ابلاغ دستورالعمل «تنقیح قوانین و مقررات قضایی»

ابلاغ دستورالعمل «تنقیح قوانین و مقررات قضایی»به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما‏ , متن دستورالعمل «تنقیح قوانین و مقررات قضایی» كه حجت الاسلام و المسلمین­ رئیسی آن را ابلاغ كرد به این شرح است:

در اجرای بند 15 سیاست‌های كلی نظام در خصوص امنیت قضایی ابلاغی 1381.07.28 مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات كشور مصوب 1389.03.25، بند "الف" ماده 38 قانون احكام دائمی برنامه‌های توسعه كشور مصوب 1395.11.10 و جزء "چ" ماده 113 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1395.12.14 مجلس شورای اسلامی و به منظور تسریع و نظام‌مند كردن تنقیح قوانین و مقررات در قوه قضاییه، " دستور العمل تنقیح قوانین و مقررات قضایی" به شرح مواد زیر است:

فصل نخست:
تشكیلات و وظایف

ماده 1- به منظور ارزیابی و تنقیح قوانین و مقررات قضایی، " اداره كل تنقیح قوانین و مقررات" در معاونت حقوقی قوه قضاییه كه از این پس اداره كل نامیده می‌شود تشكیل و عهده دار وظایف زیر است:

الف - آسیب شناسی و ارزیابی مستمر قوانین و مقررات موضوع این دستورالعمل و اقدام لازم در خصوص تنقیح آنها.

ب- تهیه درختواره قوانین و مقررات، تبیین تعداد و دامنه موضوعات (كدهای) تنقیحی و تعیین اصول، ضوابط و فنون ناظر بر تنقیح شكلی و ماهوی قوانین و مقررات و تدوین قانون جامع، ضمن همكاری مشترك با بخش‌های مرتبط در معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی و معاونت حقوقی ریاست جمهوری.

پ- تهیه ضوابط مربوط به تهیه و انتشار مجموعه قوانین و مقررات با هماهنگی بخش‌های مرتبط در قوای دیگر و روزنامه رسمی كشور.

ت- تهیه پیش نویس لوایح و مواد تنقیحی.

ث- شناسایی موارد نیازمند وضع قوانین و مقررات یا بازنگری آن و اعلام به مراجع مرتبط.

ج- تنقیح آیین نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و سایر مصوبات مربوط به قوه قضاییه.

چ- ارائه گزارش ادواری و موردی تنقیح قوانین و مقررات به معاون حقوقی قوه قضاییه.

ماده 2- تشكیلات اداره كل با پیشنهاد معاونت حقوقی و تأیید معاونت راهبردی تهیه می‌شود و به تصویب رئیس قوه قضاییه می‌رسد.

ماده 3- اداره كل مكلف است با نظارت و ارزیابی مستمر قوانین و مقررات قضایی، نسبت به تنقیح موارد زیر اقدام نماید:

الف – قوانین و مقررات مرتبط با جرایم و مجازات‌ها.

ب – قوانین و مقررات مربوط به آیین دادرسی مراجع قضایی.

پ – تمامی آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و سایر مصوبات مربوط به قوه قضاییه.

ت – سایر قوانین و مقررات كه در اجرای تفاهم نامه بین قوای سه گانه، قوه قضاییه عهده دار انجام آن می‌شود.

ماده 4- اداره كل می‌تواند به منظور دسترسی قضات و عموم جامعه به متن صحیح و منقح قوانین و مقررات معتبر و آرای وحدت رویه، نسبت به تهیه مجموعه‌های تنقیح شده موضوعی به صورت مكتوب یا الكترونیكی به همراه پیشینه تقنینی و اطلاعات مربوط به شناسنامه قانون، قوانین و مقررات مرتبط، آرای قضایی و نظرات تفسیری و مشورتی مرتبط با هر ماده و جدول تاریخی آرا و نظرات مشورتی اقدام كند.

ماده 5- به منظور بهره گیری از فناوری‌های نوین در امر تنقیح و كسب نظرات و پیشنهاد‌های صاحبنظران در این زمینه، مركز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه مكلف است با همكاری اداره كل نسبت به طراحی و راه اندازی سامانه الكترونیكی تنقیح اقدام كند.

فصل دوم
كمیسیون‌های تنقیح

ماده 6- جهت بهره گیری از نظرات كارشناسی، كمیسیون‌های تنقیح در محل اداره كل تشكیل می‌شود. تعداد كمیسیون‌ها و مهلت اقدام آن‌ها به تناسب میزان و نوع كار با پیشنهاد مدیركل و تصویب معاونت حقوقی قوه قضاییه می‌باشد.

