میلیون‌ها سال است كه انسان‌ها روی زمین حضور دارند و با گسترش روز افزون انواع فناوری به تغییر شرایط زندگی خود و محیط اطرافشان پرداخته‌اند. با این تغییرات، آیا وضعیت كره زمین بعد از 500 سال، قابل پیشبینی است؟
تصور كنید از حافظ شیرازی می‌خواستند وضعیت امروزی قاره آسیا را پیشبینی كند! اگرچه لسان‌الغیب حال و احوال مردم را خوب و درست حدس می‌زند، اما اینكه تصور كنیم پنج قرن بعد از ما، كره زمین چه شكلی خواهد بود؛ حتی برای خلاق‌ترین مغز‌ها هم دشوار است.
سیاره زمین پنج قرن بعد ممكن است كاملاً غیر قابل سكونت باشد
دانشمندان می‌توانند پیش‌بینی‌های بسیار دقیقی در مورد آینده ماه داشته باشند، اما پیشبینی وضعیت زمین در 500 سال آینده كار سختی است چرا كه عوامل زیادی در این زمینه نقش دارند.
تا جایی كه می‌دانیم دو نوع فرآیند اصلی سیاره ما را تغییر می‌دهد: یكی شامل چرخه‌های طبیعی است: مانند نحوه چرخش و حركت سیاره به دور خورشید و دیگری: ناشی از اشكال حیات و انواع جانداران، به‌ویژه انسان‌ها.
زمین در حال تغییر است
زمین دائماً در حال تغییر است؛ می‌لرزد، زاویه شیب آن تغییر می‌كند و حتی مدار آن تغییر می‌كند تا زمین را به خورشید نزدیك‌تر یا دورتر كند. این تغییرات طی ده‌ها هزار سال رخ می‌دهند و همین تغییرات، مسئول عصر‌های یخبندان بوده‌اند. پانصد سال در علم زمین‌شناسی چندان زمان طولانی حساب نمی‌شود. پس از این نظر‌گاه، تغییرات چشمگیری رخ نخواهد داد.
انسان‌ها در حال تغییر دادن سیاره هستند
دومین تأثیرگذار بزرگ روی این سیاره موجودات زنده هستند. پیشبینی اثر حیات در این سیاره دشوارتر است. برهم زدن بخشی از یك اكوسیستم می‌تواند بسیاری از چیز‌های دیگر را نیز از بین ببرد. انسان‌ها به‌طور خاص در حال تغییر زمین از راه‌های مختلف هستند.
ما جنگل‌ها را نابود كرده و زیستگاه‌های مهم حیات‌وحش را برای ساختن شهر‌ها و پرورش محصولات كشاورزی از بین برده‌ایم. گونه‌های مهاجم را در سراسر سیاره جابه‌جا كرده‌ایم و اكوسیستم‌ها را از كار انداخته و همچنان به گرمایش جهانی دامن می‌زنیم.
در كل انسان‌ها بیشتر با سوزاندن سوخت‌های فسیلی، گاز‌های گلخانه‌ای زیادی نسبت به ظرفیت این سیاره در اتمسفر آزاد می‌كنند و باعث تغییرات آب‌وهوا می‌شوند.
به‌طورمعمول گاز‌های گلخانه‌ای گرمای خورشید را مانند شیشه‌های گلخانه‌ها به دام می‌اندازند و زمین را گرم‌تر از آنچه در حالت عادی می‌بود، نگه می‌دارند.
نتیجه دی‌اكسیدكربن بیش از حد این است كه دما افزایش می‌یابد و می‌تواند منجر به روز‌های بسیار گرم و مرگبار تابستانی و ذوب شدن یخ‌ها در گرینلند و قطب جنوب شود. ذوب شدن تخته‌های یخ موجب بالا رفتن آب اقیانوس‌ها شده و منجر به جاری شدن سیل در مناطق ساحلی می‌شود.
همه تغییرات زمین توسط انسان ایجاد نمی‌شود، اما انسان برخی از آن‌ها را بدتر از پیش كرده است
این همان چیزی است كه زمین در حال حاضر با آن دست‌وپنجه نرم می‌كند. بسته به تمایل انسان‌ها برای تغییر این رویه، این تغییرات می‌تواند طی 500 سال آینده زمین را به یك سیاره بسیار متفاوت تبدیل كند. یك سیاره در حال گرم شدن همچنین می‌تواند آب‌وهوای شدید و بحرانی مانند امواج گرما، طوفان و خشك‌سالی را تجربه كند كه خود این‌ها می‌توانند چهره زمین را تغییر دهند. به این ترتیب همه گونه‌های زنده زمین در معرض خطر هستند.
عبرت گرفتن از 500 سال گذشته
با نگاهی به 500 سال گذشته در می‌یابیم كه بخش زنده زمین كه بیوسفر (زیست‌كره) نامیده می‌شود، به طرز چشمگیری تغییر كرده است.
تعداد انسان‌ها از حدود پانصد میلیون نفر به بیش از 7٫5 میلیارد نفر در حال حاضر افزایش یافته است. بیش از 800 گونه گیاهی و جانوری به دلیل فعالیت‌های انسانی در این دوره منقرض شده‌اند. با افزایش جمعیت انسانی، سایر گونه‌ها فضای كمتری برای پرسه زدن و زندگی دارند. بالا آمدن سطح آب دریا‌ها به معنای كمتر شدن خشكی‌ها است و افزایش دما باعث مهاجرت بسیاری از گونه‌ها به سرزمین‌هایی با آب‌وهوای بهتر می‌شود.
البته همه تغییرات زمین توسط انسان ایجاد نمی‌شود، اما انسان برخی از آن‌ها را بدتر از پیش كرده است.
با این اوصاف زمین ظرف 500 سال آینده ممكن است كاملاً غیرقابل سكونت باشد. یا اینكه نسل بشر و زاد و ولد انسان‌ها بر اثر همه‌گیری‌های پی‌درپی و رواج عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیك، طوفان، سیل و خشك‌سالی به میزان جمعیت قرون وسطی برگردد!
یك احتمال خوش‌بینانه هم وجود دارد كه سیاره زمین همچنان با جنگل‌ها، اقیانوس‌ها، مزارع و شهر‌های پر جنب‌وجوش خود، برای قرن‌های بیشتری پذیرای بشر باشد.
