افزایش هفتگی تا 5 برابری موارد كرونا در كشور با اُمیكرون
یك اپیدمیولوژیست با تاكید بر لزوم ایجاد تیمهای واكنش سریع برای مقابله با كانونهای اُمیكرونی در كشور، گفت: مطمئنا طی دو تا چهار هفته آینده فراوانی بستری و مرگ ناشی از اُمیكرون در كشور افزایش مییابد. بنابراین باید حتما آمادگی كافی داشته باشیم.
دكتر حمید سوری در گفتوگو با ایسنا، درباره وضعیا اُمیكرون در كشور، گفت: از حدود دو ماه پیش بحث اُمیكرون جدی و نگرانیهایی در كشور ایجاد شد. نگرانی این بود كه سفرها و رفتوآمدهایی كه از اروپا، تركیه و... انجام میشود یا با سفرهایی كه به صورت ترانسفر از دبی و ... داشتیم، این ویروس وارد كشور شود. شاید در آن زمان كنترل مرزها میتوانست تاثیر بسیار جدی داشته باشد، اما انتظاراتی كه میرفت برآورده نشد و باتوجه به سرعت بالای انتشار اُمیكرون، در مدت كوتاهی موارد بیماری به صورت پراكنده در همه جای كشور شناسایی شد.
بروز نشانههای اُمیكرون از چند هفته قبل از آغاز پیك
سادهانگاری شد
وی افزود: در حال حاضر هم آغاز پیك ششم كرونا با اُمیكرون اعلام شده است، اما نشانههای ورود به پیك ششم از چند هفته قبل در برخی استانها كاملا مشهود بود و هشدارهای لازم هم داده شد، اما شاید مقداری سادهانگاری اتفاق افتاد.
سوری ادامه داد: وضعیت موجود، وضعیتی است كه بیماری با سویه اُمیكرون به سرعت در حال گسترش است؛ به طوری كه به صورت متوسط موارد ابتلا به صورت هفتگی سه تا پنج برابر میشوند. به عنوان مثال اگر فرض كنیم كه اكنون 100 مورد بیماری شناسایی شده، هفته آینده تعداد موارد 300 تا 500 و هفته بعدش بین 1000 تا 2500 مورد افزایش مییابد. بنابراین موارد بیماری به همین شكل به صورت تصاعدی و به سرعت بالا میرود. معنای این موضوع هم این است كه فشار زمان بر ما حاكم است؛ فشار زمان به این معنا است كه وقت زیادی ندارید كه برنامههای كنترلی را اجرا كنید و این موضوع مدیریت اپیدمی را دشوار میكند.
نیاز به "واكنش سریع" برای مقابله با پیك ششم
سوری با تاكید بر اینكه در شرایطی كه زمان چندانی برای برنامهریزی و اقدام وجود ندارد، نیاز به واكنش سریع است، گفت: نیاز به واكنش سریع هم در شناسایی بیماران و هم در شناسایی كانونهای آلودگی و خوشههایی كه از آلودگی ایجاد میشود و هم در كنترل موارد ابتلا، وجود دارد. در این زمینه طبیعتا باید سراغ برنامههای كوتاه مدت و زودبازده رویم.
وی گفت: در عین حال اولا دادههای مربوط به كرونا باید در اختیار متخصصین قرار گیرد تا به خوبی آن را تحلیل كنند. تحلیل با توصیف اطلاعات متفاوت بوده و به این معناست كه بتوانیم ماهیت اپیدمیولوژی واریانت را شناسایی كنیم و برای آن برنامهریزی كرده و به سرعت عمل كنیم. وظیفه تیمهای واكنش سریع هم همین اقدامات بود. متاسفانه طی چند ماه گذشته كه تیمهای واكنش سریع منحل شده است، جایگزین دیگری هم برایش در نظر گرفته نشده است كه نمیدانم چرا.
زمینگیر كردن "بتا" در خوزستان و "دلتا" در سیستان و بلوچستان با واكنش سریع
وزارت بهداشت فضا را برای مشاركت متخصصان باز كند
سوری ادامه داد: زمانیكه من مسئول تیم واكنش سریع بودم این اقدام را انجام میدادیم كه به محض اینكه كانون آلودگی دیده میشد، با تیمهای متخصص مربوطه به كانون آلودگی سفر كرده و سعی میكردیم به سرعت فضا را تحت كنترل قرار دهیم. به عنوان مثال در خوزستان برای واریانت بتا اقدام سریع انجام دادیم كه منجر به كاهش سرعت انتشار شد و خیلی عوارض بتا را در كشور ندیدیم. همچنین در زمینه دلتا علیرغم اینكه شدت و بیماریزاییاش بسیار بالا بود، اما آن را در سیستان و بلوچستان كاملا كنترل كردیم. در این مورد هم شرایط همینگونه است. تفاوت كشورها هم در همین است كه چگونه بتوانند بار ناشی از اپیدمی را كاهش دهند.
