وزیر آموزش و پرورش با بیان اینكه دانش آموزان می توانند از شبكه شاد در دوره های آموزشی استفاده كنند ، گفت: آلودگی هوا مشكل مزمنی است كه باید با روش های سریع و پایدار حل شود.
به گزارش رادیو پیام از خبرگزاری صدا وسیما یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش ضمن تسلیت به مناسبت ایام شهادت سردار دل ها؛ شهید حاج قاسم سلیمانی كه یك مدرسه تربیتی را برای ما به ارمغان گذاشت در برنامه صف اول درباره ساماندهی معلمان تا كتاب‌های درسی و نقش اولیا و مربیان در مدارس به پاسخ داد.
سوال : این ایام موضوع روزمان كلاس‌های مجازی است كه به جهت آلودگی هوا برگزار میشود، چیز غریبی هم نیست به جهت این كه در دوره كرونا خیلی از مدارس تعطیل و به صورت مجازی برگزار می‌شد. پشت بند آن آلودگی هوا، انگار بناست هر یك بهانه‌ای وجود داشته باشد، كلاس‌ها مجازی شود كه این به هر حال دانش آموزان را، هم خانواده هایشان را، هم مدارس و معلمین را به دردسر می‌اندازد این مشكل را چطور میشود حل كرد
نوری: بی تعارف عرض كنم این مشكل؛ یك مشكل مزمنی است و من هم در هیأت دولت محضر رئیس جمهور عرض كردم، ایشان هم خوشبختانه دستور فرمودند سریع كمیته‌ای تشكیل شود با مسئولیت وزیر كشور و برای این امر سریع چاره اندیشی كنند. این سرعت تناسب آن طرحی كه برای این باشد و آن مراحل و زمان بندی كه دارد، منظورم این است كه در امروز و فردا باشد كه قطعاً نیست، اما ما خیلی ضرر كردیم ایام استیلای كرونا علیرغم این كه جهان تعطیل نبود ما تعطیل بودیم، خوشبختانه در این دولت ما انجام شد كه مدارس باز شوند و به جد پیگیری كنیم و صرف نظر از آثار بهداشتی این موضوع، دانش آموزان ما دچار تأخیر در یادگیری، بلوغ اجتماعی و سواد فرهنگی می‌شوند و لذا خواهش می‌كنیم این موضوع را زودتر حل كنند، چون بعضی از نارسایی‌هایی ما داریم مدارس مان دو نوبته هم هستند، خود این‌ها باعث می‌شوند كه زمان آموزش كوتاه شود و ما داریم الآن كوتاه است. این هم خود مزید بر علت خواهد شد و برنامه ریزی‌های آموزشی به هم می‌خورد. شما دیدید معلم عزیز فرمودند كه ما در آموزش مجازی اگر هم با همین امكاناتی كه این امكان؛ امكان خیلی خوبی است و من جا دارد تشكر كنم از كسانی كه كمك كردند این سامانه شاد راه افتاده، همین سامانه‌ای كه خیلی خوب است و خیلی جا‌ها این را ندارند، ولی همین سامانه كاركردش بیش از یك سوم در كل یعنی كارآمدی اش بیش از این نخواهد بود، از اول هم همین را در صف اول اعلام كردم. واقعاً آن برایند آموزشی و پرورشی كه انتظار داشته باشیم از این سامانه، به دلیل این كه این‌ها سامانه‌های مكمل هستند نه سامانه اصلی برای آموزش و یادگیری در دور‌های آموزش عمومی.
سوال: بناست اتفاقی، چون شما فرمودید كه آقای رئیس جمهور دستور دادند، ولی هم شما، هم ما و هم مردم می‌دانند كه معضل آلودگی كه یك معضل مزمن است و سال‌ها به آن دچاریم معضلی است كه با یك دستور و ظرف چند روز و چند ماه آینده حل شود. شما چه برنامه‌ای دارید؟
نوری: نه چند روزه حل نمی‌شود، اینجا دیگر ما خواهش می‌كنیم در جلسه هم خواهش كردم از آقای رئیس جمهور كه اگر امكان دارد مدارس را در آخرین مراكزی قرار دهید كه تعطیل میشود. منظور ما این است كه كارمندان می‌توانند دوركار باشند و در قانون هم داریم؛ در قانون مدیریت كلان كشور آمده، تا آن جایی كه آلودگی‌ها به سطح قابل تحمل برای دانش آموزان برسد، منتهی این چند روز خیلی در تهران حداقل ما شاهد بودیم آلودگی‌ها به حدی بود كه دانش آموزان نمی‌توانستند مدرسه بروند و ما هم، چون موظفیم به حفظ سلامت دانش آموزان باید رعایت كنیم، اما از كل جامعه؛ چه صاحبان صنعت، چه خود مردم، هر مقداری امكان دارد به گونه‌ای ما رفتار‌های ترافیكی مان باشد كه حتی المقدور از آلاینده‌ها بكاهیم تا دانش آموزان و بچه‌های ما بتوانند مدرسه بروند.
