شیوع آبله میمون در پشت پرده بی‌توجهی به هشدار چهار ساله دانشمندان

نادیا زكالوند: دانشمندان از سال 2018 تاكنون خطر احتمال سرایت آبله میمون از آفریقا به قسمت‌های دیگر دنیا را هشدار داده بودند اما مسئولان به این هشدارها اهمیتی ندادند.

سپتامبر سال 2018

چهار سال پیش یك دانشمند بریتانیایی كه در آزمایشگاه امنیت‌زیستی سطح چهار با ویروس‌هایی شبیه ویروس آبله كار می‌كرد، احتمال سرایت‌پذیری این ویروس را هشدار داده بود. این آزمایشگاه قبلا برای بررسی سلاح‌های بیولوژیكی احتمالی فعالیت می‌كرد.

این دانشمند در مقاله‌ای هشدار داده بود، كاهش نرخ واكسیناسیون آبله، بیشتر مردم دنیا را در برابر این ویروس آسیب‌پذیر كرده است و آبله میمون می‌تواند پیامدهای بدی از خود به جا بگذارد. او گفته بود اكنون تنها بخشی از جمعیت جهان از واكسیناسیون قبلی آبله مصونیت دارند اما باقی مردم مستعد ابتلا به این بیماری هستند. همچنین این خطر وجود دارد كه به دنبال اقدامات بیوتروریستی، ویروس آبله میمون به‌طور عمد میان مردم پخش شود كه عواقب ویرانگری خواهد داشت.

وقتی آبله میمون در بی‌توجهی به هشدار چهار ساله دانشمندان شیوع پیدا كرد

ژوئن سال 2019

سال 2019، گروهی از متخصصان بریتانیایی و بین‌المللی تخمین زدند كه حدود 70درصد از مردم جهان به دلیل اینكه واكسن آبله نزده‌اند، در برابر آبله میمون آسیب‌پذیر هستند. در واقع در بریتانیا بعد از اینكه آبله حدود 40 سال پیش ریشه‌كن شد، واكسیناسیون آن هم مدتی بعد متوقف شد. آخرین واكسن‌های آبله در سال 1971 به مردم بریتانیا ارائه شده است و این وضعیت جمعیت این كشور و هر كس دیگر را كه واكسن آبله دریافت نكرده است، در برابر آبله میمون بدون ایمنی و شكننده كرده است.

این متخصصان خواستار تحقیقات بیشتر در مورد چگونگی گسترش آبله میمون و روش‌های پیشگیری آن، از جمله ساخت واكسن آبله میمون و درمان‌های ضدویروسی، شدند. البته آنها تاكید كردند كه رابطه جنسی روشی بالقوه برای انتقال آبله میمون است.

در حال حاضر مبتلایان به آبله میمون در بریتانیا به 90 نفر رسیده‌اند و این ویروس از آفریقا به 19 كشور دیگر شیوع پیدا كرده است. از آنجایی‌كه این آبله فقط تعداد كمی از نواحی خارج از آفریقا را به خود گرفتار كرده بود، گستردگی و شیوع فعلی آن موجب شگفتی متخصصان شده است.

سپتامبر سال 2020

كارشناسان سازمان جهانی بهداشت دو سال پیش، از احتمال عالم‌گیری آبله میمون خبر داده بودند. بنابه گفته آنها به دلیل فناوری‌های مدرن كشاورزی و افزایش جمعیت، احتمال انتقال ویروس آبله حیوانی به انسان به مراتب بیش از گذشته است. بنابه گفته این كارشناسان، در جمعیتی كه ایمنی جمعی آنها در برابر گونه‌های ارتوپوكس‌ویروس (كه پستانداران، انسان‌ها و بندپایان میزبان این ویروس هستند) در حال كاهش است، امكان ابتلا به آبله میمون‌ در آنها افزایش می‌یابد.

محققان سازمان جهانی بهداشت پس از انجام مدل‌سازی ریاضی دریافتند، مصونیت مردم جمهوری دموكراتیك كنگو كه منطقه بومی بیماری آبله میمون است، در برابر این بیماری از 85 درصد در اوائل دهه 80 به 60 درصد در سال 2012 كاهش نشان داده است. در واقع از وقتی‌ كه واكسیناسیون آبله در سال 1980 در كنگو به پایان رسید و متوقف شد، موارد ابتلا به آبله میمون افزایش یافت.

