رئیس جمهوری منتخب مردم با انتشار مقاله‌ای با عنوان «پیام من به جهان جدید»، نگاه و رویكرد خود را به روابط با كشور‌های منطقه، آفریقا، چین، روسیه، اروپا و آمریكا تشریح كرد.
مسعود پزشكیان در بخشی از این مقاله تصریح كرده است كه در دولت خود قصد دارد سیاستی فرصت‌گرا را پیگیری كند كه با ایجاد «تعادل» در روابط با همه كشورها، منطبق با منافع ملی، توسعه اقتصادی و نیاز‌های صلح و امنیت منطقه و جهان باشد و در این راستا، از تلاش‌های صادقانه برای كاهش تنش‌ها استقبال می‌كنیم و با صداقت به صداقت پاسخ خواهیم داد.
متن كامل مقاله رئیس جمهوری منتخب مردم كه در نشریه تهران تایمز انتشار یافته، بدین شرح است:
پیام من به جهان جدید
در بحبوحه جنگ و ناآرامی‌های منطقه، با برگزاری انتخاباتی رقابتی، مسالمت‌آمیز و منظم، نظام سیاسی ایران ثبات خود را به نمایش گذاشت و بر ادعا‌های برخی از «كارشناسان ایران» در برخی دولت‌ها خط بطلان كشید. ثبات سیاسی و شیوه افتخارآمیز برگزاری انتخابات، نشانگر تدبیر رهبر معظم انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای، و تعهد مردم ایران به انتقال دموكراتیك قدرت حتی در شرایط دشوار است.
من با برنامه‌ای كه بر «إصلاحات»، «تقویت وحدت ملی» و «تعامل سازنده با جهان» تأكید داشت وارد كارزار انتخابات شدم و در نهایت موفق شدم اعتماد هموطنانم را، حتی زنان و مردان جوانی كه از وضعیت كلی كشور ناراضی بودند، در پای صندوق‌های رأی جلب نمایم.
این اعتماد برای من بسیار ارزشمند است و مصمم هستم با ایجاد اجماع، هم در داخل كشور و هم در سطح بین‌المللی، وعده‌هایی را كه در دوران تبلیغات انتخاباتی به مردم كشورم داده‌ام، محقق سازم.
در آغاز، می‌خواهم تأكید كنم كه دولت من حفظ عزت ملی و شأن بین‌المللی ایران در هر شرایط را سرلوحه كار خود قرار خواهد داد. سیاست خارجی ایران بر پایه اصول «عزت، حكمت و مصلحت» استوار است و طراحی و اجرای آن نیز برعهده رئیس‌جمهور و دولت گذاشته شده است. من قصد دارم تمامی اختیارات اعطا شده به این مقام را به كار بگیرم تا این هدف كلان را پیگیری نمایم.
با این رویكرد، دولت من قصد دارد سیاستی فرصت‌گرا را پیگیری كند كه با ایجاد «تعادل» در روابط با همهٔ كشورها، منطبق با منافع ملی، توسعه اقتصادی و نیاز‌های صلح و امنیت منطقه و جهان باشد. در این راستا، از تلاش‌های صادقانه برای كاهش تنش‌ها استقبال می‌كنیم و با صداقت به صداقت پاسخ خواهیم داد.
در دولت من، تحكیم روابط با همسایگان در اولویت قرار خواهد داشت. ما پیگیر تشكیل یك «منطقه قوی» خواهیم بود، نه مناسباتی كه در آن یك كشور به تنهایی به دنبال استیلا و تسلط بر دیگران باشد. من قویاً اعتقاد دارم كه كشور‌های همسایه و برادر نباید منابع ارزشمند خود را در جهت رقابت‌های فرسایشی، مسابقه تسلیحاتی و محدودسازی بی‌مورد یكدیگر هدر دهند. به جای آن، هدف ما باید ایجاد محیطی باشد كه در آن منابع همگان برای پیشرفت و توسعه منطقه، به نفع همه، اختصاص یابد.