سوال: یعنی مردم چه كار باید كنند؟
نوری: الآن من می‌بینم در خیابان‌ها خودرو‌های تك سرنشین و بالأخره بخشی هم همین وسایل نقلیه هستند، بخشی كارخانه‌ها هستند، این‌ها را با روش‌های خیلی زود میشود این اقدامات را انجام داد تا برسیم به این كه این كاهش را داشته باشیم كه قابل تحمل باشد و دانش آموزان مجوز صادر شود در مدرسه باشند.
سوال: آلودگی همچنان ادامه دارد و شما برنامه مشخصی هم ندارید.
نوری: ابتدای عرضم داشتم كه این یك مسأله مزمنی است كه باید با روش‌های سریع و پایدار حل شود ان شاء الله.
سوال: الآن فرض را می‌گذاریم بر این كه آلودگی هست و در سطحی هم هست كه دانش آموزان به مخاطره می‌افتد سلامتی شان بنابراین نباید حضور پیدا كنند، روش همینی است كه اجرا میشود
نوری: از جهت آموزشی، ما شبكه ملی شاد را داریم كه دانش آموزان از آن استفاده می‌كنند.
سوال: در گزارش هم اشاره كردند خیلی راضی نیستند؟
نوری: بله، فرمودند، بعضی جا‌ها قطعی‌ها یا ضعیف شدن پهنای باندی كه وجود دارد ممكن است دانش آموزان محروم شوند. این بر می‌گردد به آن قسمتی كه افراد هستند یا مصرف كنندگان هستند، ولی شبكه ملی شاد مشكلی ندارد برای سرویس دهی به همكاران، دانش آموزان كه ما الآن از آن استفاده می‌كنیم، چون بار ترافیكی این شبكه به اندازه دوران كرونا نیست، چون بعضی شهر‌ها تعطیل اند لذا ما داشتیم در بعضی از روز‌ها 11 میلیون نفر را پاسخ داده. چون در نقاط شهری و شهر‌های بزرگ هستند معمولاً دسترسی به خدمات پهنای باند بیشتر است لذا این شبكه برای عزیزان مان پاسخ می‌دهد. من برایند این را عرض كردم از جهت تحصیلی كه آموزش مجازی این نتیجه را تقریباً میشود گفت در دنیا آمده، خود گزارشاتی كه دیدم بیش از یك سوم نخواهد بود.
سوال: الآن این گله مندی كه مردم دارند از شبكه شاد یا از زیرساخت‌هایی كه برای آموزش مجازی وجود دارد، این را شما رد می‌كنید؟
نوری: شما خودتان هم می‌توانید اصحاب رسانه در همان زمانی كه اصطلاحاً اوج مصرف است بروید مراجعه كنید، خود شبكه شاد مشكل ندارد، ممكن است ما در جایی قرار داریم یا مصرفی كه داریم در آن قسمت مشكل داشته باشد.
سوال: چند نفر و چه تعدادی در این رتبه بندی، رتبه بندی شان انجام شده؟ بالأخره 10 ماه از آن مصوبه می‌گذرد، چقدر پیش رفته، در چه مرحله‌ای است؟
نوری: حدود 809 هزار نفر از همكاران فرهنگی ما مزایای رتبه اول برای این عزیزان صادر شده و الآن هم دوستان من در حال بررسی سوابق هستند برای رتبه قطعی كه تعدادی اش صادر شده. من اینجا هم عرض كردم صدور رتبه در دانشگاه‌ها هم معمولاً من می‌گویم هر رتبه‌ای صد نفر ساعت وقت می‌برد، به شرط این كه همه اسباب و لوازمش هم فراهم باشد، در دانشگاه این طور است، اما در آموزش و پرورش دوستان من با سرعت بیشتری كار می‌كنند و از هر زمانی هم رتبه‌ها صادر شود، از آن زمانی كه فرد مشمول میشود مثلاً 1400/6/31 شامل عزیزان مان خواهد شد كه برابر آن سقف اعتباراتی كه در بودجه دیده شده و همتی كه وجود دارد به عزیزان مان پرداخت خواهد شد. برخی از افراد مثل كارمندان اداری كه مشمول بخشنامه 230 سال 1358 نمی‌شوند یعنی آموزشی نبودند، اما اداری بودند، این را قانون گذار مستثنی كرده لذا شامل آن‌ها نشده كه باید از روش‌های دیگری مثل فوق العاده ویژه استفاده كنیم یا روش‌های جایگزینی كه این نابرابری كه احساس میشود.
