معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: اكنون 43 گونه از جانوران مهره‌دار حیات وحش این استان در فهرست قرمز گونه‌های جانوری در رده‌بندی آی.یو.سی.ان، و در خطر تهدید انقراض قرار گرفته‌اند.
محمد عرفانی ضمن اشاره به اینكه 2 گونه از جانوران مهره‌دار شامل یوزپلنگ و خروس كولی اجتماعی به شدت در معرض خطر انقراض و در فهرست قرمز قرار دارند، اظهار كرد: همچنین براساس ارزیابی‌های آی.یو.سی.اِن (اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت) جانوران دیگری همچون پلنگ، اردك سرسفید، بالابان، كركس مصری، عقاب صحرایی، زردپره، سینه‌زرد، خفاش نعل اسبی، گربه پالاس، گربه شنی، پلنگ، كفتار، زرده‌بر، شاه روباه، آهو، كل و بز، اوریال، قوچ و میش در این لیست ثبت شده‌اند.
وی افزود: اردك بلوطی، هما، عقاب شاهی و سبزه‌قبا، كبوتر خاوری، خروس كولی معمولی، اردك سرحنایی، عقاب خالدار بازگ، زنگوله بال، گیلانشاه دم سیاه، تلیله بلوطی، گلاریول بال سیاه، توكای پهلو سرخ، پیپت صحرایی، صدفخوار و لاك‌پشت آسیایی نیز در فهرست قرمز خطر تهدید انقراض قرار گرفته‌اند.
عرفانی مطرح كرد: شكار غیرمجاز، خشكسالی، تخریب‌ها و چرای بی‌رویه دام، بیماری‌ها، كمبود آب در مناطق باعث تشدید و تهدید حیات وحش در استان است.
خراسان رضوی، زیستگاه 60 درصد گونه پرندگان كشور است
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: اكنون از 560 گونه پرنده در كشور، 335 گونه آن معادل 60 درصد در این استان زندگی میكنند.
وی در ادامه توضیح داد: استان خراسان رضوی به دلیل تنوع بالای زیست محیطی، زیستگاه گونه‌های مختلف جانوری قرار گرفته و از این حیث غنی است. درحال حاضر از 197 گونه پستاندار در ایران، 81 گونه آن معادل 45 درصد، از 232 گونه خزنده تعداد 68 گونه معادل 38 درصد و از 560 گونه پرنده، 335 گونه آن برابر با 60 درصد در این استان زندگی میكنند.
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با اشاره به اینكه از هفت گونه گربه‌سان ایران پنج گونه در خراسان رضوی زندگی میكنند، افزود: این گروه جانوری شامل پلنگ ایرانی، گربه جنگلی، گربه دشتی، گربه پالاس و سیاه‌گوش اورآسیا است.
عرفانی بیان كرد: خراسان رضوی زیستگاه گونه‌های مختلف جانوری است و همین امر سبب غنی شدن استان در حوزه محیط زیست شده است. گونه‌های شاخص حیات وحش شامل بز وحشی، قوچ، گوسفند وحشی، آهو، پلنگ، یوزپلنگ، گرگ، كفتار و انواع پرندگان از قبیل پرندگان شكاری، هوبره و كبك است.
وی تصریح كرد: زیستگاه پنج گونه جانوری شامل خفاش نعل اسبی بخارایی، خفاش گوش پیكانی، سنجاب ناخن دراز، قرقاول بال نقره‌ای و جرد زارودنی مختص خراسان رضوی است.
43 گونه از حیات وحش خراسان رضوی در خطر انقراض قرار دارند
سرشماری گونه‌های مختلف حیات وحش در خراسان رضوی
وی در بخشی دیگر خاطرنشان كرد: سرشماری متعدد از حیات وحش در سطح مناطق حفاظت شده استان با هدف جمع‌آوری اطلاعاتی از اندازه یا تراكم جمعیت وحوش یك نیاز اصلی به شمار می‌رود. با اینكار سیر صعودی یا نزولی جمعیت وحوش در منطقه محاسبه می‌شود. برای مدیریت مناطق چهارگانه و انجام برنامه‌ریزی دقیق نیاز به كسب اطلاعات ساماندهی شده از تعداد، تراكم و نحوه پراكنش وحوش در مناطق هدف است.
عرفانی افزود: سرشماری متعدد گونه‌های مختلف پستانداران و پرندگان در مناطق تحت مدیریت محیط زیست این استان با مشاركت محیط‌بانان و كارشناسان حیات وحش انجام می‌شود. سرشماری پاییزه پستانداران شاخص علفخوار شامل قوچ، میش اوریال، كل، بز وحشی و آهو در حال انجام است. سرشماری پرندگان شاخص مانند قرقاول، هوبره، پرندگان خشكی‌زی و آبزی براساس استانداردهای جهانی از 25 دی ماه آغاز و تا 10 بهمن ادامه دارد. این پرندگان در سطح دنیا در كنار آبگیرها سرشماری می‌شوند.
وی با استناد به سرشماری‌های انجام شده در میان گونه‌های پستانداران در سطح خراسان رضوی گفت: اكنون بالغ بر 20 هزار راس پستاندار در سطح استان داریم و در واقع از استان‌های شاخص در كشور به لحاظ تعداد و تنوع حیات وحش هستیم. بیش از 40 درصد مهره‌داران كشور در این استان زندگی میكنند.
خراسان رضوی پایلوت تعیین جنسیت و نوع گونه حیات وحش در كشور است
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی اظهار كرد: حضور بانك ژن در این سازمان به عنوان شاخص در شمال شرق كشور یك نقطه مثبت است. همچنین این نهاد برای اولین بار در كشور تعیین جنسیت و نوع گونه حیات وحش را به صورت پایلوت در سطح ملی انجام خواهد داد.
وی اعلام كرد: در حال حاضر از 11.5 میلیون هكتار در سطح استان 2.5 میلیون هكتار آن معادل 21 درصد سطح استان، مناطق تحت مدیریت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی است. این مناطق شامل پارك ملی، پناهگاه حیات وحش، اثر طبیعی ملی، مناطق حفاظت شده و مناطق شكار ممنوع است.
عرفانی بیان كرد: طبق استانداردهای جهانی، 17 درصد سطح سرزمین باید مناطق تحت مدیریت و حفاظت محیط زیست باشد. نكته بسیار مهم و مورد پیگیری این است كه ما نسبت به این استانداردها به عدد مورد قبول نرسیده‌ایم و اكنون 8.6 درصد مناطق چهارگانه را داریم. برای رسیدن به عدد مطلوب با پیگیری‌هایی كه از سمت استان در حال انجام است به دنبال آن هستیم مناطق شكار ممنوع را به پارك ملی حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش ارتقاء دهیم.