كارشناسان سازمان جهانی بهداشت در این هشدار خاطر نشان كرده بودند تا زمانی كه اقدامات پیشگیرانه و كنترل عفونت در جریان باشد، بعید است آبله میمون به شكل عالم‌گیری بروز كند. با اینحال بنابه اعتقاد آنها افزایش سفرهای بین‌المللی می‌تواند مقابله با شیوع آبله میمون را پرهزینه‌تر كرده و موجب ناكارآمدی استراتژی پیشگیری از این بیماری ‌شود.

همچنین كارشناسان سازمان جهانی بهداشت به این نتیجه رسیده بودند كه كاهش ایمنی در برابر گونه‌های ارتوپوكس‌ویروس موجب خطرناك شدن بیشتر آبله میمون برای امنیت سلامت جوامع می‌شود.

مقاله این كارشناسان در انستیتو پاستور فرانسه نوشته و در بولتن سازمان جهانی بهداشت منتشر شده بود.

وقتی آبله میمون در بی‌توجهی به هشدار چهار ساله دانشمندان شیوع پیدا كرد

نوامبر 2021

در این سال متخصصان برای آماده‌سازی در برابر تهدیدات بیوتروریستی یا عالم‌گیری، یك سناریوی فرضی اجرا كردند و به این نتیجه رسیدند ویروس مهندسی‌شده آبله میمون می‌تواند در مدت زمان 18 ماه، 300 میلیون نفر از مردم سراسر دنیا را به كام مرگ بفرستد.

در این سناریو، شروع عالم‌گیری آبله میمون ماه مه سال 2022 فرض شده بود. البته این سناریو كه شدت آبله میمون را بسیار بالا نشان می‌دهد، با شیوع فعلی این بیماری بسیار متفاوت است. در آن سناریو ویروس آبله میمون به‌طور عمد تغییز ژنتیكی یافته و می‌تواند در عین مرگبارتر شدن در برابر واكسن‌ها هم مقاوم باشد. به همین دلیل وقتی آبله میمون شیوع یافت، این مركز آماده‌سازی در برابر بیماری‌های همه‌گیر مجبور شدند توضیح دهند كه آنها سناریوی «بدترین حالت» آبله میمون را نوشته بودند تا آگاهی‌های مردم و مسئولان را در برابر تهدیدات احتمالی جهان افزایش دهند. این متخصصان اطمینان دادند كه شیوع فعلی به شدتِ سناریویی نیست كه آنها نوشته‌ بودند. آنها حتی مطمئن هستند كه شیوع فعلی آبله میمون به سرعتی كه آنها در سناریوی خود پیش‌بینی كرده بودند، گسترش نمی‌یابد و چنین نرخ مرگ‌ومیری ندارد.

درضمن این كارشناسان برای بررسی بیوتروریسم احتمالی، به جای ویروس كرونا از ویروس آبله میمون استفاده كردد تا بتوانند مسائلی را كه فراتر از موارد مربوط به كروناست بررسی كنند.

فوریه سال 2022

فوریه امسال هم تیمی از محققان اروپایی و آمریكایی 66 تحقیق در مورد آبله میمون غرب آفریقا، كه مسئول شیوع فعلی در كشورهای دیگر است، و همینطور نوع كشنده‌تر آن كه در آفریقای مركزی وجود دارد را بررسی كردند. این محققان دریافتند موارد ابتلا به این نوع آبله از دهه 1970 تاكنون 10برابر شده است. این محققان به این نتیجه رسیده بودند كه باید نگران گسترش آبله میمون از آفریقا به كشورهای دیگر باشند.

طی 5 دهه گذشته، آبله میمون در 10 كشور آفریقایی و 4 كشور غیرآفریقایی شیوع پیدا كرده است. این محققان به این نتیجه رسیده بودند كه پایان واكسیناسیون منظم آبله و جنگل‌زدایی كه موجب تماس بیشتر بین انسان و حیوانات آلوده به ویروس آبله شده است، آبله میمون را گسترش داده است.

در بررسی این محققان مشخص شد 80 تا 90 درصد افراد واكسینه‌ نشده در برابر آبله، به آبله میمون مبتلا شده بودند.

در نهایت این محققان به این نتیجه رسیدند كه كاهش مصونیت افراد، ناشی از قطع واكسیناسیون آبله، موجب احیای آبله میمون شده است و سر و كله این بیماری در برخی از كشورها پس از 30 تا 40 سال غیبت، دوباره پیدا شده است.

محققان در همان زمان خواستار افزایش حمایت بین‌المللی برای نظارت و شناسایی موارد ابتلا به آبله میمون شده بودند.

متاسفانه تمام هشدارهای فوق نادیده گرفته شدند و اكنون با شیوع این بیماری در كشورهای مختلف از جمله انگلیس، همه مسئولان نگران احتمال شیوع آبله میمون در سراسر جهان شده‌اند.