پایان اجلاس جی 20 در رم و افتتاح نشست COP26 در گلاسكو. فعالان اقلیمی از نتایج نشست قدرتهایی كه عامل انتشار 80 درصد گازهای گلخانهای هستند، ابراز سرخوردگی كردند. دبیركل سازمان ملل از «امیدهای برآورده نشده» سخن گفت.
به گزارش رادیو پیام: اجلاس كشورهای گروه 20 در رم با صدور بیانیهای در حمایت از توافق اقلیمی پاریس و تاكید بر محدود كردن گرمایش زمین به 1.5درجه به كار خود پایان داد. در حالی كه صدراعظم آلمان و نخست وزیر ایتالیا، از نتایج نشست و دستاوردهای آن ابراز رضایت كردهاند، گروههای حافظ اقلیم و دبیركل سازمان ملل، از مفاد بیانیه و تعهدات مبهم، اظهار سرخوردگی كردهاند.
در بیانیه پایانی گروه20، اعضا متعهد شدهاند كه بودجه نیروگاههای زغال سنگی آلاینده در خارج از مرزهای خود را از سال 2022 قطع كنند و به هدف كاهش گازهای گلخانهای و محدود كردن گرمای زمین به 1.5 درجه پایبند بمانند. انتقاد فعالان محیط زیست متوجه كلی بودن تعهدات و مسئولیتهاست. تعیین سقف زمانی 2050 برای توقف كامل تولید دیاكسید كربن، نادیده گرفته شده و زمان نهایی، به صورتی مبهم «اواسط قرن» عنوان شده است.
فعالان اقلیمی میگویند، اقتصادهای نوظهور و كشورهای پیشتاز در سوختهای فسیلی، وظیفه خاصی در اجلاس برای حفاظت از آب و هوا تعیین نكردهاند و این در حالی است كه كشورهای عضو گروه 20 عامل انتشار 80 درصد از گازهای گلخانهای جهان است.
ماریو دراگی، نخستوزیر ایتالیا و میزبان گروه 20 در سخنرانی پایانی خود گفت به توافق اقلیمی نشست افتخار میكند. آنگلا مركل، صدراعظم آلمان نیز نتیجه را «بسیار خوب» خواند. اما سازمان «گرین پیس» بیانیه را ناكافی و «فاقد اراده و چشمانداز» دانست. تشكیلات «شهروند جهانی» نیز گفت كه گروه 20 به جای راهكارها و رهنمودهای ملموس در باره «اقدامات جسته گریخته» توافق كرده است.
آنتونیو گوترش، دبیركل سازمان ملل گفت: «گروه 20 هیچ پاسخی به امیدواریها نداد و مسائل مبرم بلاتكیف ماندند.» تشكل زیست محیطی Germanwatch اما در استقبال نسبی از بیانیه، توافق اعضا برای كاهش دیاكسید كربن را پیامی تشویق آمیز به كنفرانس گلاسكو دانست.
ناقوس خطر در گلاسكو
نشست COP26 روز یكشنبه 31 اكتبر با فراخوانهای فوری به كاهش سوختهای فسیلی شروع به كار كرد. الوك شارما، رئیس كنفرانس، آن را «آخرین امید دستیابی به هدف 1.5درجه» خوانده و پاتریشیا اسپینوزا، مدیر محیط زیست سازمان ملل، سیاست رایج در جهان را «سرمایهگذاری برای نابودی بشر» نامیده است.
در این میان، بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا از شركتكنندگان در نشست گلاسكو خواسته كه اهداف بلندپروازانهای برای كار خود در نظر بگیرند و گفته است: «شكست گلاسكو، شكست همه است.»
كنفرانس اقلیمی گلاسكو كار رسمی خود را از روز دوشنبه اول نوامبر آغاز میكند. انتظار میرود در این نشست، بیش از 120 رئیس و رهبر دولتی شركت كنند كه آنگلا مركل، صدراعظم آلمان در میان آنهاست. رهبران چین و روسیه كه از عاملان اصلی انتشار گازهای گلخانهای در دنیا هستند، در نشست غایب هستند.
موضوع اصلی COP26 اجرای ملموس توافقنامه اقلیمی پاریس در سال 2015 است. در آن سال، كشورها توافق كردند كه گرمایش زمین را در مقایسه با دوران پیشاصنعتی به كمتر از دو درجه كاهش دهند و در حالت ایده آل به1.5درجه. با این حال و بر اساس اطلاعات سازمان ملل، زمین در حال حاضر در مسیر گرمایشی 2.7 درجهای است كه بسیار خطرناك است.
كارشناسان تاكید میكنند كه هدف 1.5درجه تنها در صورتی محقق میشود كه انتشار گازهای گلخانهای تا پایان دهه 2020 به نصف كاهش یابد و حداكثر تا سال 2050 به صفر برسد.
در حالی كه تعدادی از كشورها، از جمله آلمان، سال 2050 را رسماً به عنوان هدف تعیین كردهاند، چین و روسیه بر حدنصاب 2060 تاكید دارند.
سازمان جهانی هواشناسی (WMO) در گزارش مقدماتی خود كه روز یكشنبه 31 اكتبر ارائه كرد، یادآور شده كه گرمایش جهانی با سرعت در حال پیشرفت است و هفت سال گذشته گرمترین سالهای ثبتشده بودهاند.
COP26 در میان تظاهرات فعالان اقلیمی افتتاح شده است. صدها نفر از جمله گرتا تونبرگ، كنشگر زیست محیطی سوئدی در گلاسكو به خیابانها آمدند. پاپ فرانسیس نیز در موعظه یكشنبه خود برای نشست گلاسكو آرزوی موفقیت كرد و به مومنان گفت: «دعا كنید فریاد زمین و فریاد فقرا شنیده شود.»