تبصره – شیوه انتخاب اعضا، تركیب آنان، آیین كار، نحوه پرداخت حق الزحمه، همان است كه در آیین نامه كارگروه‌های مشورتی اداره كل حقوقی آمده است.

ماده 7- چنانچه در تهیه لوایح تنقیحی، در مواردی نیاز به همكاری قوای دیگر باشد، با ایجاد كمیسیون‌های مشترك، نسبت به تنقیح و تهیه پیش نویس لایحه مورد نیاز اقدام می‌شود.

ماده 8- دبیر هر كمیسیون از قضات یا كارشناسان مجرب اداره كل توسط مدیركل انتخاب می‌شود و انجام امور دبیرخانه‌ای هر كمیسیون از قبیل ارسال دعوت نامه و مستندات، تهیه صورت جلسات، ثبت و ضبط گزارش‌ها و مستندات و گزارش وضعیت حضور اعضا به مدیركل را بر عهده دارد.

ماده 9- در مواردی كه دستور كار كمیسیون‌های تنقیح قوانین و مقررات مرتبط با یكی از سازمان‌ها، مراكز یا واحد‌های قوه قضاییه باشد، نماینده آن دعوت می‌شود و با حق رأی در جلسات حضور می‌یابد.

ماده 10- اداره كل می‌تواند با تشخیص معاون حقوقی و با رعایت قوانین و مقررات مربوط، نسبت به تنقیح قوانین و مقررات از طریق انعقاد قرارداد با بخش خصوصی اقدام نماید.

فصل سوم:
فرایند تنقیح

ماده 11- تنقیح شامل گردآوری و پالایش قوانین و مقررات و پیشنهاد اصلاح آن‌ها به منظور رفع ابهام، اجمال، تعارض، تداخل، تكرار و تورم قوانین و مقررات می‌باشد، كه از طریق اقدامات زیر انجام می‌شود:

1-گردآوری، شامل:

الف – تفكیك و طبقه بندی موضوعی.

ب – شناسایی و تهیه منابع.

پ – استخراج و جمع آوری مطالب مرتبط

2- پالایش، شامل:

الف – درج شناسنامه قوانین و مقررات و هر ماده آنها.

ب – شناسایی قوانین و مقررات معتبر از غیر معتبر.

پ – شناسایی موارد ابهام، اجمال، تكرار، تعارض یا نقص

3- تهیه پیش نویس لوایح تنقیحی، شامل:

الف – مشخص كردن قوانین غیر معتبر و اعلام به معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی جهت اعلام نسخ صریح.

ب – تهیه پیش نویس لوایح تفسیری، الحاقی، اصلاحی و یا تمدید مدت قوانین

ماده 12- در تهیه پیش نویس لوایح و مقررات باید ضوابط تنقیحی مربوط به عنوان، موضوع، شیوه نگارش، تنظیم فصول، ترتیب مواد، تناسب مواد با عنوان و موضوع، تبیین قوانین و مقررات غیرمعتبر در ماده ناسخ و شیوه تهیه مقدمه توجیهی و شرح توجیهی مواد رعایت شود.

ماده 13- لوایح تنقیحی، پس از تأیید معاون حقوقی، به نظر رئیس قوه قضاییه می‌رسد تا در صورت موافقت، مراتب جهت طی مراحل قانونی به مجلس شورای اسلامی اعلام شود.

ماده 14- به منظور پالایش و تنقیح شكلی و ماهوی آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و سایر مصوبات مربوط به قوه قضاییه، اداره كل نسبت به انجام فرایند تنقیح، اقدام و معاون حقوقی پیشنهاد‌های اصلاحی را به رئیس قوه قضاییه یا دیگر مراجع تصویب كننده اعلام می‌كند.

فصل چهارم:
سایر مقررات

ماده 15- معاونت منابع انسانی قوه قضاییه، مكلف است نسبت به تأمین و آموزش نیروی انسانی مورد نیاز اداره كل اقدام كند.

ماده 16- هر سال طبق اعلام معاونت حقوقی قوه قضاییه، اعتبار لازم برای اجرای مفاد این آیین نامه، توسط معاونت راهبردی در بودجه سالانه قوه قضاییه پیش بینی می‌شود و در سر جمع اعتبارات معاونت حقوقی تخصیص می‌یابد.

ماده 17- این دستور العمل مشتمل بر 17 ماده و 1 تبصره در تاریخ 1398.07.08 به تصویب رئیس قوه قضاییه رسید و پس از ابلاغ لازم الاجرا است.