رییس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت با بیان اینكه در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت هنوز در ابتدای راه هستیم، در عین حال با اعلام ثبت اسامی تمام مادران باردار در سامانه‌ای جامع، به برخی پرسش‌ها در این حوزه پاسخ داد.
دكتر صابر جباری، درباره شكل‌گیری قرارگاه جوانی جمعیت و فرزندآوری در وزارت بهداشت، گفت: بیش از 50 درصد تكالیف قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بر عهده وزارت بهداشت است. این وزارتخانه بعد از آموزش و پرورش بزرگ‌ترین دستگاه اجرایی كشور است كه تكالیف متعددی در این رابطه دارد. با توجه به اینكه از نظر الگوی مفهومی و اجرایی، نیازمند یكپارچه‌سازی اقدامات بوده‌ایم، قرارگاه جوانی جمعیت و فرزندآوری شكل گرفته است. در قرارگاه، ما تكالیف قانونی خود و سایر معاونت‌های وزارت بهداشت را تعیین كرده تا ملزم به اجرای وظایف خود شوند و درصورت بروز هرگونه مشكل سعی در برطرف كردن آن خواهیم داشت.
مجوز قانونی سقط جنین ناسالم طی چه فرایندی صادر می‌شود؟
وی درباره فرایندی كه در جهت حفظ و صیانت از جنین سالم طی می‌شود، بیان كرد: در گذشته بنابر تشخیص پزشك و گواهی پزشك قانونی، فرایند سقط جنین ناسالم اجرایی می‌شد. در شرایط فعلی بر اساس ماده 56 قانون جوانی جمعیت این اختیار از پزشك سلب شده است و پس از طی كردن یك فرایند اجرایی، اجازه سقط جنین ناسالم با حكم قاضی صادر می‌شود. یعنی ما غربالگری انجام نمی‌دهیم كه بخواهیم جنینی را سقط كنیم، بلكه ما غربالگری انجام می‌دهیم تا به مادر و خانواده اطمینان دهیم جنین سالم است. در موارد استثنا ممكن است به دلایل مختلف پزشكی یا حَرَج نیاز به سقط باشد كه این موارد در پزشكی قانونی و با حكم نهایی قاضی در نظر گرفته و انجام می‌شود. البته در این موارد نیز نباید بروج روح اتفاق افتاده باشد و سن بارداری باید كمتر از 4 ماه باشد. خانواده‌ای كه دغدغه غربالگری را دارد باید در زمان معین به پزشك مراجعه كند.
ثبت اسامی تمام مادران باردار در یك سامانه جامع
جباری تاكید كرد: از زمانی كه خانم باردار به پزشك مراجعه می‌كند و درخواست آزمایش یا سونوگرافی صورت می‌گیرد، نتایج آن باید در سامانه مربوطه ثبت شود و بر اساس دستورالعمل علمی چه در بررسی‌های اولیه مشخص شود كه جنین سالم است و چه مشخص شود نیاز به بررسی‌های بیشتر وجود دارد، كلیه اقدامات باید در یك سامانه یكپارچه ثبت شود كه سرعت رسیدگی به امور افزایش یابد. پایلوت سامانه، اجرایی شده اما هنوز نهایی نشده است.
عدم جرم‌انگاری سقط جنین خود به خودی
وی در پاسخ به این سوال كه در صورت سقط خود به خودی جنین فرایند جرم‌انگاری چگونه انجام می‌شود؟، توضیح داد: در این شرایط دیگر پزشك یا شخص دیگری مسئول نیست. در دستورالعمل جدید انجام اعمال تهاجمی مانند آمینوسنتز ممنوع است مگر اینكه در فرایند ارجاع مادر باردار با تشخیص پزشكی قانونی این عمل انجام شود كه اگر به دلیل عوارض آمینوسنتز (كه كمتر از یك درصد ممكن است منجر به سقط شود) جنین از بین برود، این اتفاق هم با رضایت والدین و تشخیص پزشكی قانونی بوده است.
