با برچیده شدن بساط برگزاری كنسرت‌های موسیقی در اثر بحران كرونا، پول حاصل از بلیت‌فروشی كه بخش عمده درآمد برخی از هنرمندان را تشكیل می‌داد نیز قطع شد.
قطع منبع اصلی درآمد اهالی موسیقی در روزگار كرونا
با برچیده شدن بساط برگزاری كنسرت‌های موسیقی در اثر بحران كرونا، پول حاصل از بلیت‌فروشی كه بخش عمده درآمد برخی از هنرمندان را تشكیل می‌داد نیز قطع شد.
همه‌گیری ویروس كرونا تجارت موسیقی زنده را تعطیل كرده است. برگزاركنندگان كنسرت، سالن‌ها، نوازندگان و خوانندگان در سراسر جهان بیش از 50 هزار اجرا را به تعویق انداخته و یا لغو كرده‌اند. براساس تخمین‌های مجله پل استار، اگر در نیمه دوم سال جاری میلادی خبری از اجراهای زنده نباشد، دستكم 2.8 میلیارد دلار درآمد حاصل از فروش بلیت برای همیشه از دست خواهد رفت. به گزارش این مجله تجاری، اگر تا پاییز هیچ اجرای زنده‌ای انجام نشود، ضرر حاصل از حذف درآمد فروش بلیط، به راحتی از مرز 5 میلیارد دلار عبور خواهد كرد. و این در حالی است كه اریك گارستی شهردار لس آنجلس از احتمال لغو تمامی رویدادهای بزرگ تا سال 2021 در این شهر خبر داده است.
نقش پررنگ كنسرت‌های موسیقی
در طول قرن‌های گذشته، سالن‌های كنسرت صحنه‌ای را برای هنرمندان فراهم كرده‌اند تا صدای خود را محك بزنند و ارتباط عمیق‌تری با مخاطبانشان برقرار كنند. از دید تجاری نیز در دو دهه‌ای كه از ایجاد وبسایت اشتراك گذاری فایل نپستر می‌گذرد، اهمیت موسیقی زنده برای هنرمندان دو چندان شده است. انقلاب اینترنتی اشتراك گذاری فایلهای دیجیتال با تولد نرم افزار محبوب و معروف نپستر در سال 1999 شكل گرفت. به رغم آنكه پیش از نپستر نیز برخی شركتها امكانات اشتراك گذاری فایل را در سطحی محدودتر ارائه كرده بودند، اما طراحی بی نظیر در كنار كارایی عالی، سرعت بالا و سهولت استفاده از آن سبب شهرت و محبوبیت سریع این وبسایت شد به طوری كه این شركت به سرعت توانست توجه كاربران و حتی سرمایه گذاران بسیاری را به سوی خود جلب كند. نپستر به علت ایجاد دسترسی رایگان میلیونها كاربر در نقاط مختلف جهان به فایلهای موسیقی، به سرعت مورد انتقاد شركتهای پخش و ضبط موسیقی بویژه در كشور آمریكا قرار گرفت و به پایمال كردن حق مالكیت معنوی (كپی رایت) ناشران موسیقی در جهان متهم شد. فعالیت این وبسایت در پی شكایات پی درپی شركتهای پخش و ضبط موسیقی سرانجام به رأی دادگاه متوقف شد اما شركتهای دیگر فعال در زمینه اشتراك گذاری فایل، راه آن را ادامه دادند. همین كه مخاطبان به جای خریدن آلبوم‌ها به دانلود رایگان آن‌ها روی آوردند، آمار فروش بیش از 50٪ كاهش یافت. این روزها با افزایش روزافزون تعداد افرادی كه برای استفاده از سرویس‌هایی چون اسپاتیفای یا اپل موزیك حق عضویت ماهانه می‌پردازند كاهش در آمار فروش تا حدودی جبران شده است اما هنرمندانی كه موفق نشدند با فروش ترانه و آهنگ زندگی را بچرخانند، تمركز خود را به روی درآمد حاصل از فروش بلیت‌های كنسرت گذاشته‌اند.