وی افزود: در عین حال بار هم فقط مربوط به مرگومیر نیست، بلكه بار اقتصادی، روانی، اجتماعی و... هم وجود دارد كه باید به حداقل برسد. برای رسیدن به این نتیجه هم اقدامات عمیق تخصصی نیاز است. فكر میكنم كه وزارت بهداشت باید در تحلیل اپیدمیولوژیك كرونا فضای بازتری را برای همكاری و مشاركت متخصصین قرار دهد. این فضا اكنون مقداری محدود و مسدود است. افرادی كه در این زمینه كار كردند و تجربه كسب كردند، خیلی حرفشان شنیده نمیشود. در عین حال بحث بر سر پست مدیریتی و ... نیست، بلكه بحث بر سر این است كه بتوانیم این شرایط را كنترل كنیم. وزارت بهداشت به تنهایی قادر به كنترل این موضوع نیست و همكاری بینبخشی، استفاده از حداكثر بضاعت موجود و مراكز تحقیقاتی و ... ضروری است. بسته عمل كردن چیزی را حس نمیكند. اكنون كاملا خلاء تیمهای واكنش سریع حس میشود، مساله شخص هم نیست، این فرآیند باید به سرعت راه افتد.
لزوم پر كردن خلاءهای واكسیناسیون
نمیتوان "فقط" به واكسیناسیون اتكا كرد
وی گفت: چند نكتهای كه در حال حاضر بسیار حائز اهمیت است؛ یكی بحث افزایش واكسیناسیون است كه باید به سرعت خلاءهای واكسیناسیون را پر كنیم. مشخص است كه كارایی واكسنها در حال كاهش است كه دولتها و كشورها دارند به سمت تزریق دز سوم و چهارم و ... میروند. بنابراین نمیتوان به تنهایی روی واكسن حساب باز كرد.
سوری همچنین اظهار كرد: واكسیناسیون طبیعتا یكی از موثرترین مداخلات برای قطع زنجیره انتقال بیماری است. خوشبختانه اكنون واكسن وجود دارد، اما ویروس هم دارد در مقابل این واكسنها عكسالعمل و مقاومت نشان میدهد. بنابراین اثربخشی واكسنها در مقابل واریانتهای جدید كمتر میشود. در این صورت باید واكسنهای بوستر و یادآور تزریق شود تا اثربخشی بالا بماند. اكنون عمدهترین تاثیر واكسن بر روی شدت بیماریزایی است. كسانیكه كامل واكسن تزریق كردهاند، كمتر بستری شده و كمتر دچار مرگ میشوند و واكسیناسیون اهمیت دارد، اما به تنهایی هم قابل اتكا نیست، بلكه مردم هم باید برای حفظ سلامتشان علاوه بر تزریق و تكمیل واكسن سایر شیوهنامههای بهداشتی را هم رعایت كنند.
ماندگاری 8 روزه اُمیكرون بر روی پوست و سطوح
سوری با بیان اینكه مطالعات جدید نشان داده است كه ماندگاری اُمیكرون بر روی پوست و سطوح چند برابر وارایانت دلتا و واریانتهای قبلی است، گفت: واریانتهای قبلی كرونا هیچ كدام بیش از 20 ساعت بر روی پوست و سطوح نمیماندند، اما در حال حاضر تحقیقات نشان میدهد كه اُمیكرون ممكن است حتی تا هشت روز بر روی پوست و سطوح بماند. بنابراین بهداشت دست، فاصلهگذاری و استفاده از ماسك اهمیت دو چندانی پیدا میكند و حتما برای این موارد باید پویشهای كشوری برگزار شود كه مردم از این فضای به ظاهرا عادی خارج شوند. در حال حاضر در سطح شهرها نمودی از اینكه درگیر یك واریانتی با قابلیت انتقال بسیار بالا هستیم، نمیبینیم كه به این معناست كه جامعه دارد رفتارهای عادی و طبیعی خود را پیش میبرد و ویروس هم كار خودش را انجام میدهد. بنابراین مردم باید شرایط جدید را به خوبی درك كرده و خود و زندگیشان را با شرایط اُمیكرونی كه دارد به سرعت افزایش مییابد، منطبق كنند.