وی افزود: در فرایند عادی اجازه آمینوسنتز وجود ندارد، لذا سقط القایی یا ناشی از عوارض انجام اعمال تهاجمی را متصور نیستیم. به طور كلی انجام غربالگری اختیاری است؛ یعنی هیچ پزشكی نمی‌تواند مادر را مجبور به انجام غربالگری كند؛ در صورت درخواست والدین كلیه فرایند به آنها توضیح داده می‌شود و اگر شامل مواردی باشند كه غربالگری برایشان لازم است، فرم رضایت‌نامه‌ای وجود دارد كه باید آن را امضا كنند و بعد پزشك متخصص كار را آغاز می‌كند.
او تاكید كرد: در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت كلید واژه‌ای داریم به نام «حق حیات جنین» و این یعنی وقتی نطفه شكل می‌گیرد، نباید شیء پنداری صورت گیرد كه فكر كنیم اختیار آن با پدر یا مادر است. هیچ كجای دنیا در ادیان هم به این صورت نیست و سقط جنین به صورت عمدی كاری ناپسند است. در كشور ما كه مسلمان هم هستیم بعد از شكل‌گیری نطفه ولو جنین زیر 4 ماه باشد باز هم سقط حرام است.
او به ابعاد قانونی این موضوع اشاره كرد و افزود: در قانون جدید مباشرت یا معاونت در سقط جنین، جرم‌انگاری می‌شود و برای فرد خاطی جرایم سنگین در نظر گرفته می‌شود؛ از جمله اینكه اگر فردی كه در سقط دست داشته جزو گروه پزشكی باشد، پروانه پزشكی‌اش حتی با یكبار سقط جنین عمدی، باطل می‌شود.
قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در ابتدای راه
او با اشاره به اینكه پس از تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت گام‌های متنوعی تعریف شد تا به سمت هدف خود برویم، بیان كرد: گام اول اصلاح آیین‌نامه‌های قبلی و ابلاغ دستورالعمل جدید بوده است. گام دوم ثبت فرایند در سامانه الكترونیك یكپارچه است و بعد هم پوشش نظام بیمه‌ای است كه مرحله به مرحله در حال اجرا است.
جباری با تاكید بر اینكه هنوز در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در ابتدای راه هستیم، اظهار كرد: اگر قانون در تمام ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... به درستی وظایفش را اجرا كند و فرهنگسازی در بخش عمومی و بهداشتی به درستی اجرا شود، حتما به هدف اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت كه در نهایت جلوگیری از سالخوردگی جمعیت است، خواهیم رسید. فعلا نمی‌توان قضاوت دقیقی كرد اما این مهم محقق خواهد شد.
وی درباره توجه قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به موضوعات درمان ناباروری، گفت: تشخیص و شناسایی به هنگام مشكل ناباروری اهمیت بالایی دارد كه از درمان هم مهم‌تر است. در این مورد حتی افراد نوجوان و مجرد هم باید به درستی آموزش داده شوند تا با اصلاح سبك زندگی دچار مشكل ناباروری نشوند. از طرفی پس از ازدواج نیز باید با تشخیص به موقع بیماری احتمالی، زمان طلایی درمان حفظ شود.
ایجاد مركز درمان ناباروری سطح دو در دانشگاه‌های علوم پزشكی
او با اشاره به اینكه عموما تمركز مراكز درمان ناباروری در كلانشهرها است، ادامه داد: قصد داریم در هر نقطه كه دانشگاه علوم پزشكی وجود دارد یك مركز سطح دو درمان ناباروری ایجاد كنیم كه دسترسی مردم آسان و ارزان شود. كمتر از 25 درصد زوجین نابارور نیازمند درمان تخصصی مانند آی وی اف هستند و بخش بیشتری از زوجین با درمان ساده‌تر، فرزندآوری خواهند داشت.
انتهای پیام