ما به همكاری با تركیه، عربستان سعودی، عمان، عراق، بحرین، قطر، كویت، امارات متحده عربی و سازمان‌های منطقه‌ای به منظورتعمیق روابط اقتصادی، تقویت روابط تجاری، ارتقاء سرمایه‌گذاری‌های مشترك، مقابله با چالش‌های مشترك و حركت به سوی ایجاد چارچوب منطقه‌ای برای گفتگو، اعتمادسازی و توسعه مبادرت خواهیم كرد.
منطقه ما دیربازی است از جنگ، تنش‌های فرقه‌ای، تروریسم و افراط‌گرایی، قاچاق مواد مخدر، كمبود آب، بحران پناهندگان، تخریب محیط‌زیست و مداخلات خارجی رنج می‌برد. حالا وقت آن فرارسیده كه با هم به این چالش‌های مشترك برای آینده بهتر نسل‌های بعدی رسیدگی نماییم. همكاری برای توسعه و شكوفایی منطقه‌ای اصل راهنمای سیاست خارجی ما خواهد بود.
به عنوان كشور‌هایی كه از منابع فراوان و سنت‌های مشتركِ برخاسته از تعالیم صلح‌آمیز اسلامی برخوردارند، باید متحد شویم و به جای منطق قدرت، به قدرت منطق تكیه كنیم. با بهره‌گیری از ظرفیت هنجارسازی خود، می‌توانیم از طریق ترویج صلح، ایجاد محیطی آرام برای توسعه پایدار، تقویت گفتگو و مقابله با اسلام‌هراسی نقش مهمی در نظم جهانی پسا قطبی ایفا نماییم. در این راستا، ایران به سهم خود آماده نقش‌آفرینی خواهد بود.
در سال 1979، پس از انقلاب، نظام نوظهور جمهوری اسلامی ایران روابط خود را با دو رژیم آپارتاید اسرائیل و آفریقای جنوبی، بر أساس موازین حقوق بین‌الملل و أصول پایه‌ای حقوق بشر، قطع نمود. تا به امروز، اسرائیل همچنان یك رژیم آپارتاید است كه «نسل‌كشی» را نیز به كارنامه تیره خود - كه شامال اِشغال، جنایات جنگی، پاكسازی قومی، شهرك‌سازی، برخورداری از سلاح‌های هسته‌ای، ضمیمه غیرقانونی سرزمین‌های دیگران و تهاجم به همسایگانش بوده – اضافه كرده است.
به عنوان اولین اقدام، دولت من از كشور‌های عرب همسایه درخوا ست همكاری خواهد كرد تا با استفاده از تمامی اهرم‌های سیاسی و دیپلماتیك استقرار آتش‌بس و متوقف كردن كشتار مردم غزه را در اولویت قرار دهند تا از گسترش دامنه جنگ جلوگیری شود. سپس باید با جدیت تلاش كنیم تا به اشغال طولانی‌مدتی كه زندگی چهار نسل از فلسطینیان را ویران كرده است، پایان دهیم. در این راستا، تاكید می‌كنم دولت‌ها بر اساس «كنوانسیون نسل‌كشی 1948» موظف به اتخاذ اقدامات لازم برای جلوگیری از نسل‌كشی هستند و نه پاداش دادن به نسل‌كشی از طریق عادی‌سازی روابط به مجرمان!
امروزه به نظر می‌رسد كه بسیاری از جوانان در كشور‌های غربی به حقانیت مواضع دیرپای ما در قبال رژیم اسرائیل پی برده باشند. می‌خواهم از این فرصت استفاده كنم و به این نسل شجاع بگویم كه اتهامات یهودی‌ستیزی علیه ایران به دلیل موضع اصولی‌اش در مسئله فلسطین، نه تنها كاملاً غلط است، بلكه به فرهنگ، باور‌ها و ارزش‌های اساسی ما توهین می‌كند. مطمئن باشید كه این اتهامات به اندازه اتهامات ناعادلانه یهودی‌ستیزی كه هنگام اعتراض در دانشگاه‌ها برای دفاع از حق حیات فلسطینی‌ها به شما وارد می‌شود، بی اساس است.