سوال: شما برای كاركنان اداری و سرایداران مدارس هم برنامه رتبه بندی دارید؟
نوری: برای خدمتگزاران، سرایداران، كلاً مشاغل خدماتی هم شامل شان نمی‌شود، چون گروه معلم، این گروه، بر اساس طرح طبقه بندی مشاغل شامل گروه معلمین میشود و یك اختلافی هم بود بین همكارانی كه موسوم شدند، تنوع این قدر زیاد شده ما خودمان باید این تنوع‌ها را یاد بگیریم از جهت اسمی و نوع‌ها زیاد شده؛ موسوم به مهرآفرینان بود كه ما قبلش برای این‌ها پرداخت كرده بودیم و یك مصوبه‌ای را از شورای اسلامی دادند، ابهامی در آن بود، یك توقفی در آن ایجاد شده كه الآن هم در مذاكرات هستیم كه این هم حل شود.
سوال: رتبه بندی معلمان یك مقداری كُند پیش می‌رود؟ درست است؟
نوری: به طور طبیعی كُند پیش می‌رود، ولی دوستان من در خبر‌های مختلف فرمودند كه ما این‌ها را داریم صادر می‌كنیم، به احتمال زیاد آن چه هدف گذاری كردند دوستانم به من گزارشی كه دادند در هیأت ممیزی اصلی كه وزارتخانه بودیم این را در دستور گذاشتند كه خیلی زودتر كار رتبه‌های همكاران فرهنگی ما تمام شود یعنی به آن طرف سال قطعاً نخواهد كشید.
سوال: در سند تحول رتبه بندی مدارس هم داشتیم كه الآن اجرا نشده، درست است؟
نوری: رتبه بندی مدارس یكی از اهدف سند تحول بنیادین است، بعد از رتبه بندی معلمان می‌آید. رتبه بندی معلمان برای ارتقای كیفیت نظام تعلیم و تربیت است، برای ارتقای صلاحیت و شایستگی‌های معلمین است و رقابت در نظام تعلیم و تربیت. رتبه بندی مدارس هم باید این گونه باشد كه دوستان من در پژوهشگاه مطالعات كاری را انجام دادند كه الگویی استخراج شده، این‌ها كار‌های تقریباً میشود گفت بعد از یك دوره مطالعه كه حدود شش ماه مطالعه است و تمام نظام‌های رتبه بندی در مدارس جهان هم مطالعه شده و مطالعات الگوبرداری را همكارانم داشتند به یك الگویی رسیدند كه این الگو باید بیاید در تضارب آرایی كه وجود دارد قرار بگیرد و ما بتوانیم استفاده كنیم از نظرات اندیشمندان و صاحبنظران، این الگو را یك الگوی به عنوان وفاق همه صاحبنظران تعلیم و تربیت كه البته بر سند تحول بنیادین است تبدیل و اجرایی كنیم. این الگو استخراج شده نسخه اولیه آن، اما نیاز است كه حتماً عزیزان نظر دهند و ان شاء الله برویم به سمت اجرایش.
سوال: برای كاركنان اداری كه اداری استخدام شدند و مشاغل خدماتی چه برنامه‌ای داید؟
نوری: آن‌ها را هم دوستانم پیگیری می‌كنند از طریق شورای حقوق و دستمزد و سازمان امور استخدامی كه از روش‌های دیگری كه برای ارتقای سطح معیشتی عزیزان است استفاده كنند.
