كشور در قالب بسته پیشنهادی هدفمندی ارائه خواهد شد.
حاجتی عنوان كرده بود كه برنامه حمایتی پیشنهادی علاوه بر فقرزدایی باید به گونه‌ای طراحی شود كه فاصله طبقاتی در جامعه به حداقل برسد و وضعیت ضریب جینی در جامعه بهبود پیدا كند و باید به كلیه سطوح افراد در جامعه و رفع فقر آن‌ها توجه شود.
راه رسیدن به رشد اقتصادی افزایش تولید است نه پرداخت یارانه
مرتضی عزتی، اقتصاددان در مورد اظهارات رییس سازمان برنامه و بودجه كشور در خصوص احتمال حذف یارانه‌ها گفت: پرداخت یارانه اصلا كار منطقی و درستی نبود و تنها در شرایط خاص و برای افراد خاص و در موارد استثنا قابل توجیه است.
این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: یارانه‌هایی كه از چند سال گذشته برای همه افراد جامعه پرداخت می‌شد به لحاظ اقتصادی و اجتماعی غلط بود و تنها راهی كه دولت بتواند مردم را به رفاه برساند افزایش تولید و رشد اقتصادی است.
عزتی خاطر نشان كرد: پرداخت یارانه‌ها قطعا در هر كشوری باعث رشد اقتصادی در آن كشور نمی‌شود، بلكه با احیای چارچوب‌ها و ساختار‌های اقتصادی می‌توان به رشد اقتصادی رسید كه دیگر نیازی هم به پرداخت یارانه نقدی بین مردم نباشد.
فقرا باید از حداقل درآمد برخوردار باشند
این اقتصاددان تصریح كرد: در صورتی كه وضعیت اقتصادی كشور بهبود پیدا كند حتی دهك‌های پایین جامعه نیز از فقر فاصله می‌گیرند و دیگر نیازی به یارانه نقدی نخواهند داشت، اینكه مردم كشور را فقیر كنند و به آن‌ها یارانه نقدی بدهند اصلا منطقی نیست بلكه باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود تا فقرا نیز از حداقل درآمد برخوردار باشند كه نیاز به این رقم ناچیز نباشند.
او با بیان اینكه پرداخت یارانه‌های دولتی تنها برای افرادی كه شرایط خاص دارند منطقی است و در همه جای دنیا هم مرسوم است، گفت: به عنوان مثال برای معلولین و برای افرادی كه توان كار كردن ندارند و در شرایط خاص و موقعیت خاصی قرار دارند پرداخت یارانه منطقی است، اما نباید اقتصاد را به گونه‌ای برنامه‌ریزی كرد كه همه افرادی هم كه دارای شغل و درآمد هستند، یارانه نقدی دریافت كنند.
پرداخت یارانه معیشت مردم را بهبود نبخشید
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش كه آیا پرداخت یارانه با اهداف سیاسی بوده یا اقتصادی، گفت: قطعا افرادی كه در ابتدا یارانه نقدی را پرداخت كردند هدف‌شان بهبود وضعیت اقتصادی كشور نبوده و قطعا اولویت و هدف دیگری غیر از مسائل اقتصادی داشته‌اند و آنچه مسلم است پرداخت چنین یارانه‌ای به شیوه قبل برای اقتصاد مضر است و در میان‌مدت و بلندمدت به زیان تمامی افرادی است كه درآمد‌های پایینی دارند، چراكه میزان تورمی كه این پرداخت‌ها ایجاد می‌كند بسیار بیشتر از مبلغی است كه این افراد دریافت می‌كنند و موجب افت كارایی افراد و كاهش رشد اقتصادی می‌شود.
عزتی با بیان اینكه پرداخت یارانه در بلندمدت وضعیت معیشت مردم را بدتر كرده است، افزود: پس از دو سال پرداخت یارانه تورم ایجاد شد و این تورم به گونه‌ای بود كه چند برابر درآمد مردم بابت این قضیه افت كرد و زیان این 45 هزارو 500 تومان بسیار بیشتر از منفعت آن بود.
این اقتصاددان با بیان اینكه تا امروز همه آثار تورمی پرداخت یارانه‌ها ایجاد شده است، گفت: امروز پرداخت یا عدم پرداخت این میزان یارانه چندان تفاوتی به حال مردم ندارد.
او با بیان اینكه حذف این یارانه برای اقتصاد كشور چندان فایده‌ای در پی ندارد، ادامه داد: تاكنون پرداخت این میزان یارانه همه زیان‌هایی كه باید به اقتصاد وارد می‌كرد از افزایش تورم گرفته تا كاهش تولید در كشور و ... را ایجاد كرده است و اگر امروز این میزان یارانه ناچیز حذف نشود 5 سال آینده اصلا این رقم عددی نخواهد بود كه بخواهد در اقتصاد كشور تاثیری داشته باشد، چرا كه به مرور این رقم در حال صفر شدن است.
رقم یارانه بسیار ناچیز شده است
عزتی تصریح كرد: شاید 12 سال پیش 45 هزار تومان برای خانوار 5 نفره‌ای كه سرپرست خانوار 800 هزار تومان درآمد داشت و این یارانه 225 هزار تومان می‌شد رقمی بود و یك‌چهارم درآمد او می‌شد، اما امروز كارگری كه 4 میلیون تومان درآمد دارد 45 هزار تومان برایش عددی نیست و چه حذف شود چه نشود چندان تغییری در زندگی مردم ایجاد نخواهد كرد.
او افزود: اگر از 12 سال پیش كه این یارانه نقدی را به مردم دادند تمامی این منابع صرف سرمایه‌گذاری و اشتغال می‌شد قطعا ده‌ها برابر این میزان برای مردم منفعت داشت و افراد زیادی امروز دارای شغل بودند و درآمد مستمر داشتند و رشد اقتصادی نیز بیشتر از امروز بود.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس تصریح كرد: اینكه زمزمه‌های حذف یارانه پنهان نیز در دولت سیزدهم مطرح شده جای تامل دارد، چراكه اگر امروز یارانه‌ای روی خدمات دولتی به مردم ارایه می‌شود دولت به همین میزان از روی دستمزد آن‌ها برمی‌دارد و نمی‌توان به مردم گفت بنزین را به قیمت بازار كشور‌های اروپایی به شما می‌فروشیم، اما دستمزد را با نرخ كشور افغانستان پرداخت می‌كنیم.
عزتی گفت: امروز اگر فردی در كشور‌های همسایه (امارات، تركیه و...) با نرخ بیشتری خدمات دولتی (آب، برق، گاز و...) را مصرف می‌كند دستمزد‌ها هم در این كشور‌ها بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی پرداخت می‌شود و حتی ممكن است 4 برابر یك كارمند در ایران دریافتی‌اش باشد.
او با بیان اینكه نباید به اقتصاد شوك وارد كرد، ادامه داد: اگر دولت می‌خواهد آنچه می‌فروشد گران‌تر شود و آنچه بدست می‌آورد ارزان‌تر باشد این روش وضعیت اقتصادی مردم را خیلی بدتر خواهد كرد و باید همه عوامل با هم بهبود یابد.
