روزنامه انگلیسی ایندیپندنت نوشت: حضور مقامات بلندپایه بسیاری از كشورها در تهران نشانه شكست تلاش های دولت ترامپ و متحدانش برای منزوی كردن ایران است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما، روزنامه انگلیسی ایندیپندنت در گزارشی درباره مراسم تحلیف رئیس جمهور ایران نوشت: برگزاری مراسم تحلیف در ایران همواره مراسمی باشكوه بوده است، اما ناآرامی های كنونی در عرصه سیاسی در خاورمیانه (غرب آسیا) تضمین كرد مراسم تحلیف حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران، انعكاس چشمگیری داشته باشد.
دشمنانش یعنی عربستان سعودی و دولت دونالد ترامپ در آمریكا خواستار آن شده اند كه ایران بار دیگر منزوی شود. آمریكا تحریم های جدیدی را علیه ایران اعمال و رئیس جمهور ترامپ نیز تهدید كرده است به توافق هسته ای حاصل شده بین این كشور و قدرت های بین المللی -كه با برگزاری سال ها گفتگوهای دشوار به دست آمد- پایان می دهد. تندروهای حاضر در تیم او (ترامپ) از تحریك به تغییر رژیم در تهران سخن گفته اند.
در مراسم تحلیف رئیس جمهور ایران، نمایندگان صد كشور در تهران حضور داشتند. افرادی همانند رابرت موگابه و كیم جونك نام رئیس مجمع عالی خلق كره شمالی ممكن است از سوی واشنگتن و ریاض نادیده گرفته شوند. اما حضور مقامات بلندپایه از بیشتر كشورهای غربی از جمله الیستر برت معاون وزیر امور خارجه انگلیس در امور خاورمیانه، فدریكا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرایی از روسیه، چین و هند نشانه ای واضح در این باره محسوب می شود كه تلاش برای منزوی كردن ایران در حال حاضر با شكست همراه شده است.
هشدار روحانی به حاضرین در مراسم تحلیف
روحانی در مراسم تحلیف خود به حضار هشدار داد آمریكا در تلاش برای برهم زدن توافق هسته ای است. رئیس جمهور ایران گفت تهاجم ترامپ ممكن است به لغو توافق هسته ای منجر شود. او گفت: «آنهایی كه می خواهند توافق هسته ای را پاره كنند، باید بدانند كه به حیات سیاسی خود پایان خواهند داد.»
روحانی گفت: «نقض های مكرر آمریكا در ارتباط با تعهداتش و تحریم های جدیدی كه علیه ایران اعمال كرده است، تأثیری منفی بر افكار عمومی در اینجا داشته است و این اقدام سبب می شود توافق هسته ای در معرض خطر قرار گیرد. ایران نخستین طرفی نخواهد بود كه از توافق هسته ای دست می كشد، اما درباره نقض های آمریكا ساكت نمی ماند.»
پیشتر، رئیس جمهور ایران در دیدار با موگرینی، از حضور نماینده عالی اتحادیه اروپا قدردانی كرد و گفت این اقدام نشان می دهد كه بسیاری از كشورهای غربی با وجود فشارهای آمریكا، آماده برقراری ارتباط با كشورش هستند. همچنین گفته می شود محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در این نشست گفت: «آقای ترامپ در تلاش برای از بین بردن توافق هسته ای به بهای ایران است و اروپا باید در این باره هشیار باشد.»
برگزاری نشستی با سران ارشد كشورها درباره سوریه
تهران از وجود حضار نهایت بهره برداری را كرد: نام همه كشورهای حاضر از افغانستان گرفته تا زیمبابوه طی مراسم در پارلمان خوانده شد. این در حالی است كه برخی از این كشورها مشتاق بودند از این فرصت برای تأكید بر دستورالعمل های خود استفاده كنند. قطر -كه در یك رویارویی تلخ با ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی قرار دارد- هیئتی را به نمایندگی از تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر به ایران اعزام كرد. روسیه -كشور دیگری كه در معرض تحریم های جدید و سخت گیرانه آمریكا قرار گرفته است - اعلام كرد در پی برگزاری مراسم تحلیف، دمیتری روگوزین معاون نخست وزیر و افسران بلندپایه نظامی با وزرایی از ایران و تركیه درباره سوریه «نشستی مهم» برگزار خواهند كرد.
این سه كشور تضمین كنندگان یك سری آتش بس ها در جنگ داخلی سوریه هستند. مقامات ایرانی اعلام كردند افتادن استان ادلب سوریه - یكی از مناطقی كه در حال حاضر آتش بس در آن برقرار است- به دست جهادگران افراطی تحریر الشام و جبهه النصره وابسته به القاعده (كه هم اكنون خو را جبهه فتح الشام می نامد) یكی از موضوعات كلیدی مورد گفتگو در این نشست خواهد بود.