سوال: بحث جذب معلمین و كمبودی كه آموزش و پرورش با آن مواجه است و شما هر سال از دانشگاه فرهنگیان دارید جذب می‌كنید، ولی همچنان این كمبود احساس میشود، این كمبود با فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان پر میشود؟
نوری: سال هاست، از ابتدا هم همین طور بوده، كمبود معلم از طریق اضافه تدریس همكاران شاغل و بازنشسته پر می‌شد. منتهی از سال 1383 به بعد بحث خرید خدمات مطرح شد، البته اول در هنرستان‌ها یواش یواش به بدنه آموزش و پرورش از سال 1388 ورود پیدا كرد خرید خدمات به عنوان آموزگار و دبیر در دوره‌های آن زمان راهنمایی و...، این باعث شد توجه مان را از روی دانشگاه فرهنگیان برداریم كه اصلی‌ترین كانال و مبادی ورودی معلم بود چرا؟ چون معلم در این دانشگاه‌های مأموریت گرا یك زمانی تربیت معلم بودند، بعد در سال 1390 تبدیل شدند به دانشگاه فرهنگیان از طریق همین تربیت معلم یا دانشگاه فرهنگیان باشد كه دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی هم داریم. این عدم توجه باعث شد كه فضا‌های این‌ها را هم از دست بدهیم و تغییری در فضا‌ها ایجاد نشود، كمبود فضا هم بود؛ و ما یك زمانی می‌بینیم كه ناترازی به این صورت به وجود بیاید كه حدود 35 هزار نفر بازنشسته داریم، 3400 ورودی داریم، این ناترازی را به وجود می‌آورد و این باعث شد همین طور خرید خدمات، نهضت و عزیزانی كه آن جا بودند جذب شوند به دلیل نیاز آموزش و پرورش. اما الآن یك تغییری ایجاد شد، به دلیل این كه ضرورت دارد از این دانشگاه جذب شود ما تقریباً در این مدت بنا را بر این گذاشتیم كه دانشگاه واقعی احیا شود، نه فقط در كمیت بلكه در كیفیت، نه در عده بلكه در عُده؛ هر دو. فضا‌هایی كه از دست داده بود، بخشی از فضا‌ها را برگرداندیم، چیزی بالغ بر 400 هزار مترمربع و دارد این كار انجام میشود و می‌خواهیم از این روش استفاده كنیم. از آن طرف هم میشود با روش‌های تلفیقی، تركیبی ما بتوانیم ظرفیت دانشگاه را بالا ببریم مثلاً از دانشجویان دانشگاه‌های برتر از سال دوم به بعد یعنی سوم و چهارم را بیایند این دانشگاه بخوانند، دو سال دوره این دانشگاه كم خواهد شد و ما می‌توانیم این دو سال را دوره تربیت معلمی بگذرانند به صورت شبانه روزی و این اقدام را انجام دهیم مثل همان دو سالی كه قبلاً تربیت معلم داشتیم، تربیت معلم‌ها دو ساله بود. برای مناطق روستایی و عشایری ما می‌توانیم از معلمین دو ساله تربیت شده ویژه همان جا استفاده كنیم كه این ظرفیت‌ها را اگر به كار ببندیم قطعاً ما می‌توانیم در یك دوره زمانی كوتاه این اقدام را به انجام برسانیم. البته در بین راه ما تعدادی داریم الآن مشغول هستند مثل خریدخدمات‌ها و نهضتی‌ها و برخی دیگر
سوال: سرباز معلم‌ها چطور؟
نوری: سرباز معلم، دوره سربازی اش را می‌گذراند یا طرح امین و یك تعدادی هم حق التدریس داریم مثلاً روی این‌ها هم بحث است، چون قانون، ممنوعیت بكارگیری شان را داشته، این‌ها را هم باید یك ساز و كاری برایش پیش بینی شود، آن‌هایی كه رشته هایشان مرتبط است، آن‌هایی كه از نظر سن، موفقیت در كار و بعد از آزمون و گزینش بتوانیم این‌ها را وارد چرخه آموزش و پرورش كنیم كه البته این نیاز به مصوبه دارد و برای كوتاه مدت اگر این اقدامات تركیبی را انجام دهیم قابل انجام است. در سفری كه آقای رئیس جمهور به وزارت آموزش و پرورش داشتند، برای جبران كمبود فضا پیشنهاد شد كه فضای مازاد دانشگاهی به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی داده شود كه ایشان هم موافقت فرمودند و به عنوان یك مصوبه این را داریم. ان شاء الله این را هم پیگیری می‌كنیم به نتیجه برسانیم، این فضا‌ها باز شود قطعاً ما می‌توانیم معلمین بیشتری را جذب كنیم در دانشگاه‌های فرهنگیان مان و كمبود معلم مان را جبران كنیم. ناترازی این نیروی انسانی یا كمبود نیروی انسانی ناشی از مواردی بود كه عزیزمان فرمودند یك تعداد بازنشسته‌های ما به دلیل آن دوره‌هایی كه ما استخدام داشتیم و الآن به آن سنین پایان خدمت رسیدند، یك تعداد منتظر بودند رتبه بندی اجرا شود از مزایایش استفاده كنند همچنین افزایش تعداد دانش آموز ما است و برخی مهاجرت‌ها هستند. مهاجرت‌ها باعث میشود روستا‌ها خالی شوند، تعداد دانش آموز آنجا كم شود، ما نمی‌توانیم پوشش ندهیم. چیزی حدود 300 مدرسه یا كلاس مدرسه یك نفره داریم. به خاطر این كه محروم نباشند از تحصیل، این‌ها را خدمات ارائه می‌كنیم و چیزی حدود پنج هزار مدرسه زیر پنج نفر داریم، خود این‌ها اعدادی هستند كه شما بهتر می‌دانید و این از افتخارات جمهوری اسلامی ایران است، لذا باعث میشود كه این تراكم‌ها اینجا زیاد شود. بچه من هم در مدرسه‌ای بالاتر از 35 نفر دولتی درس می‌خواند فكر كنم حدود 38 نفر باشند، دارد درس می‌خواند و ما می‌دانیم سخت است آموزگار برای 35، داریم بعضی جا‌ها 40 نفر هم هستند، سعی كردیم آن‌هایی كه بالاتر از 40 نفر بودند كاهش دهیم در جا‌هایی كه ظرفیت فضا داشتیم. اما در جا‌هایی كه امكان پذیر نبود ما موفق نشدیم.