فراوانی بستری و مرگ؛ 2 تا 4 هفته دیگر
این اپیدمیولوژیست با بیان اینكه هنوز به اوج بیماری نرسیدهایم كه نمود مرگومیر و بستری جدی را ببینیم، تاكید كرد: مطمئنا طی دو تا چهار هفته آینده فراوانی بستری و مرگ ناشی از اُمیكرون در كشور افزایش مییابد. بنابراین باید حتما آمادگی كافی داشته باشیم.
لزوم شناسایی خوشههای اپیدمی
فعالانه اقدام كنیم
وی اظهار كرد: نكته دیگر هم بحث بیماریابی و تست است. باید برای شناسایی خوشههای اپیدمی زودتر وارد عمل شویم. باید در این زمینه با سرعت عمل شود. در غیر این صورت ممكن است به نتیجه دلخواه نرسیم. در نهایت باید هدفمان این باشد كه بار ناشی از اُمیكرون را به حداقل برسانیم. اگر غیرفعال اقدام كنیم، اُمیكرون را بسیار بسیار سختتر از دلتا میتوان مدیریت كرد. زیرا موارد غیر بالینی و بدون علامت آن زیاد است و ممكن است عده زیادی مبتلا شوند بدون اینكه بدانند مبتلا شدهاند و بیماری را انتقال دهند.
شرایط بازگشایی ایمن
نظام مراقبت فعال در بازگشاییها نداریم
وی درباره نحوه بازگشاییها به ویژه در مدارس و دانشگاهها، گفت: معتقدم كه جامعه نمیتواند در دراز مدت با محدودیت و تعطیلی زندگی كند، بلكه باید به سمت زندگی عادی پیش رویم. منتها حركت به سمت زندگی عادی باید سنجیده، شكیبایی و با نظارت و پایش و ارزشیابی فرآیندها باشد. اینطور نیست كه یك كلید را بزنیم و همه به صورت عادی سر كلاس بروند و دوباره یك كلید بزنیم و همه چیز را تعطیل كنیم. این یك طیف است و باید در یك طیف حركت شود. اگر نگران هستیم، راهحل این است كه نظام مراقبت فعال ایجاد كنیم، مدارس را رصد كنیم و سلامت كودكان و گردش ویروس و سطح ایمنی را در نظر بگیریم و جاهایی كه ممكن است كانونهای طغیان باشد، شناسایی كرده و تحت كنترل و مراقبت قرار دهیم. اكنون این نظام مراقبت فعال در بازگشاییها وجود ندارد و میتواند به بیماری دامن زند، اما از طرفی راهحل بسته بودن صرف مدارس و دانشگاهها هم نیست، زیرا خسارتهای جدی به كیفیت مباحث آموزشی، موارد اجتماعی و ... وارد میكند. اینطور نیست كه تعطیلات فقط سود باشد. نباید یك بعدی نگاه كرد. بهترین گزینه نه تعطیلی است و نه بازگشایی كامل و بدون كنترل، نظارت و مراقبت، بلكه بهترین انتخاب بازگشایی با نظارت، مراقبت و ارزشیابی كامل است.
لزوم ایجاد محدودیت 50 درصدی در محیطهای بسته در شرایط اُمیكرون
وی درباره شلوغی وسایل حمل و نقل عمومی، سالنهای تئاتر و سینما و ... گفت: قطعا باید در این حوزهها محدودیت ایجاد شود. در شرایط واریانتهای هشداردهنده كه سازمان جهانی بهداشت اُمیكرون را هشداردهنده اعلام كرده است، حداقل باید تا 50 درصد تجمعات را در محیطهای بسته و 25 درصد در محیطهای باز محدود كنیم و هرچه سریعتر هم باید انجام شود.
مرگومیر 3 رقمی با اُمیكرون غیرممكن نیست
رسیدن به اوج اُمیكرون؛ احتمالا قبل از عید
سوری درباره میزان كشندگی اُمیكرون، گفت: كشندگی اُمیكرون از دلتا كمتر است، اما فراوانی و ابتلای اُمیكرون زیاد است. به این معنا كه به عنوان مثال اگر یك نفر مبتلا به ویروس دلتا وارد جامعه میشد، در یك دوره یك ماهه از آن یك نفر 100 نفر آلوده میشوند، اما در اُمیكرون 500 نفر مبتلا میشوند و از این جهت میتواند خطرناك باشد.
وی گفت: رسیدن به مرگ و میر سه رقمی در این شرایط غیرممكن نیست. در عین حال اوج پیك ششم خیلی دیر نیست و احتمالا قبل از عید نوروز شاهد آن خواهیم بود. البته پیشبینی در اپیدمی خیلی كار راحتی نیست. زیرا مولفههایی مانند تغییر رفتار ویروس دست ما نیست.
انتهای پیام