آمریكا درباره «پیامدهای شدید» افتادن ادلب به دست گروه های وابسته به القاعده هشدار داد. اما آمریكایی ها به صورت قابل توجهی حمایت از شورشیان تحت پشتیبانی خود را كاهش داده اند و هر گونه بازپس گیری این مناطق از سوی رژیم اسد و هم پیمانان روس و ایرانی آن صورت خواهد گرفت.
اما این دستورالعمل اصلاحات داخلی روحانی و نه تعهد نظامی بیش از پیش در خارج بود كه سبب پیروزی قاطع او بر رقیب محافظه كارش در انتخابات اوایل امسال شد. اما هیئت های زیادی در این مراسم حاضر بودند كه در پی كاهش تحریم ها در تلاش برای بهره مند شدن از فرصت های تجاری در بازار ایران هستند. لرد لامونت از لرویك - فعال دیرینه برای بهبود روابط با تهران كه هم اكنون نماینده تجاری انگلیس در ایران است - به همراه ریچارد بیكن معاون گروه دوستی پارلمانی انگلیس و ایران در این مراسم حضور داشت.
تلاش ایران برای گشایش درهای تجارت
شركت هواپیما سازی بوئینگ آمریكا قراردادی هشت میلیارد دلاری برای فروش هشتاد فروند به ایران ایر و سی فروند هواپیمای دیگر به یك شركت هواپیمایی دیگر به نام آسمان ایرلاینز امضا كرده است و این در حالی است كه رقیب اروپایی آن یعنی ایرباس توافق نامه ای با ایران برای تأمین صد فروند هواپیمای دیگر به ایران امضا كرده است. شركت توتال فرانسه توافق نامه ای دو میلیارد دلاری برای توسعه یك میدان گازی امضا كرده است و شركت جنرال الكتریك انگلیس نیز در حال بررسی شماری گزینه های بسیار سودآور تجاری در ایران است.
اما سایه دونالد ترامپ همچنان سنگینی می كند زیرا ایران در تلاش برای گشایش درهای خود برای تجارت است. بر اساس تعهدات آمریكا در قبال توافق هسته ای، رئیس جمهور این كشور باید هر نود روز تأیید كند كه تهران در حال پایبندی به توافق هسته ای است.
اعتراف ترامپ به پایبندی ایران در برجام
ترامپ -كه طی كارزار انتخاباتی خود وعده داد توافق هسته ای را بر خواهد چید- با اكراه و پس از آن كه وزارت امور خارجه این كشور هیچ نقضی نیافت، برای نخستین بار پایبندی ایران را تأیید كرد اما خود ترامپ از این موضوع شكایت كرد كه ایرانی ها « به روح توافق پایبند نیستند» اما توضیح نداد این جمله در واقع به چه معناست. او می گوید دولتش «در حال بررسی جامع سیاست در قبال ایران است.»
این روند همچنان ادامه دارد و این در حالی است كه دولت آمریكا بار دیگر مجبور شد هفته گذشته برای بار دوم تأیید كند كه ایران به تعهداتش پایبند است.
اما ترامپ در عین حال، در یك مصاحبه گفت: «اگر دست من بود، همان صد و هشتاد روز پیش اعلام می كردم آنها به توافق هسته ای پایبند نیستند.» او در پاسخ به سوالی در این باره كه آیا او انتظار دارد دفعه بعد ایران به توافق هسته ای پایبند نباشد، گفت: «بله. شخصاً این كار را می كنم.»
اما از نظر تئوری توافق هسته ای همچنان به قوت خود باقیست، حتی اگر آمریكا از آن كنار بكشد اما پنج امضا كننده دیگر توافق هسته ای یعنی روسیه، چین، آلمان، فرانسه و انگلیس همگی می گویند به توافق هسته ای پایبند باقی خواهند ماند. اما شركت ها و نهادهای مالی درباره قرار گرفتن در معرض تحریم ها و مجازات های مالی آمریكا نگران هستند.
محمد مرندی استاد دانشگاه تهران گفت: «نمی دانم اگر آمریكا اعلام كند دیگر بخشی از توافق هسته ای نیست، این توافق چگونه بقاء خواهد داشت.» او همچنین گفت: «گزینه ها محدود است.» این در حالی است كه رابرت امرسون تحلیل گر مسائل امنیتی می گوید: «این چیزی نیست كه از سیاست واشنگتن حذف شود. موضوع توافق هسته ای و تحریم های ایران در آینده و از سوی تندروها تحت هدایت رئیس جمهور بارها مطرح خواهد شد.»
با این حال حضور چند صد مقام برجسته در مراسم تحلیف روحانی به این معنا نیست كه تلاش های دونالد ترامپ برای منزوی كردن ایران به پایان رسیده است.