سوال: جدای از كمبود معلم، كمبود فضای آموزشی را اشاره كردید، ولی كمبود تجهیزات و امكانات به ویژه در مناطق محروم هم بوده؟
نوری: خیلی مدت طولانی بوده، بالأخره سرانه‌ها كمتر بودند، امسال خوشبختانه بودجه ما از بودجه عمومی دولت معمولاً بالاتر از 10 درصد نبوده سال 1400؛ 9 و شش دهم درصد بود، ولی سال 1401؛ 13 و یك دهم درصد. البته افزایش حقوق از سه و 400 به 5 و 600 باعث شد بخشی كه برای كیفیت بخشی دیده شده بود برود به این قسمت. ما خوشحالیم حقوقشان افزایش پیدا كرد، اما بخشی از بودجه مان را به این عزیزان اختصاص دادیم، ولی با این وجود سرانه‌ها تقریباً در چند مرحله‌ای كه توزیع شده، سرانه‌های قابل توجهی بود، سرانه تجهیزات، سرانه‌های پرورشی، ورزشی، اقدامات خوبی انجام شد در وزارت آموزش و پرورش مثل طرح شهید سلیمانی كه دو هزار و 100 سالن ورزشی و زمین چمن مدرسه‌ای كه حدود هزار و 100 تای آن بهره برداری شد یا خرید تجهیزات برای مدارس به ویژه هنرستان‌ها چیزی حدود دو هزار میلیارد تومان، اما گستردگی كار به حدی زیاد است كه ما به این سرعت نمی‌رسیم و البته به دلیل این كه مانده مثلاً شما حساب كنید ما حدود هشت هزار مدرسه كانكسی داشتیم، ولی هدف گذاری كردیم آن‌هایی كه بالای 10 نفر هستند بیایند تا ابتدای سال تحصیلی جدید یعنی سال 1402 و 1403 این‌ها را وارد جریان و مدار كنیم تا دانش آموزان ما از امكانات بهتری برخوردار باشند. مدارس فرسوده ما زیاد هستند و در دولت عنایت خوبی شده ما چیزی حدود 115 میلیون دلار برای بافت‌های فرسوده به ما دادند كه 50 تای آن هنوز در بانك مركزی است كه ان شاء الله این را هم بگیریم صرف این پروژه‌ها خواهد شد، ولی حدود بیش از 34 هزار فضای فرسوده تخریبی داریم كه این هم جلسه اخیری كه با آقای رئیس جمهور داشتیم همین هفته خوشبختانه ایشان دستوری را فرمودند در كمیته اقتصادی دولت كه ان شاء الله به سران بیاید و بخشی از این مشكلات برطرف شود، چیزی حدود 700 میلیون دلار آن جا از محل تهاتر نفت موافقت شد اگر آن گردش خود را پیدا كند و اختصاص پیدا كند می‌تواند بخشی از این نارسایی‌ها را فراهم كند.
سوال: یك ضرب العجلی مشخص شده بود برای ادارات، سازمان‌ها كه تا یك زمان مشخصی باید خدمات و مجوز‌هایی كه صادر می‌كردند متصل شود به آن سامانه اصلی، در حال حاضر مهد‌های كودك این اتفاق برایشان نیفتاده یعنی كسی بخواهد مجوز مهد كودك بگیرد ظاهراً نمی‌تواند برود سامانه آموزش و پرورش و این خدمات را دریافت كند، چرا وصل نشده، علت تأخیرش چه بوده؟
نوری: ما در تمام بخش‌ها این كار را انجام دادیم جز دستگاه‌هایی كه... نمی‌دانم الآن مهد كودك‌ها یك گزارش بگیریم ببینیم هست یا نیست؟ ولی سامانه‌ای كه طراحی شده بود، آن چه گزارش كه به ما دادند، مراحل آزمایشی اش را می‌گذراند، جواب داده، من، چون یقین ندارم، شما فرمودید به شك افتادم حتماً این را، ولی آموزش و پرورش علیرغم این كه در اوضاع اقتصادی این چنینی نبود، ولی آن جایی كه داشت، مخصوصاً بحث امتحاناتش، بحث مدارس غیردولتی اش همه را انجام داد حتی سنجش دانش آموزان جزو كار‌هایی بوده كه انجام شده، هر موردی به ما برگشته این مورد هم ان شاء الله پیگیری می‌كنیم كه انجام شود.