چین و روسیه همواره در روز‌های سخت دوست و پشتیبان ما بوده‌اند. ما این دوستی را بسیار ارزشمند می‌دانیم.
نقشهٔ راه 25 ساله ایران و چین یك گام مهم در جهت ایجاد یك «شراكت جامع راهبردی» سودمند برای هر دو كشور بود؛ و ما تمایل داریم در آستانه ورود به نظم جدید جهانی، همكاری‌های گسترده‌تری در این مسیر با پكن برقرار سازیم. در سال 2023، دولت چین نقش مهمی در تسهیل عادی‌سازی روابط ما با عربستان سعودی ایفا كرد و از این طریق دیدگاه سازنده و رویكرد آینده‌نگرانه خود را در امور بین‌المللی به نمایش گذاشت.
روسیه یك هم‌پیمان راهبردی ارزشمند و همسایه ایران است و دولت من متعهد است كه به گسترش و تقویت همكاری‌هایمان پایبند بماند. ما برای مردم روسیه و اوكراین آرزوی صلح داریم و دولت من آماده حمایت فعالانه از ابتكارات دیپلماتیك در جهت دستیابی به این هدف خواهد بود. دولت من همكاری‌های دوجانبه و چندجانبه با روسیه را - به ویژه در چارچوب‌هایی مانند بریكس، سازمان همكاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی یوراسیا - در اولویت قرار خواهد داد.
با علم به اینكه صحنه جهانی از الگو‌های سنتی فراتر رفته است، دولت من متعهد است كه روابط متقابل مفید خود را با بازیگران بین‌المللی نوظهور در جنوب جهان، به خصوص با كشور‌های آفریقایی، تقویت نماید. در این راستا، به دنبال ارتقاء همكاری‌ها و تقویب مناسبات‌مان خواهیم بود.
ایران با كشور‌های آمریكای لاتین روابط مستحكمی دارد و دولت من در جهت حفظ و تعمیق آن به منظور پیشبرد توسعه، گفتگو و همكاری در همه زمینه‌های اقدام خواهد كرد.
همكاری بین ایران و كشور‌های آمریكای لاتین از آنچه در حال حاضر برقرار است، به مراتب ظرفیت‌های بیشتری دارد و ما پیگیر تقویت پیوندهایمان خواهیم بود.
روابط ایران و اروپا فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. پس از خروج ایالات متحده از برجام (برنامه جامع اقدام مشترك) در ماه مه 2018، كشور‌های اروپایی یازده تعهد به ایران دادند تا توافق هسته‌ای را نجات داده و تأثیر تحریم‌های غیرقانونی و یكجانبه ایالات متحده بر اقتصاد ما را تعدیل نمایند. از جمله این تعهدات می‌توان به تضمین انجام مبادلات بانكی به‌صورت مؤثر، حفاظت مؤثر از شركت‌ها در برابر تحریم‌های ایالات متحده، و ترویج سرمایه‌گذاری در ایران نام بُرد. كشور‌های اروپایی تمام این تعهدات را نقض كرده‌اند، اما به طور نامعقولی انتظار دارند ایران به صورت یكجانبه به تمام تعهدات خود مطابق برجام عمل نماید.
با وجود این انحراف‌ها، من آماده برگزاری گفتگو‌های سازنده با كشور‌های اروپایی هستم تا با تلاش مشترك، روابطمان را بر پایه اصل برابری و احترام متقابل، به مسیر صحیح هدایت كنیم.
كشور‌های اروپایی باید دریابند كه مردم ایران مردمی با افتخار هستند و حقوق و شأن آنها را دیگر نمی‌توان نادیده گرفت. هرگاه قدرت‌های اروپایی به این واقعیت واقف شوند، تصور برساخته تفوق اخلاقی خود را كنار بگذارند و همچنین از بحران‌های ساختگی كه مدت‌هاست بر روابطمان سایه افكنده عبور نمایند، فرصت‌های بسیاری برای همكاری بین ایران و اروپا وجود خواهد داشت كه می‌توان مورد بررسی قرار داد.