بالا گرفتن بحران كرونا همه‌چیز را به حال تعلیق در آورد. كمپانی Live Nation Entertainment، بزرگترین برگزاركننده كنسرت در جهان، در سال جاری شاهد به نصف رسیدن ارزش سهام خود بود كه به معنای ضرر 7 میلیارد دلاری است. بی‌شمار كافه، كلوپ و بلیط فروشی مستقر در سالن‌های كنسرت كه در معرض خطر ورشكستگی هستند، به تعدیل نیرو روی آورده‌اند. هزاران تكنسین صدا و راننده از كار بیكار شده‌اند. هیچ كس به اندازه هنرمندانی كه بیشترین بلیت‌ها را می‌فروختند، پول از دست نداده است. میچ گلتزیر مدیرعامل انجمن صنعت ضبط آمریكا می‌گوید: شرایط بسیار سختی است. اگر این وضع تا فصل كنسرت‌ها ادامه پیدا كند، نمی‌دانم مردم چه كار خواهند كرد.
آیا اجرای آنلاین دردی از هنرمندان دوا می‌كند؟
در این آشفته بازار، بسیاری از هنرمندان عرصه موسیقی به اجراهای آنلاین روی آورده‌اند. اما رت میلر (Rhett Miller) خواننده آمریكایی كه 90 درصد از درآمد خود را از راه برگزارهای تورهای موسیقی كسب می‌كند، معتقد است كه اجراهای آنلاین نمی‌توانند جایگزینی كامل برای اجراهای زنده باشند. این خواننده سبك كانتری راك قراربود ماه مارس در ایالات پنسیلوانیا و كلرادو كنسرت برگزار كند و در ماه آوریل اجراهای خود را جنوب شرقی آمریكا پی بگیرد اما كرونا تمامی معادلات را بهم ریخت. با این حال میلر با برگزاری چهار روز در هفته اجراهای آنلاین از دفتر كارش توانسته تا به همان اندازه كه قرار بود در بخش دوم تورش درآمد كسب كند، پول درآورد. وی در این باره می‌گوید: این كه بتوانیم این اجراها را برگزار كنیم به معنی واقعی كلمه نجات بخش بوده است.
میلر جزء آن دسته از اهالی حرفه‌ای دنیای موسیقی است كه به محك قدرت اجرای آنلاین در جبران خسارتی كه به آن‌ها وارد شده روی آورده‌اند. به ازای هر ستاره موسیقی پاپی چون جان لجند و كریس مارتین كه برای جمع‌آوری پول برای خیریه به طور رایگان در اینستاگرام اجرا می‌كند، صدها هنرمند وجود دارند كه نمی توانند بدون درآمد حاصل از برگزاری كنسرت، از پس هزینه‌های زندگی برآیند.
سرنوشت كنسرت‌ها در ایران
در ایران نیز شرایط مشابهی وجود دارد. تمام كنسرت‌های موسیقی در ایران از اسفندماه و با تشدید بحران شیوع كرونا در كشور، لغو شدند و تداوم این وضعیت به نظر مراجع ذی‌صلاح منوط شده است. در جدیدترین تحولات، ظهر روز شنبه نشستی با حضور مدیر كل دفتر موسیقی، مدیر عامل خانه موسیقی، رییس مجمع صنفی تولیدكنندگان آثار شنیداری و نمایندگان سالن‌های برگزاركننده كنسرت با هدف هم‌اندیشی درباره تمهید مقدمات و شرایط ضروری برای برگزاری كنسرت، پس از بازگشایی سالن‌ها، در دفتر موسیقی برگزار شد. در پایان این جلسه مقرر شد نمایندگان سالن‌ها پیشنهادها و شرایط خود را برای برگزاری كنسرت پس از بازگشایی سالن‌ها و اقداماتی را كه از نظر بهداشتی برای سلامت افراد متعهد می‌شوند، ارائه كنند تا در جلسات آینده در این مورد تصمیم‌گیری شود.