سوال: راجع به تحول در كتب درسی می‌خواهیم صحبت كنیم و حذف مطالب غیرمفید كه جزو مطالبات رهبر معظم انقلاب هم بود و یك آماری منتشر شد كه میانگین معدل دانش آموزان ما 11 و نیم تا 12 مطرح شد كه تقریباً در همین عدد‌ها می‌چرخد، می‌گفتند یكی از دلایل آن این است كه، چون این كتاب‌های درسی ما نیاز‌های امروز دانش آموزان ما را برآورده نمی‌كند و عملاً به روز رسانی نشده یا اگر به روز رسانی شده مطابق با ذائقه نسل جدید امروز ما نیست، رغبتی نشان نمی‌دهند و عملاً نمرات خوبی هم شاید از این بابت دریافت نمی‌كنند، این را چقدر قبول دارید و قبول دارید كه اساساًَ خیلی آموزش و پرورش ما به ویژه در حوزه كتب درسی متناسب با این روزآمدی كه در دنیا اتفاق افتاده حركت نكرده؟
نوری: بعضی از موارد كه گفته میشود، كتاب‌های درسی زمانی كه نگارش می‌شوند، زمان خودشان خوب هستند، اول این كه ما وقتی هدف گذاری می‌كنیم، هدف گذاری باید برای آینده باشد یعنی آینده نگری شود آن كتاب‌ها نوشته شود. عموماَ ما حال را می‌بینیم كتاب‌ها را می‌نویسیم، چون بچه‌ها رو به آینده هستند، ما در حال زندگی می‌كنیم. به جهت این كه بعضی‌ها می‌گویند تخصص من، من می‌گویم سررشته ما همین برنامه درسی است، این یكی از آن ایرادهاست كه در هدف گذاری داریم و دوم در هدف گذاری؛ نیاز‌های دانش آموزان است كه دوستانم كار می‌كنند خود نیاز دانش آموزان را هم احصاء كنند و از زبان دانش آموز ما بدانیم خواسته او چیست. سوم این كه وقتی می‌رسیم به محتوا؛ محتوا فقط كتاب‌های درسی نیست یعنی بسته‌های یادگیری باید درست شوند. امروزه فضای مجازی كمك كرده از بسته‌های یادگیری بهتر استفاده كنیم، اما در كشور ما معمولاً این طور است كه برنامه درسی را معادل كتاب درسی می‌آوریم، چرا؟ چون در آخر این كتاب درسی است كه آزمون گرفته میشود. مسأله بعدی بحث روش تدریس است. داریم كتاب‌هایی كه خیلی خوب اند، اما من معلم ممكن است در فرایند یادگیری به دلیل این كه توانمند نشدم نتوانم به آن اهداف درسی كه در آن درس یا در آن درس‌های كتاب وجود دارد برسم و نهایتاً ارزشیابی از این كتاب است كه این ارزشیابی‌های ما به جای این كه مرحله‌ای از یادگیری باشند عموماً مرحله‌ای از مچ گیری هستند. چون اگر ارزشیابی حتی رأی قاضی منجر به تربیت فرد نشود یا ارتقای فرد نشود می‌گویند این رأی؛ رأی مردودی است، این آزمون؛ آزمون مردودی است. ما هنوز به این مراحل نرسیدیم. دوستان من طرح واره‌ای را دارند كه در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ما به این می‌رسیم. این خیلی مهم است، این همان جان تحول است. تحول همین برنامه درسی است كه در درونش این اتفاقات خواهد افتاد، آن جا زمان، مكان، گروه بندی، همه این چیز‌ها وجود دارد در قسمت روش اش. این چهار عنصر برنامه درسی را عرض كردم، بر اساس آن اهدافی كه در سند تحول بنیادین ترسیم شده كه ما باید به ساحت‌های شش گانه این‌ها را برسانیم. این‌ها به این صورت است. در فرایند یادگیری این اتفاقات افتاده، پس شما انتظار نداشته باشید در ارزشیابی حتماً وقتی كتاب یا درس باب میل من و به روز نیست برای دانش آموز، مال قدیم است، علم غیب نافع در آن است یا مثلاً مطلب غیرمرتبط داخلش هست كه فرمودند الآن تعدادی از كتاب‌های درسی ما امسال تغییر پیدا كردند و ان شاء الله از سال بعد از این‌ها برای سال 1402 و 1403 هستند و بعد از این ما طرحواره را شروع كردیم كه تقریباً میشود گفت هشت وجه دارد و بخشی از آن‌ها انجام شدند، می‌رسیم به برنامه درسی مدرسه ای، چون اشتباهی كه اتفاق می‌افتد ما بیاییم سند را سند ستادی بنویسیم، سند تحول بنیادین را و تنزیل پیدا نكند به مدرسه ای. دوم؛ برنامه درسی را به میل ستاد بنویسیم، مدرسه‌ای نباشد، اگر این اتفاق بیفتد كه دوستان من مجدانه دنبال این هستند و متخصصین خوبی هم از جوانان بسیار خوب و صاحبنظران ارجمندی تشریف آوردند آن جا به نظر می‌آید اینجا به یكی از مهمترین مراحل یا قطعات منظومه تحول رسیدیم كه دارد كارش را دوستانم انجام می‌دهند و گزارش اش هم هست دوستانم انجام می‌دهند، احتمالا آماده باشد، خود آقای لطیفی تشریف بیاورند اینجا این طرح واره را در فرصت مناسب توضیح دهند.