فرصت‌های همكاری شامل همكاری‌های اقتصادی و فناورانه، امنیت انرژی، مسیر‌های ترانزیت، محیط‌زیست، همچنین مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر، بحران پناهندگان و سایر حوزه‌ها هستند كه همه اینها می‌توانند به نفع كشور‌های ما پیگیری شوند.
ایالات متحده آمریكا نیز باید به این درك رسیده باشد كه ایران هرگز به زورگویی پاسخ نداده و نخواهد داد. ما در سال 2015 با حسن‌نیت وارد برجام شدیم و به تمام تعهداتمان به‌طور كامل عمل كردیم. اما ایالات متحده – بخاطر نزاع‌ها و انتقام‌های مربوط به حوزه سیاست داخلی خود - به‌طور غیرقانونی از توافق خارج شد و با تحمیل تحریم‌های یكجانبه فراسرزمینی، به مردم ایران - به ویژه در دوران پاندمی كرونا - زیان‌ها، رنج‌ها و آسیب‌های بی شمار، و به اقتصاد ما صد‌ها میلیارد دلار خسارت وارد نمود.
ایالات متحده عامدانه تصمیم گرفت كه با راه‌اندازی جنگ اقتصادی علیه ایران، و همچنین با مبادرت به تروریسم دولتی از طریق ترور سردار قاسم سلیمانی - قهرمان نامی جهانی مبارزه با تروریسم كه به خاطر موفقیت‌هایش در نجات مردم منطقه از داعش و گروه‌های وحشی مشابه شناخته می‌شود – نزاع‌ها را تشدید نماید. امروز جهان شاهد تبعات زیان‌بار این تصمیم است.
ایالات متحده آمریكا و متحدان غربی‌اش، نه تنها یك فرصت تاریخی را برای كاهش و مدیریت تنش‌ها در منطقه و جهان از دست دادند، بلكه به طور جدی معاهده منع گسترش (NPT) را تضعیف نمودند چرا كه نشان دادند هزینه‌های پایبندی به اصول عدم اشاعه می‌تواند از فواید احتمالی آن بیش‌تر باشد.
به واقع، ایالات متحده و متحدان غربی‌اش از رژیم عدم گسترش سوءاستفاده كرده‌اند تا- برخلاف برآورد‌های دستگاه‌های اطلاعاتی خود - بحرانی برساخته در مورد برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران ایجاد نمایند و از آن برای اِعمال فشار مستمر بر مردم ما استفاده كنند. این در حالی كه هم‌زمان به حمایت فعالانه و بی دریغ از اسرائیل - یك رژیم آپارتایدی تجاوزگرا كه عضو پیمان ان. پی. تی نیست و به گواه همه شواهد دارنده سلاح هسته‌ای است – پرداختند.
می‌خواهم بار دیگر تأكید كنم كه دكترین دفاعی ایران شامل ساخت سلاح‌های هسته‌ای نیست و ایالات متحده را فرامی‌خوانم تا از سوءمحاسبات گذشته‌اش درس گرفته و سیاست جدیدی متناسب با آن اتخاذ نماید. تصمیم‌گیران در واشنگتن باید دریابند كه سیاستی كه مبنای آن قرار دادن كشور‌های منطقه در مقابل یكدیگر باشد، نه در گذشته موفق بوده و نه در آینده موفق خواهد شد. آنها باید حقیقت ایران را بپذیرند و از تشدید تنش‌های موجود پرهیز نمایند.
مردم ایران به من یك مأموریت قوی داده‌اند تا با جدیت پیگیر تعامل سازنده در صحنه بین‌المللی - در حین پافشاری بر حقوق، عزت و نقش مستحق‌مان در منطقه و جهان - باشم. من از همه كسانی كه مایل به پیوستن به این تلاش تاریخی هستند، دعوت به همكاری می‌نمایم.