سوال: تجربیات دیگر كشور‌ها هم مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
نوری: قطعاً، خود آقای دكتر لطیفی در مقاطعی از خود ایشان باید بپرسید كتاب‌های درسی بعضی كشور‌ها را هم نوشتند.
سوال: چون مثلاً در روش‌های آموزشی آن طور كه شنیده شده در برخی از كشور‌ها كه در حوزه آموزش توفیقاتی داشتند مثلاً گفته میشود چیزی به عنوان مشق شب دیگر وجود ندارد یا مهارت آموزی‌هایی كه در طول حضور دانش آموز در سر كلاس به او آموخته میشود عملاً باعث میشود كه او اندوخته‌هایی داشته باشد كه بعداً بتواند به كارش بیاید؟
نوری: درست است، آن‌ها مهارت پایه را یاد می‌دهند، این را هم عرض كنم؛ همه وقتی می‌گوییم مهارت همه شغل نظرشان می‌آید. مهارت تفكر مهم است، مهارت ارتباط خیلی مهم است. درست است؟ منظورمان از مهارت‌های غایی؛ این است. مهارت‌های به طور كل زندگی هست، كه این‌ها را بداند، سواد اقتصاد را به عنوان یك مهارت؛ مهارت اقتصادی را. این‌ها مهارت‌های پایه هستند. در مهارت‌های پایه به دلایل مختلفی كه عرض كردم 1- هدف 2- محتوا 3- روش 4- ارزشیابی. ما در این قسمت حقیقتاً ضعیف بودیم كه مردم هم اشاره كردند و باید این را در هر چهار عنصر تقویت كنیم. اگر تقویت نكنیم باز این مهارت‌ها می‌ماند، چون ما نگاه مان به كتاب درسی نگاهی بوده كه بیایند بخوانند، امتحان دهند، آن بحث حافظه محور، كنكور محور و بعد بروند آزمون دهند و بروند. اگر نگاهمان را برگردانیم به آن ارزشیابی كیفی با این توصیف البته با معیار‌های دقیق كه بشود به كمیت هم درآورد ما به نتیجه خواهیم رسید.
سوال:در حوزه زبان كه صحبت خواهیم كرد كه قرار بود پنج زبان در مدارس تدریس شود كه حق انتخاب داشته باشد یا نداشته باشد، كه عمدتاً روی عربی و انگلیسی بوده، روی همین انگلیسی و عربی اش هم فكر نمی‌كنم فارغ التحصیل آموزش و پرورش را كه هیچ كلاس اضافه تری نرفته یعنی صرفاً ممحز در آموزش و پرورش تحصیل كرده در پایان دیپلم از او بخواهید كه مثلاً در خواندن، نوشتن و صحبت كردن مسلط باشد، یعنی زبان یاد نمی‌گیرد؟
نوری: الآن زبان را ما می‌خوانیم زبان عربی و زبان انگلیسی یا دیگر زبان ها، به طور تجربی عرض می‌كنم و آن چه مشاهده میشود این طور بوده، اما نسل امروز نسلی هستند به دلیل ابتلا به وسایل نوین عموماً انگلیسی را می‌دانند. اما در خیلی از جا‌ها هم داریم كه همكاران عزیز ما با استفاده از روش‌های مهارت محوری دانش آموزان را با كار تیمی و با برنامه‌های دقیق‌تر آوردند در این میدان و دارند كار می‌كنند و خوب هم هست.
سوال: الآن زبان‌های دیگر هم در دستور كار است، ؟
نوری: مثلاً ما در كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان مان داریم زبان‌های مختلف. در مدارس الآن دوستانم شروع كردند كه زبان‌های دیگر را درس دهند؛ زبان آلمانی تا زبان‌های سختی مثل چینی، و كار انجام می‌دهند كه به عنوان اختیاری برای احتمالاً سال 1403 و 1404 شروع شود كه یك زبان اضافه كنیم یا زبانی را اضافه كنیم كه دانش آموزان بتوانند انتخاب كنند. تدوین این هم یك زمانی خواهد برد دوباره دچار همین نشویم.
سوال: وضع پیشگیری از بیماری‌ها به عنوان یك دغدغه در حوزه بهداشت و سلامت بنا هست كه در این تحولی كه اشاره كردید در كتب درسی مورد تمركز قرار بگیرد؟
نوری: ما دو مبحث داریم؛ ما همه را به صورت برنامه درسی می‌بینیم؛ یكی در كتاب درسی است، یكی در بیرون كتاب درسی است، ولی درون برنامه درسی، من خیلی تأكید می‌كنم، بیرون از كتاب درسی و درون برنامه درسی، ما همین همكاری كه با هلال احمر داریم، همكاری كه با وزارت بهداشت و درمان گرفته تا بیماری‌های دیگر داریم، این‌ها بیرون برنامه درسی هستند و بخشی درون برنامه درسی، مثلاً كتاب بهداشت ما در كنكور اخیراً ضریب دارد؛ این یكی از آن كار‌هایی كه هست. درون كتاب‌های ما اگر نگاه كنید از دوره ابتدایی مباحث بهداشتی برای دانش آموزان برای این كه سواد سلامتی این‌ها زیاد شود وجود دارد و اگر لازم باشد دوستانم یك تحلیل محتوای كمی یا كیفی انجام دهند كه چه تعداد واژه‌ها و واژه‌هایی كه خنثی هستند فعال هستند و واژه‌هایی كه غیرفعال هستند یا چه تصویر، چه سؤال، چه متن خدمتتان تقدیم كنیم، داریم این‌ها را، دوستان ما انجام دادند و به نظر می‌آید به اندازه كافی هست، اما این كه بگوییم یك دفعه ویروس كرونا می‌آید كه جدید است، كه بعضی‌ها می‌گویند در خود آنفلوآنزا، حالا باید دوستان نظر بدهند كه متخصص هستند بگویم این را باید انجام دهیم، این هم باید انجام شود. علاوه بر این در شبكه ملی دانش آموزان یا شبكه شاد ما یك بخشی را برای بهداشت داریم.
سوال: اردو‌های پیشرفت شما همچنان برگزار میشود؟ طرحی فكر كنم كه از اول امسال شروع شد، درست است؟
نوری: بله، با حضور آقای رئیس جمهور یك روزی را با دانش آموزان گذراندند در اردوگاه بین المللی شهید باهنر شروع شد و الآن اردو‌های پیشرفت و اردو‌های راهیان نور كه هم پیوند با اردو‌های پیشرفت در استان‌ها برگزار میشود، قبل از آن هم ما حدود دو میلیون نفر روز اردو در ایام تابستان داشتیم و این‌ها با رعایت مسائل ایمنی برگزار میشود، الآن هم كه امتحانات است بعد از امتحانات دوباره شروع خواهد شد كه امیدوارم داشته باشیم.
سوال: بحث جلسات انجمن‌های اولیا و مربیان كه آن هم به بركت كرونا و مجازی شدن كلاس‌ها به نظر می‌رسد یك مقداری دچار خدشه شده و آن طور كه باید و شاید برگزار نمی‌شود، امسال چه تعداد انجمن در مدارس برگزار شده و برای احیای مجددش چه برنامه‌ای دارید؟
نوری: حدود بیش از 70 درصد مدارس مان انجمن اولیا در آن‌ها تشكیل شده، آن هم مدارسی كه كوچك هستند نشده و الحمدلله انجمن خیلی خوب كمك می‌كنند منتهی همیشه تا می‌گوییم كمك ذهن ما می‌آید به این كه پاكتی بیاورند پولی دهند، خیلی خوب است، آن طور كمك هم می‌كنند جا دارد تشكر كنم هر زمان دیدند مدرسه نیاز دارد اولیا خودشان دست به كار شدند این كار را انجام دهند؛ و جا دارد تشكر كنم از اولیای محترم، این یك قسمت كار است، ولی وجود خود اولیای خانه در كنار اولیای مدرسه این تضاد بین الگو‌های تربیتی را از بین می‌برد و همه تحقیقات این را می‌گویند كه در جایی كه خانه و مدرسه یك الگوی تربیتی دارند، دانش آموزان حتماً به نتیجه مطلوبی كه مد نظر چه اولیای مدرسه، چه اولیای خانه هست می‌رسند.
